OEH - Bilaketa
50 emaitza abadia bilaketarentzat
Sarrera buruan (1)
Sarrera osoan (49)
- 1 aba
- abade
- abadegi
- abadetasun
- abat
- adaki
- apaiz
- apatia
- arrantzaka
- arratz
- arren
- aukeratu
- aurkeztu
- aurre
- bai
- barruti
- biblia
- bihurri
- 1 bikain
- 1 don
- edeki
- eliza
- elizako
- errime
- 1 esku
- espiritukoi
- etsenplu
- etxe
- ezer
- guraso
- hamarren
- hamasei
- 1 hara
- hautsi
- heldu
- hogei
- 1 jakin
- kapilla
- ohoragarri
- 1 on
- ongi
- ontzako
- parabola
- plantatu
- posesio
- publiko
- sake
- satsu
- tanto
goiburua
ontzako.
tradizioa
Tr. Documentado en textos meridionales (tbn. en Goyhetche y en Zerbitzari) desde principios del s. XIX. La forma general es ontzako . Hay onzako en Aguirre de Asteasu e Iztueta, ontzeko en J.I. Etxeberria (sg. DRA ) y Ugalde, y untzako en Zerbitzari.
sense-1
1.
(V, G, AN),
ontzeko
Ref.:
A;
Elexp Berg
.
Onza de oro (moneda). "Onza de oro, moneda de diez y seis duros" A.
Poztutzen da, ekusirik zorroan dauden urre txikiak eta onzakoak. AA I 625. Harturik metatik, orai dukado bat, [...] / geroxeago ontzako bat. Gy 217. Irurogei ontzako / esan zan dotea. PE 66. Emongo neuskiola saritzat erdia, / lapurrari kendurik ontzako gorria. AB AmaE 265. Patxik bota zuan amargarren ontzakoa eta beste juramentu bat. Apaol 101. Pozik emango nituzke amar bat ontzako. Adiskidea, zenbat eskatzen dezu idiakgatik? Ag G 88. --Lana ustez billatu deu. --Zenbatean? Ongi xamar? --Ontzako bat opor gabe eta jakie neretik. EEs 1913, 343. Abadia bera be pozik, lau ontzako kosta yakon arren, bere pelotari-ospia zutunik daukolako ondiño. Kk Ab I 99s. Kendu, kendu oni, esaten zuan nagusiak, ontzako bakarra. Urruz JBDei 1919, 373. Oitabina duro zuten / Azkoititik jira, / beste ontzako bina / Izarraitz mendira. EusJok 173. Naiago nikek baldin baneuzka / urte ainbeste ontzako. Tx B II 252. Urretan dituana / milloi bat ontzako. MendaroTx 251. Jaun bateri etorri zitzaion bere auzoko gizon bat ontzako baten eske. And AUzta 37. Gure aitak amabi ontzako eskeiñi. BBarand 116.
v. tbn. EZBB I 39. BAyerbe 141.
Onza de oro (moneda). "Onza de oro, moneda de diez y seis duros" A.
Poztutzen da, ekusirik zorroan dauden urre txikiak eta onzakoak. AA I 625. Harturik metatik, orai dukado bat, [...] / geroxeago ontzako bat. Gy 217. Irurogei ontzako / esan zan dotea. PE 66. Emongo neuskiola saritzat erdia, / lapurrari kendurik ontzako gorria. AB AmaE 265. Patxik bota zuan amargarren ontzakoa eta beste juramentu bat. Apaol 101. Pozik emango nituzke amar bat ontzako. Adiskidea, zenbat eskatzen dezu idiakgatik? Ag G 88. --Lana ustez billatu deu. --Zenbatean? Ongi xamar? --Ontzako bat opor gabe eta jakie neretik. EEs 1913, 343. Abadia bera be pozik, lau ontzako kosta yakon arren, bere pelotari-ospia zutunik daukolako ondiño. Kk Ab I 99s. Kendu, kendu oni, esaten zuan nagusiak, ontzako bakarra. Urruz JBDei 1919, 373. Oitabina duro zuten / Azkoititik jira, / beste ontzako bina / Izarraitz mendira. EusJok 173. Naiago nikek baldin baneuzka / urte ainbeste ontzako. Tx B II 252. Urretan dituana / milloi bat ontzako. MendaroTx 251. Jaun bateri etorri zitzaion bere auzoko gizon bat ontzako baten eske. And AUzta 37. Gure aitak amabi ontzako eskeiñi. BBarand 116.
v. tbn. EZBB I 39. BAyerbe 141.
sense-2
2.
"(AN-5vill), nuez, la más grande"
A.
sense-3
3.
+
untzako
(L, BN, S ap. Lh).
De onza (ref. al peso).
Bekus emen, [...], bakaldun zoro batek [...] zelan artzen dittuzan ontzako astotzar onen astakeri andijak! Otx 173.
Bekus emen, [...], bakaldun zoro batek [...] zelan artzen dittuzan ontzako astotzar onen astakeri andijak! Otx 173.
sense-4
4.
"
Ontzako mallubixak, fresas de cultivo. Komentuko baratzatik ontzako mallubixak ekarri deskuez
"
Etxba Eib.
azpisarrera-1
ONTZAKO URRE (V-gip, G-azp, AN-larr).
Ref.: Asp Leiz2; Etxba Eib; Elexp Berg; ZestErret. Onza de oro. "Ez zan indianorik erlojo katian ontzako-urria ez ebanik" Etxba Eib. "Ontzako-urriak topau zittuen pareta bota zebenian" Elexp Berg. v. ontzurre.
Onzako urreak bostnaka, amarnaka eta ogeinaka ere ifinten. Izt C 254. Egun sentirako jo zikan Legazpi, ezin jaso ala ontzako urrez zamatua. Apaol 98. Alikante zar orrek / an ere asmatu, / ontzako urria erraz / irabazi ta artu. EusJok 16. Ganixek ere untzako urhe bat galdu zuen. Zerb Ipuinak 331. Biyentzat jornal berdiña, / ontzako-urria eman bazendu / naiko zenduen ordaña. Tx B I 188. Itzak ezik aotik ontzako urre gorriak yalkitzen ari dala dirudit. Ldi IL 22. "Ontzako urre bat" oiu Uitzi-aldetik. "Onza de oro" . Or Eus 150. Maitasuna ere bai, bear-bearrezkoa dek ezkontzarako, baña ontzakurreen dirdira ere aintzakotzat artzeko gauza deritzaidak. Jaukol Ipui 18. [Mutikotxoa] begiak ontzeko urreak balira bezela zabal, danei irriparrez geratu zan. Ugalde Iltz 32. Itz bakoitzeko ontzako urreak erortzen zaizkio oiñetara! NEtx LBB 160. Senargai berak argiz jantzi du / ontzako urre borobilla. Ib. 347. (ref. a la luna). Bere zerbitzarietako hamarri dei egin eta hamar ontzako urre banatu zizkien. BiblE Lc 19, 13 (IBk ontzako urre; He marku, Dv mina, Leon hogotxineko). Gurean, lan-palta baño, ontzako urreen eskasia geiago izan dek. Ataño TxanKan 70. Ontzako urrea agintzen omen dik, zakurra zeiñek il duen jakiteagatik. JAzpiroz 27.
v. tbn. And AUzta 81.
Onzako urreak bostnaka, amarnaka eta ogeinaka ere ifinten. Izt C 254. Egun sentirako jo zikan Legazpi, ezin jaso ala ontzako urrez zamatua. Apaol 98. Alikante zar orrek / an ere asmatu, / ontzako urria erraz / irabazi ta artu. EusJok 16. Ganixek ere untzako urhe bat galdu zuen. Zerb Ipuinak 331. Biyentzat jornal berdiña, / ontzako-urria eman bazendu / naiko zenduen ordaña. Tx B I 188. Itzak ezik aotik ontzako urre gorriak yalkitzen ari dala dirudit. Ldi IL 22. "Ontzako urre bat" oiu Uitzi-aldetik. "Onza de oro" . Or Eus 150. Maitasuna ere bai, bear-bearrezkoa dek ezkontzarako, baña ontzakurreen dirdira ere aintzakotzat artzeko gauza deritzaidak. Jaukol Ipui 18. [Mutikotxoa] begiak ontzeko urreak balira bezela zabal, danei irriparrez geratu zan. Ugalde Iltz 32. Itz bakoitzeko ontzako urreak erortzen zaizkio oiñetara! NEtx LBB 160. Senargai berak argiz jantzi du / ontzako urre borobilla. Ib. 347. (ref. a la luna). Bere zerbitzarietako hamarri dei egin eta hamar ontzako urre banatu zizkien. BiblE Lc 19, 13 (IBk ontzako urre; He marku, Dv mina, Leon hogotxineko). Gurean, lan-palta baño, ontzako urreen eskasia geiago izan dek. Ataño TxanKan 70. Ontzako urrea agintzen omen dik, zakurra zeiñek il duen jakiteagatik. JAzpiroz 27.
v. tbn. And AUzta 81.
ontzako
-
ontzako. Tr. Documentado en textos merid...
-
1. (V, G, AN), ontzeko Ref.: A; Elexp Be...
-
2. "(AN-5vill), nuez, la más grande" A....
-
3. + untzako (L, BN, S ap. Lh). De onza ...
-
4. " Ontzako mallubixak, fresas de culti...
-
ONTZAKO URRE (V-gip, G-azp, AN-larr). Re...
<< ongi 0 / 0 parabola >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
