Harremana

    OEH - Bilaketa

    19 emaitza abadesa bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 presa.
    tradizioa
    Tr. Al Norte es algo menos frecuente, y no lo hallamos en textros suletinos. Los autores vizcaínos emplean gralmte. la forma priesa. En el resto de los dialectos domina la variante presa, aunque los ejs. de prisa son más frecuentes en los textos más antiguos. En DFrec hay 27 ejs. de presa, todos meridionales.
    sense-1
    1. (S; Lcc, Urt I 71, Lar, Añ, VocBN , Gèze, Dv, H), priesa (Izt 105r), prisa (Añ, VocBN ), priisa, prixa (V-gip) Ref.: Lrq; Etxba Eib (prixia); Elexp Berg (prixa) .
     (Sust.). Prisa. "Instancia, priesa" Lcc. "Priesa" Lar, Añ. "Empressement" VocBN, Gèze. " Zeregiñ orrek prixa aundixa dauka " Etxba Eib. v. lehia. .
    Kanpuan oba leuke atxurzala, / izango baleu bere beti presa, / mila monjaren baño abadesa. Lazarraga B15, 1182r. Olioa an artu ta pris andian itzuli baziran ere. Mb IArg I 374 (cf. infra PRESAN). Ta prisa andia prestatzeko ta len bait len enterratzeko ematen dute. Cb Eg II 101 (cf. infra PRESA EMAN). Guztia da priesia piesta eguna, arrastegijan piestara juatia gaiti. fB Olg 57. Guztia da luurreko gauzen arduria, zer egina, priisia ta aragizkua. fB Ic III 319. Biarrak priesaz, ondo nai txaarto amaitutia. JJMg BasEsc 109. Non ez garen, kanpoko presa bano eta ez deusei arras ukho eginik, gure baithan sartzen. Jaur 196. Guk onelako presak / oi ditugu txit maiz. It Fab 72. Ene presaz eztuk hik zeren pleiñitu. Gy 169. Maiz tabernarako presa. Xe 232. Baña zabiltz azkar, presa dut eta. Apaol 119. Zertako laitake presa, duenaz geroz eternitatea bere eskuko? Elsb Fram 185. Nola presik ez detan. Iraola 46. Esan nai luke baña presakin ezin du bukatu. Ill Testim 20. Jeixteko azkar, ikusteko presa aundia dedala ta. Or SCruz 57. Priesaik ezpadaukozu. Kk Ab II 58. Gauza danetan dakusat / barre ta kanten prisea. Laux AB 34. Presa det, etxeratu bearrean naiz ta. ABar Goi 28. Ezpaitzuten alde egiteko presarik artu. Etxde JJ 90. Talaieruntz noa, bada, lasai, geldiro, presarik batere gabe. Txill Let 26. Ostatuko etxekandreari priesa bage ordainduko deutsa. Erkiag BatB 152. Zer duk holako presa? Larz Iru 30. Presa ta larria zuala Rozinantek zaltegira sartzeko. Berron Kijote 45. Ain naastutzen ari dala bizimodua oraingo presa eta iñora iritxi eziñarekin. JAzpiroz 9. Etxerakoan: "Tarrapatan, tarrapatan, tarrapatan!". Hori gure presa eta lehia. Larre ArtzainE 110 (ib. 344 prisa). Presa gehiagoko galderarik izango ahal dute erantzuteko. MEIG I 110.
    v. tbn. Urruz Zer 95. Lab EEguna 93. Lek EunD 25. Onaind in Gazt MusIx 146. Ibiñ Virgil 109. NEtx LBB 170. Uzt LEG II 87. Azurm HitzB 27. Ataño TxanKan 110. Prisa: LuzKant 107 (1954). Priesa: Ort Oroig 79.
    sense-2
    2. (Adj.). Urgente. " Lan presenak eginik dira (S)" Gte Erd 222 (junto a premiazko, bearreneko, bear bearreko, etc., de otras zonas).
    azpisarrera-1
    ESTU ETA PRESA. v. estu.
    azpisarrera-2
    PRESA-EMAILE. "Acosador, presa emallea" Lcc.
    azpisarrera-3
    PRESA EMAN (G-azp; Lar; p. emon Lcc; prisa emon V-arr; priesa emon Lcc). Ref.: Gte Erd 262, 270. Apresurar(se), dar(se) prisa, apremiar. "Priesa dar", "acosar" Lcc. "Prisa emote(n) utsen (V-arr)" Gte Erd 262. En AxN se explica lehiaturik (68) por presa emanik. v. 1 presatu.
    Obra onakin biziro presa ematea. Cb Eg II 176. Emanbéz prisa palakátzera Jauna lén baño lén. LE Ong 21v. Baña Marija guztiz Santiari bere seme Jesukristok sabeletik emoten deutsa priesa. Ag Serm 95.
    azpisarrerakoSense-3.1
    Ogei ta amarna bier jasota / gelditubak berdiñian, / presegi emanda galdu ziyoten / ogei ta amaikagarrenian.EusJok 26.
    azpisarrerakoSense-3.2
    Acelerar (un quehacer).
    Eman presa oraintxe apariari. Zab Gabon 47.
    azpisarrera-4
    PRESA IZAN (intrans.). Tener prisa.
    Guztiz presa naiz --dio--, / bereala or naiz. It Fab 72.
    azpisarrerakoSense-4.1
    Etxerako etzerala / izaten presarik.Imaz Auspoa 24, 147.
    azpisarrera-5
    PRESAK HARTU. Apresurarse.
    Apeza jeiki arazirik / Joan da prisak arturik / Atzeman nahiz bizirik . (1954). LuzKant 102.
    azpisarrera-6
    PRESAKO. Realizado a prisa; urgente.
    Piesta zaleentzat ez dago piesta eguna baino priesakuagorik. fB Olg 56. Prisako konpesinoia, prisako biatikua, prisako testamentutzia, prisako oleazinioia, ta bertatiko illtia ez dira segurubak, Jaungoikuaren aurrera arimia juateko. fB Ic III 268. Bilborako prixako karta bat ei zan. SM Zirik 110. Ain prixakua badok, juari makiñistiagana, a ni baño lena elduko dok Bilbora. Ib. 111. Presako gauza dala adieraziko diot. Lab SuEm 199. Ez dugu hori lanik presakoena. MIH 111.
    azpisarrerakoSense-6.1
    (Con reduplicación intensiva).
    I, Periko, parkatik baña errekau au prixa-prixakua dok. SM Zirik 111.
    azpisarrera-7
    PRESAN (S ap. Lrq). Apresuradamente.
    Presan egiten du paket ttipi bat [...] eta besapean gorderik badoha lasterka. Laph 99. Gauak gauari presan / jujatu behaute. Zby RIEV 1908, 212. Eztute ezein gauza / deseginen astiz han, / espantuz eta urduri / dabiltzalako prisan. Arti MaldanB 222. Zahar-gazte, lerden eta zipote, tonto eta abilak oro beren etxetarik ateratzen ari sekulako presan. Etcheb GH 1973, 345. Presan itzuli zen bere haurrez eta ontasunez arta artzekotan. Lf ELit 177. Aldegin du naiko presan. Insausti 290.
    azpisarrerakoSense-7.1
    (Con reduplicación intensiva).
    Egun hunat ihizira / prisa-prisan heldu gira. Etcham 244.
    azpisarrera-8
    PRESA-ORDU. Momento de prisa.
    Presa orduetan Ospitaleko aterbe hegi heietan [...], edo, astia zelarik [...], Bordetenerainoko bat eginez kafeño baten aitzakian. Larre ArtzainE 294. Egun batez, presa-orduz edo nik dakita, bera etorri zitzaidan Irisarriraino bere Jutsiko artikuluarekin. Ib. 325.
    azpisarrera-9
    PRESAZ (Urt, Lar, Añ). "Abrupte" Urt I 40. "Aprisa" Lar y Añ.
    Presaz arimak illkhiren dire zeuden lekhutik. EZ Man I 81. Ez mar mar mar [errosarioa errezatu], beste lurreko gauzak bezala, ez prisaz, nastuaz, edo guzia trabukatu, ta naspilla bat egiñaz. Cb Eg III 351. Eta joaten da presaz, laguna utzirik ezin konturatu dala nora joan ote dan. Iraola 44. Eta buldea artzera egundoko presaz asi ziran. Or Tormes 115. Bata amaitu orduko bestia gañian eta beti estu eta prisaz... Gerrika 156.
    azpisarrerakoSense-9.1
    "(Estar de) prisa, presaz egon " Lar.
    azpisarrera-10
    PRESAZKO. "Antestatura, el reparo que se hace de prisa con estacas [...], presazko esitura" Lar.

    presa

    presa
    << ordeko 0 / 0 segizio >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper