OEH - Bilaketa

19 emaitza abadesa bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
alango.
tradizioa
Tr. Documentado desde RS en textos vizcaínos, aunque con menor frecuencia que alako (excepto en Moguel y Olaechea, que no utilizan esta última forma). En DFrec hay 10 ejs. en dialecto vizcaíno.
sense-1
1. (V-ple-arr-oroz ap. A; Lar, Añ (V), Dv (V), H (V)).
"Tal" Lar, . "Como [...] él, [...] alango " . "(No) entiendo de eso, [...] (V) alangorik ez niri " Ib. "Así, de aquella cualidad" A.
Obedezidu ezagaiti / alango gurasoari, / agaiti dira jausi. BBizk 3. Estimaduaz ez admiradu / geure alango prendea. Ib. 15. Konsultau bear dau alangorik jazo jakonak konfesore jakitun prudente bategaz. Oe 152. Sarna gaistoz beterik balegoz alango mutillen eskubak, gordeko ziñate alakuen eskuetan ibiltia. Mg CO 69. Ondu ditezan; ostera alangorik ez dagijen. Ib. 215. Etzakola egin biar ni lezko bati alango txatxarkerijarik. Astar II 24. Kanta ta destaña zantarrik [...] imini badozuz; edo alangoak gogoti entzuten egon bazara. EL2 146. Emoikiozu gaur zure buruari nekeren bat, esaterako, baraua, zilizioa edo beste alangoren bat. Ib. 46. Nok igaroten dituz / alango atsakabak? Azc PB 276. Anjelek ez eban alango begiradarik ikusi. Ag Kr 105. Ezekijen onek zegaitik alango gixon urtetsu agurgarri bat juan yaken barregarrikeri aregaz. Kk Ab I 22. Alango pago bategaz zeinbet iketz egin leiken. Akes Ipiñ 23. Ez dot iñoz ikusi / alango katurik. Ayesta 36.
v. tbn. Zav Fab RIEV 1907, 543. CatLlo 44. Or Tormes 107. Etxabu Kontu 42. FEtxeb 159.
azpiadiera-1.1
(Con oraciones consecutivas).
Baña alango zatia, apaindura, atala ta zabalera emon leikio, ze gero zabalera geiera ta zati ak, soñeko barriak baño balio geiago euki leikian. GGero 350. Erakusten euen ontasun eta santidadeko alango betetasuna ze [...] ezin iñori burura bere etorri leikiyo andiyagorik. Ur BulaAl 3. Biotza jarri jako / alango tristezan / berberdi esateko / ez da kapaz izan. Ayesta 43.
azpiadiera-1.2
(Lar, (V)) .
(En correlación con zelango ). "Qual, siguiéndose tal" Lar, .
Zelangoa baista amea, alangoa oi da alabea. RS 35. Zelango bizitzea alango eriotzea. Oe 82. Zelangoa dan bizitza alangoa izango da bardin bizitzaren ertza. GGero 156.
sense-2
2. (Lar, H (s.v. halakoa)).
"(Un) tal me ha dicho, [...] alangok esan deust " Lar.
sense-3
3. (Usado como pron. anafórico).
Errijen jaube egiten garianian bere, indarrez artu arren, parketan jakee alanguai. Mg PAb 218. Lugiñak beti dabil basa edo autsa, / Eta sakela barriz geienian utsa. / Alangoen arpeia egon oi da motza. Enb 163.
sense-4
4. (Junto a olango ). Tal (no expresado).
Egun areitako paperak baeuken zer esanik: erregiña Santanderko ikuskizun ederrakin zoraturik egoala [...]; alango ta olango ur-soñekoakaz ikusi ebela. (In Etxabu Kontu 146 ).
sense-5
5. (Con numerales). " Alango bi badeukoz orrek [= 'ése tiene el doble'] (V-arr)" Gte Erd 79.
azpisarrera-1
ALANGOAN. En tal caso, en tales circunstancias.
Jazo bere leite erru baga, au bere aztutia. Alanguan ona da konfesinua, beste utsegite, edo paltarik ez badau. Mg CO 212. --Eta seiñak emoten ezpaditu bizi danaren señaleak, zer egin? --Alangoan esaten da: Bizi bazara, nik bateatuten zaitudaz Aitearen, ta Semearen, ta Espiritu-santuaren izenean. CatBus 53. (v. tbn. CatLlo 59)
azpisarrera-2
ALANGO BATEAN. a) En eso; al fin. "Alango baten (V), en esto, estando así las cosas" A. "Por fin, alango baten (V-ple)" A EY III 291.
Alango baten egin eben monja guztijen buru, edo abadesa. Mg CO 203. Alango baten urteeban bere zuloti txito ederto janzirik. Mg PAb 177. Ezin sinistu eban ekusana, ta alango baten esan eustan, zelan ain erraz bear egiten neban. Ib. 199. Alango baten astoak uko / egin dau, egin, bidean. Zav Fab RIEV 1907, 541. Alango baten, zer ikusi neban nik! Tximizta gorria! A BeinB 57. Erregeren semea yagi zan alako baten eta semetxoa ikustera yoan zan. A EY II 260. Onek, alango baten esan eutsan morroiari: --Manu, gurok bioen artean lepoak berotu daioeguzan onei? Kk Ab II 11. Alango batean, lurrean jesarrita egozan tokitik bat-batean zutundu, ta tximisteak baiño ariñago aldegin eben errirantz. Erkiag Arran 54.
b) "Alango baten, algún día (que está por venir). Joango naz alango baten" Zam Man 3.
azpisarrera-3
ALANGOETAN. En tales ocasiones.
Ziur jakin deutsat gordeten dabela sarri bere gosaarija, emoteko ezkutuban [...] Jangoikuaren deiko lenen datorkonari [...]. Baru barurik dago alanguetan egubardiraño. Mg PAb 106.
azpisarrera-4
ALANGO MANERAZ (Con oraciones consecutivas). "(De tal) manera que, [...] alango maneraz, non" Lar.
azpisarrera-5
ALANGO MODUZ (Lar) (Con oraciones consecutivas)."(De) calidad que" Lar.
Alango moduz gogortuten dira, eze galdu darue geijenez Jangoikuaren gauzeetarako gogua. Mg CO 105. Damu au dator [...] karidade garbiti geure onari begiratu baga; alango moduz eze zerurik ezpalego bizitza onaren saritzat [...], gurako gendukian ondo bizi. Ib. 46.
azpisarrera-6
ALANGORIK (En exclamaciones). v. HALAKORIK.
Egundo alangorik! Ezeutsan bada Amandok esan, Adalbaldo ta bera, Riktrudis, alkarrentzako iaiorikoak legez zirala, ta biak alkartutea errientzat guztiz ona izango litzetekeala? Ag AL 68.
azpisarrera-7
ALANGOXE (Forma con suf. -xe, de valor aprox.).
Urabilla, badakik zelan egoten dan laratzuti beera dingilizka, esnea egosteko makillotxue, barruti garbi garbie ta kanpoti kez da kedarrez edo i-iutukoz baltziturikoa? Alangoxea da iretargie: aurretik argie, atzeti gabaren Ama. A BGuzur 156.
alango
<< aitzurtzaile 0 / 0 defunta >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper