OEH - Bilaketa

245 emaitza abade bilaketarentzat

Sarrera buruan (13)


Sarrera osoan (232)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
2 nahi.
tradizioa
Tr. Documentado en autores vizcaínos desde Capanaga. Tbn. lo hallamos en Lizardi.
sense-1
(V-ger-arr-gip; Añ) Ref.: A Morf 597; Etxba Eib; Gte Erd 201 .
O (conjunción no disyuntiva). "Roso y velloso, sin distinción todo: (c.) gordin nai eldu " . " Nai karu nai maru (V-ger)" A Morf 597. " Nai, Tabuyon txakurra. Locución con que se significa que lo que cuenta uno u oye no pasa de ser un deseo. Zuk diñozuna, nai, Tabuyon txakurra " Etxba Eib. " Ondo daoz bata nai bestea (V-arr)" Gte Erd 201. v. nahiz (2).
Ezin gogoratu baditu zeinbat [pekatu] direan, esan gitxigorabeera lau, amar, ogei, berrogei, nai geiago badire bere. VJ 10. Konfesiñoe jenerala nai partikulara egiteko modu erraza. Oe 129. Errege nai pobre, / nagusi nai txiker. EL1 175. Abade bat nai praile bat juan leitekiala. fB Olg 166. Biarrak priesaz, ondo nai txaarto amaituta. JJMg BasEsc 109. Mezia esan, nai ataraten daben, baita bere enzuten dabenak. Astar II 210. Bakarrik nai lagunakaz zagozanian. Ur MarIl 70. Orregaitik bada, demonioak nai munduak nai aragijak pekatuan jausi eragin gura deutsunian [...]. Ib. 28. Baña olan zala, nai alan zala, Txominek beti eukan gogo-argia. Echta Jos 13. Zelan edo alan, il nai bizi [...] alegiñak egittea. Ib. 117. Zar, gazte, txiki ta andi, aberats nai txiro. Enb 148. Gabez nai egunez. Otx 111. Edozein unetan [...] bilduko liraken idazleak, gutxi nai asko. Ldi IL 100. Indarrez, gura nai gurez ezarritako buztarri ori ausi ta [...]. Eguzk GizAuz 86. Erazago bizi dana nai estuago [...] dabillena. Mañarikua ( in Akes Ipiñ 3 ). Gizonezko nai andrazko, umeak ere bai. Erkiag Arran 24 (v. tbn. BatB 35). Bardin baso nai solora, / poz-pozik joaten gara. BEnb NereA 138. Iñoz utsik barik, euri nai aterri, edur nai txingor. Gerrika 36.
v. tbn. Mg CC 228. Zav Fab RIEV 1907, 534. AB AmaE 349. Azc PB 87. A BGuzur 118. Itz Azald 129. JanEd II 55. Or Tormes 73. Kk Ab II 12. Etxabu Kontu 191.
azpiadiera-1.1
[Abesti au] abesauten zan, umeari lo eragitteko, nai edozein ordutan da lekutan. Echta Jos 29.
azpisarrera-1
DELA... NAHI...
Bearrik egin edo egin erazo badozu, dala gauza barria, nai adobetea zarrak; dala doarik, nai alogeraz; dala ixilian, nai agirian. EL1 130 (EL2 138 nai... nai... ). Eukiteko beti presente geure Jaun ta Jangoikua, dala solo, baso nai edozein leku ta biargintzatan. JJMg BasEsc 87.
azpisarrera-2
NAHI BAT NAHI.
Alguno.
Liburutxu onek daukazan kapituluetarik bat nai bat irakurri edo enzuten dan bakotxean irabazten dira 40 eguneko induljenziak. Oe 2.
azpisarrera-3
NAHI DELA... ZEIN... Sea... sea..., bien... bien...
Beti gagoz lurbira onetan zerbait bear dogula, nai dala aberatsa zein nekazalea. Echta Jos 13. Nai dala osasunaz, / zein gexo txarretan. Ib. 261.
azpisarrera-4
NAHI DEN... NAHI DEN... Sea... sea..., bien... bien...
Jaun zerukoak al dau semea sortuko. / Nai dan seme nai dan alaba. Balad 45.
azpisarrera-5
NAHI... EDO... Bien... bien..., sea... sea...
Nai eguerdia baño leenago, edo geroago. Cap 58.
azpisarrera-6
NAHI... NAHI... (Vc ap. A; Añ (V)). "Sea ésto, sea esotro, (V) nai au, nai ori" Añ. "Conjunción disyuntiva que significa "sea... sea" o "ya... ya, ora...ora"" A. (En los ejs. en los que nahi encabeza una subordinada, el vb. de ésta puede ser bien una forma vbal. con suf. -(e)la o un participio; cf. infra NAHI (DELA)... NAHI (DELA)).
Nai batera, nai bestera esango da. Oe 167. Mariñelak itxasotik / dakarren gustia, / nai besigu, nai legatz, / atun, sardinia, / nai txirla, nai mielgia / baita angillia. DurPl 60. Nai aita, nai ama, nai umia, nai senidia [...] dana dala leenago galdu biar dogula pekatu egin baino. fB Ic I 81. Nai gaisotu nasala, nai pobretu nasala, nai zaartu nasala [...]. Ib. 61 (v. tbn. más ejs. en la misma pág.). Aukera [...] izan daigun, nai onerako, nai txaarrerako. JJMg BasEsc 151. Eztozu eukiko juramentu au zer zaindu; nai izan deila mortala, nai izan deila beniala. Astar II 64. Nai batek bakarrik enzun daijala, nai millak enzun daijela. Ib. 214. Onetarako egin leitez lora oneek nai alkartuta nai bakarrian. Ur MarIl 7. Nai oean dagoala [...] nai eskatzean egon. Azc PB 66. Ta estaduak agindu dagiana, nai zuzena nai okerra dala [...]. Eguzk GizAuz 99. Bai itzez bai esan gaiztoz, nai zemaiez nai bildurpean. Erkiag BatB 68. Barne-bizitzarako txit garrantzitsu, nai andik nai emendik, edozein ertzez begiratuta. Gazt MusIx 145. Kaietako moillak, nai barrakoak nai barrukoak, ez dirudie antxiñakoak. Etxabu Kontu 137.
azpisarrerakoSense-6.1
(Con eta ante el último nahi ). " Nai euri eta nai euzki, ezerk ausiko aren eguneroko bidia, haga lluvia, haga sol" Etxba Eib.
Nai adiskidiak ta nai arerijuak, nai senidiak ta nai atziak. fB Ic I 83. Nai onerako ta nai gatxerako. fB Ic II 218 (v. tbn. III 372). Nai iai-eguna izan / ta nai asteguna. Azc PB 322.
azpisarrerakoSense-6.2
(Con edo ante el último nahi ).
Nai ardaua, nai ura edo nai petroliua, edozer biar eban egarriak itoko ezpa eban. SM Zirik 18.
azpisarrera-7
NAHI DELA... NAHI..., NAHI... NAHI DELA... (Con dos o más miembros y dela al menos en uno de ellos). "Ora sea ésto, ora esotro: (V) nai [...] au dala, nai ori" Añ. "Que venga o que no venga: (V) nai [...] datorrela, nai ez" Ib.
Andraren bategaz, nai dala ezkondua, nai donzellea, librea, aidea edo relijiosea. Cap 102. Nai dala demoninua, nai dala ordikerija, nai dala zorakerija dantzaak asmau ditubana. fB Olg 140. Nai sazerdotia dala, nai kaballerua dala, nai konpesoria [...]. Ib. 204. Nai dala doan, nai alogerez edo sariz; nai eztarian, nai agirian, bada guztietara da bekatu. EL2 138 ( LoraS 123 nai dala... nai dala... ). Baña, nai artu nekaltasunak, / nai dala beste naibage, / Zure biotza, zeurea dala. Echta Jos 179.
v. tbn. Itz Azald 161 (nai dala... nai dala...).
azpisarrerakoSense-7.1
Arimia daukeen gizon ta emakume guztiak, nai diriala erejiak, nai judegubak, nai moruak, nai jentilak.fB Ic I 84. Modu onetan kenzen dabeenak, nai diriala otseinak, nai diriala alogerekuak, nai auzotegikuak, pekatu mortal egiten dabe. Astar II 157.
nahi
<< munizipalitate 0 / 0 negarti >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper