OEH - Bilaketa

692 emaitza VA bilaketarentzat

Sarrera buruan (0)

Emaitzarik ez


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 ihesi.
sense-1
1. (V, G-azp-to, AN, L, BN, S; SP, Urt I 6, Lar, Añ, H), igesi (V, G, AN, Ae; VP 40r, Lar, , Dv (G)), iñesi (V, AN, R-uzt, iñersi R-urz; Añ), igasi (V-gip, G-to, AN-egüés-ilzarb; Dv, A), ihasi (G-goi-to, AN-larr-ulz; Dv (AN-larr)), igexi (V-gip), igixi (V-gip), iyesi (G-azp-nav, AN-araq, Sal; iddesi G-to-nav, AN-araq; idxesi V-gip), iyasi (G-nav), iisi (G-goi) Ref.: Bon-Ond 153; A (iesi, iñesi, igesi); Iz ArOñ (igásitxuao); Asp Leiz2 (ieska); EI 66; Elexp Berg (igesi joan); ZestErret (lan) .
(Adv. o posposición). " Joan da ihesi " SP. "Evadir, evadirse, iesi, igesi joan " Lar. "Fugitivo, iesi dabillena " . "Huir" Ib. "Huyendo" A. " Igasi fan, ir huyendo" Iz ArOñ. " beti lanai ihesi zebillek " ZestErret. Tr. De uso general en todas las épocas y dialectos. Para la distribución de variantes v. ihes . En DFrec hay 29 ejs. de ihesi (24 adv. y 5 sust.) y 12 de igesi (3 adv. y 9 sust.).
Lagundu izan zaie bera ere haién artean ihesi balebila bezala. Adv ** 1v. Maruaren igesi / ango zokondoan. CancVizc 367. Ihesi zihoazkon bere lagun apostoluak. Ax 266 (V 178). Zatozkit, zeruko eztitasuna, eta lizunkeria guzia bihoa ihesi zure aitzinetik. SP Imit III 48, 5 (Mst bihuatz ihesi; Ch khen zatzu). Goan zen ihesi berriz ere mendirat bera bakharrik. He Io 6, 15. Argatik naski / dabil Mundua igasi / toki artatik. GavS 15. Igesi ibilli bazera Jaunaren itzagandik. AA III 471. Nork behar zintuen bidaldu / zure herritik ihesi? Iraultza 69. Igesi ebillen bada Dabid geisua. JJMg BasEsc 179. Beti ta beti ibili izan nas ni penitenziaren igesi. EL2 73. Joab-ek geiago zezakean, eta bereala igesi bialdu zituen. Lard 190. Ni zuri ihesi, zu nere bilha. Dv LEd 240. Benzituik eta garaituik iyasi diyua. (G-nav). Orreaga 40. Karlomano benzitue ihasi die. (AN-larr). Ib. 52 (de donde lo toma Dv). Ikusi dozu or nunbait, txakurren igesi edo? A Ezale 1899, 14a. Ta zelatariaren igasi zijoala, zenbat bide iragan ote zituan! Elizdo EEs 1929, 174. Ganadu asko zeraman urak / bere ganbela ta guzi / [...] jende guziak errezatuaz / mendiak gora iasi. Tx B I 84. Maite nebazan gauzak juan dira igesi. Laux BBa 70. Ez dakizu Murtuts goseturik ihesi dugula? Lf Murtuts 7. Lertsunak lerro-lerro airean doazi, / beroaren lekurat hotzaren ihesi. Zerb Azk 101. Gaurgero otsoak igesi bioaz ardien aitzinean. Ibiñ Virgil 55. Egur artetik igasi dijoala. BBarand 41 (ib. 100 igesi). Behere horietarat joanarazteko oraino herritik ihesi. Larre ArtzainE 96. Zoko izkutuan, ehiztarien ihesi dabilen pixtiaren sena. MEIG IX 94. Harako txiki hura bakarrik gelditu zen igesi joan gabe. Ib. 104.
azpiadiera-1.1
(Tras tema nudo).
Bear igesi Castrora, an ere bearrik asko da. RIs 15. (v. para el mismo refrán lan-ihesi O Pr 295) Oietik saltatu zan / erio igasi. Balad 221.
sense-2
2. (Lar, (G), H), igesi (Lar, ) .
(Sust.). Huida. "Fuga" Lar, Añ. v. ihes.
Hala hek ere salbatu nahiz bere bizia / mendira egiten zuten alferrik ihesia. EZ Man I 95. Ihesia baizik eztü irañen deno. Egiat 250. Kusai Dabidi bere igesian jarraitu nai izan zitzaion. Lard 197. Yoan zaizkit ihesi bizian. Hb Egia 92. Bazauzkan aren igesiari laguntzeko gizon-bidari bat eta zaldi xaar bat. FIr 149. Othoitz egizue ihesi hori ez dadin neguan edo larunbatarekin gerta. Leon Mt 24, 20 (Samper ihesia; Lç ihes egitea, TB, Dv ihesa, SalabBN ihes yuaitia, Ip ihesi juaitia, Echn eskapada, Ir YKBiz 410 igesa). Olantxe urten oi dabe urten be, atsegiñaren itur-burutik eresizko iturriak, kanta mee, intziri samur uxterren igesiak. Erkiag Arran 149. Maite kontuko trinforik aundiña: igesia. SM Zirik 126. Andrea maitale batekin eskapatu zitzaiola bestekaldera, eta atzean zoakola ea ebaki ahal zezaiokeen ihesia. Arti Tobera 279. Ihesi hauek, geometri-zulo hauek. "Estas huidas" . MEIG IX 129. (en colab. con NEtx)
azpiadiera-2.1
" Igesixa, escape, huida. Kunbo orrek dauka igesixa, eta ez makala " Etxba Eib.
azpiadiera-2.1.1
Plastika-ihesia. "Fuga plástica" . MEIG IX 124 (en colab. con NEtx).
azpisarrera-1
IHESIAN. Huyendo.
Eraillea igesian zebillela jakin zutenean. Etxde JJ 162. Igesian giñoiazala, gure lemazaiña, erramua bi eskuakaz jasoaz, didarka ekin eutsen amorru bizian. Etxabu Kontu 129.
azpisarrera-2
IHESIANGO. Elusivo.
Biaramonian, urriñetik baletor letz, agertu zan senarra bere etxian, eta oian aurkiturik emaztia zutiñik ezin zala, itandu zetsan zer eukan. Katarro apurren bat bada be, esku ta ankak lotzen destazena --aren igesixango erantzuna. Etxba Ibilt 464.
azpisarrera-3
IHESIARI EMAN (igesiari e. V-gip). Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg. (Aux. trans. tripersonal). Huir. "Kontua eitteko orduan [...] igesixari emon zetsan" Etxba Eib. "Igesixari emon, darse a la huida" Elexp Berg.
Jostaketan zebiltzan arratoi aundiak argia nabaitzean igesiari eman zioten. Etxde AlosT 53. Bere leikidea il izan balu, ez lioke igesiari emango. Etxde JJ 158. Igesiari eman zioten bildurraren bildurrez. Ib. 94.
azpisarrerakoSense-3.1
(Aux. trans. bipersonal).
Ikusten diranean atakatuak eta gidaririk gabe, emango dute errebelatuak eta ikaratuak igasiari. IrunSerm 241.
azpisarrera-4
IHESI EGIN (Lcc (yesi e.)). Huir, escaparse. v. IHES EGIN.
Alfer ihesi egiten zuten mendi gañera / edo ezperen alzifre altxatuenenera. EZ Man I 95. Hori ikusirik urdezaiñek ihesi egin zuten. He Lc 8, 35. Falta txipier ihesi egiten eztiana, handietara emeki emeki eroriren da. Mst I 25, 11 (SP begiratu, Ch ihes egin). Konpaña gaistuer ihesi egin behar da. CatS 49. Igesi egin zuten / utzirik errestoa. Afrika 42. Katez loturik penatzen beti, / iñundik eziñ igesi egiñ. Xe 322. Laster egin dezagun emendik igesi. AB AmaE 403. Eskutikan txoriyak / igesi egin diyote. JanEd II 97. Ez du igesi egiterik. Lab EEguna 88. Iñoiz igesi, neketan arren, / ein dutela andik, oroituz. Or Eus 330. Bein-betiko erritik igesi egin bear izan zuen Alkibiadak. Zait Plat 8. Ta bitarte txiki onetan kuarteletik atera ta igesi egiten badigu? Ugalde Iltz 67. Eta hiltzalle gizajoak korrika igesi egin zuen jauretxetik. Mde Igela 65. Simon Bernardok igesi egin / ikusiagaz batera. FEtxeb 69.
v. tbn. Tt Onsa 157. Ch III 38, tít. He Gudu 111. UskLiB 12. CatSal 63. Jnn SBi 59. Etcham 187. Igesi e.: Kk Ab II 97. Yanzi 104. Ataño TxanKan 69.
azpisarrerakoSense-4.1
( ihesirik egin, en frases negativas).
Badaki haren kolpiari ihesirik ezin egiten diala. Tt Onsa 135. Etzirozüt hari ihesirik egin. Mst III 29, 1 (SP ezin noakeo ihesi, Ch eziñ itzur bainakioke). Eztüzü balinba ihesirik eginen [...] irakurte baliusari. Mst XX.
azpisarrera-5
IHESI ERAGIN. Hacer huir, ahuyentar.
Ez bakarrik gexotasunari igesi eragin, baita gatxa ekarri leiken gauzea ondo ezagutu ta aldendu eragin be bai. Kk Ab I 20. Bestetan bezela intuizioa ugaritzen dit edateak, eta neure burutik igesi eragiten bidenabar. Txill Let 101.
azpisarrera-6
IHESITAN (SP, Urt IV 148). Huyendo. "Ihesitan doa, il s'en va en fuite" SP.
Heda diezakedazu beraz othoi eskuiña / ene ganik ihesitan doan etsai higuina. EZ Man I 60 (v. tbn. 115).
azpisarrerakoSense-6.1
Borthitz egin izan dirade gerlán, estranjerén kanpoak ihesitan irion dituzté. "Lesquels [...] ont repoussé" . He 11, 34 (He ihesi igorri, TB ihesera itzuli, Dv xahutu, Ol sakabanatu ).
azpisarrera-7
IHESIZ (iñesiz R ap. A). "Huyendo" A.
Ez beha lurra! Beha zazu / lurra ihesiz, beha zerua! Elzb Po 186. Guardak ihesiz dabiltzanentzat orai da hasten eguna! Ox 30.
ihesi
<< iduri izan 0 / 0 ikur-makurka >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper