OEH - Bilaketa
20 emaitza mehatxatu bilaketarentzat
goiburua
mehatxatu.
tradizioa
Tr. Documentado en la tradición septentrional desde Leiçarraga; en la meridional se encuentra en Lizarraga de Elcano, Iztueta, LesakSerm (254 miatxatu), Bilintx (meaxtu ), Soroa (AKaik 119), Beovide (meazatu ), Illarramendi y Aresti (Tobera 283). Me(h)atxatu es la forma general. En DFrec hay 5 ejs. de mehatxatu, meridionales.
sense-1
1.
(G, AN, L, BN, Sal, S ap. A; SP, Urt V 436, Ht VocGr, Lar, VocS 137, Añ (G, AN), Izt 105r, Lecl, Arch VocGr, VocBN, Gèze, Dv, H, Foix ap. Lh),
miatxatu,
meazatu,
meaxtu.
Amenazar, conminar; reprender, increpar. "Amenazar" Lar, Añ. "Tratar mal a uno de palabra" Lar in Aq 1444. "Reprehender" Añ. v. amenazatu, menazatu.
Eta mehatxa zezan deabrua Iesusek eta ilkhi zedin harenganik. "Iesus menaça" . Lç Mt 17, 18 (He, TB, Ip, Echn, SalabBN me(h)atxatu; Dv larderiatu, Hual amenazatu, Samper amanazatu, Ur (G) erriertan egin, Leon manatu, Or errita egin, Ol akar egin, Ker agiraka egin, IBk gogor hitzegin, IBe gogor egin). Eta mehatxatzen zuten anhitzek ixil ledin. Lç Mc 10, 48 (He mehatxuz zegozkon). Ifernuko pena, zeñes meatxatzen baitu. Ber Doc 164r. Bañan egiten ezpadut kontu zure legeaz, / mehatxatzen nauzu pena fiñamendu gabeaz. EZ Man II 71. Ierusalemen erdian / zinduen predikatu / bere bizitze gaixtoaz / Herodes mehatxatu. EZ Noel 166. Mehatxatzen <-ch-> naute xikanatzeaz. Volt 230. Mehatxatuek <-ch-> oraño jaten dute ogia. "Los amenazados comen aún pan" . Ib. 231. Gaztigu hunetzaz mehatxatu zituen gure Iainkoak bere manamenduen hautsailleak. Ax 433 (V 282). Iondone Paulok ere mehatxatu zituen Galaziako iendeak, erraiten zerauela: [...] Ha galatar zentzu gabeak, nork erhotu eta liluratu zaituzte? Ib. 276 (V 184). Erakutsu zutan den garra / [...] izterbegia puxatuz / eta zinez mehatxatuz. O Po 45. Ez gaitutzu bethi ere mehatxaturen. "Comminaberis" . SP Imit III 16, 2. Gaizki hillen girela mehatxatzen [gitu] [...] haren doktrina saindia mesperetxa badezagu. Tt Onsa 60s. Mehatxatu zian eta exortatu paubrer amoina egitera. Tt Arima 125. Gaitutzu / herioaz mehatxatzen / ezpagare banket dibino / bizi huntara ethortzen. Gç 112. Mehatxatu nauten aldi guzietan [...]. "Ideo in omni reprehensione" . Ch III 46, 5 (SP hutsak erakusi izan zaizkidanean, Mst mehatxü orotan). Nahi dugu hek garraski mehatxa ditezen eta ez dugu geronek nahi mehatxatuak izan. "Stricte corrigantur" . Ch I 16, 3 (Mst gaztigü garratzik ükhen lezen). Mehatxa zazu [zure burua] . "Admone teipsum" . Ib. 25,11. Meatxatzen, eritzen, injuriatzen duenak. El 55. Jotzeaz mehatxatzen. Brtc 59.
( s. XIX) Mehatxatzen duzu fundituko duzula zure tenplu seindua profanatuko duena. Dh 85. Paper au Prinzipe Condé-ri biraltzearekin gelditu ziren plazakoak meatxatuak. Izt C 344. Haur bat bada oihuz hasten / amak otsoaz du fite mehatxatzen. Gy 239. Reinaldo alderatu zaiote bitartean eta aurrera dator zirkazianua meaxtuaz. "Prorrumpiendo en amenazas ya desde lejos contra el sarraceno" . Bil 165. Eta gaztigu hortaz zerentzat naiz mehatxatua? Laph 113. Meazatu zuan Santuak bat bateko eriotzarekin. Bv AsL 183. Nai nuen esan geiago bañan an joan da meatxatuaz eta marmar dariola. Ill Testim 12. [Etsaiak] azkarki oldarturik / gaitu mehatxatzen. Etcham 130. [Gudulariak] bertze gizon bat meatxatzen zuten urbil zadin etxeko atari aldera. FIr 139. Eta mehatxatu zuen Alvaro behar zen baimena ez bazuen emaiten... eskumkatuko zuela! Ardoy SFran 259.
v. tbn. Hm 196. Bp I 17. CatLav 152 (V 77). He Gudu 98. LE Matr5 301. CatS 52. Prop 1876-77, 17. Ip Hil 130. Elsb Fram 70. Mde HaurB 83.
Amenazar, conminar; reprender, increpar. "Amenazar" Lar, Añ. "Tratar mal a uno de palabra" Lar in Aq 1444. "Reprehender" Añ. v. amenazatu, menazatu.
Eta mehatxa zezan deabrua Iesusek eta ilkhi zedin harenganik. "Iesus menaça" . Lç Mt 17, 18 (He, TB, Ip, Echn, SalabBN me(h)atxatu; Dv larderiatu, Hual amenazatu, Samper amanazatu, Ur (G) erriertan egin, Leon manatu, Or errita egin, Ol akar egin, Ker agiraka egin, IBk gogor hitzegin, IBe gogor egin). Eta mehatxatzen zuten anhitzek ixil ledin. Lç Mc 10, 48 (He mehatxuz zegozkon). Ifernuko pena, zeñes meatxatzen baitu. Ber Doc 164r. Bañan egiten ezpadut kontu zure legeaz, / mehatxatzen nauzu pena fiñamendu gabeaz. EZ Man II 71. Ierusalemen erdian / zinduen predikatu / bere bizitze gaixtoaz / Herodes mehatxatu. EZ Noel 166. Mehatxatzen <-ch-> naute xikanatzeaz. Volt 230. Mehatxatuek <-ch-> oraño jaten dute ogia. "Los amenazados comen aún pan" . Ib. 231. Gaztigu hunetzaz mehatxatu zituen gure Iainkoak bere manamenduen hautsailleak. Ax 433 (V 282). Iondone Paulok ere mehatxatu zituen Galaziako iendeak, erraiten zerauela: [...] Ha galatar zentzu gabeak, nork erhotu eta liluratu zaituzte? Ib. 276 (V 184). Erakutsu zutan den garra / [...] izterbegia puxatuz / eta zinez mehatxatuz. O Po 45. Ez gaitutzu bethi ere mehatxaturen. "Comminaberis" . SP Imit III 16, 2. Gaizki hillen girela mehatxatzen [gitu] [...] haren doktrina saindia mesperetxa badezagu. Tt Onsa 60s. Mehatxatu zian eta exortatu paubrer amoina egitera. Tt Arima 125. Gaitutzu / herioaz mehatxatzen / ezpagare banket dibino / bizi huntara ethortzen. Gç 112. Mehatxatu nauten aldi guzietan [...]. "Ideo in omni reprehensione" . Ch III 46, 5 (SP hutsak erakusi izan zaizkidanean, Mst mehatxü orotan). Nahi dugu hek garraski mehatxa ditezen eta ez dugu geronek nahi mehatxatuak izan. "Stricte corrigantur" . Ch I 16, 3 (Mst gaztigü garratzik ükhen lezen). Mehatxa zazu [zure burua] . "Admone teipsum" . Ib. 25,11. Meatxatzen, eritzen, injuriatzen duenak. El 55. Jotzeaz mehatxatzen. Brtc 59.
( s. XIX) Mehatxatzen duzu fundituko duzula zure tenplu seindua profanatuko duena. Dh 85. Paper au Prinzipe Condé-ri biraltzearekin gelditu ziren plazakoak meatxatuak. Izt C 344. Haur bat bada oihuz hasten / amak otsoaz du fite mehatxatzen. Gy 239. Reinaldo alderatu zaiote bitartean eta aurrera dator zirkazianua meaxtuaz. "Prorrumpiendo en amenazas ya desde lejos contra el sarraceno" . Bil 165. Eta gaztigu hortaz zerentzat naiz mehatxatua? Laph 113. Meazatu zuan Santuak bat bateko eriotzarekin. Bv AsL 183. Nai nuen esan geiago bañan an joan da meatxatuaz eta marmar dariola. Ill Testim 12. [Etsaiak] azkarki oldarturik / gaitu mehatxatzen. Etcham 130. [Gudulariak] bertze gizon bat meatxatzen zuten urbil zadin etxeko atari aldera. FIr 139. Eta mehatxatu zuen Alvaro behar zen baimena ez bazuen emaiten... eskumkatuko zuela! Ardoy SFran 259.
v. tbn. Hm 196. Bp I 17. CatLav 152 (V 77). He Gudu 98. LE Matr5 301. CatS 52. Prop 1876-77, 17. Ip Hil 130. Elsb Fram 70. Mde HaurB 83.
sense-2
2.
Amenazar, conducir el ganado
Hargatik laborariak denbora hartan idiak mehatxatzen dituenian ez ditu bere lekutik mobi araziko, eta kolpia duen lekhua maiz freskatuko dio ur hotzez. Mong 590.
Hargatik laborariak denbora hartan idiak mehatxatzen dituenian ez ditu bere lekutik mobi araziko, eta kolpia duen lekhua maiz freskatuko dio ur hotzez. Mong 590.
mehatxatu
-
mehatxatu. Tr. Documentado en la tradici...
-
1. (G, AN, L, BN, Sal, S ap. A; SP, Urt ...
-
2. Amenazar, conducir el ganado Hargatik...
0 / 0 agiraka >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
