OEH - Bilaketa

327 emaitza zuzendu bilaketarentzat

Sarrera buruan (10)


Sarrera osoan (317)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
ondorengo.
tradizioa
Tr. La forma ondoringo se documenta en Moguel (PAb 185 y 186) y BBatzarN , en ambos junto a ondorengo . En DFrec hay 91 ejs. de ondorengo y ONDORENGO, todos ellos meridionales.
sense-1
I . (Sust.).
azpiadiera-1.1
1. (B ap. A ; Lar, (V), Izt 113v) .
(Aplicado a personas). Sucesor, heredero; continuador. Cf. ONDORENGO s.v. ondoren. v. ondoreko. Tr. Documentado en autores meridionales desde la primera mitad del s. XVIII.
O geu Adanen ondorengoen artean esker gaistoko humeak! Lar SermAzc 57. Utzi zuen bere seme Ferdinando Ernesto [...] Inperiko bere ondorengo egiña. Mb IArg I 198. Agustino ta Gregorio andiak ta oien ondorengo guziak. Cb EBO 9. Eleiz-arzaiak apostoluen ondorengoak dirala. Ub 147. Konsagratuzué S. Honoratok, S. Saturninoren ondoréngo Obispo Tolosakoak. LE JMSB 219. Arrioren ondorengoak, Luterok, Kalbinok [...]. AA III 294. San Pedrori ta aren ondorengo Aita Santu Erromako guztiai. fB Ic I 33. Koroa ondoreng[o]ari utzi nai dionean. EConst 51. Jauna, zuk eman dezu, Adonias zure ondorengo izateko eta errege-aulkian jartzeko itza? Lard 207. Gure baserri "Jauregi-eder" deritzaiona ondorengorik gabe gelditzeko. Moc Damu 10. Ezkondu biar dira semeak idukitzeko eta uzteko primuak edo ondorengoak. Kortazar Serm 88. Ongi etorriko zitekean [neskatxa] bat Zabaletan emakume bien laguntasunerako, etxea jasotzeko, amonaren ondorengotzat. Ag G 68. Enrike il ta berak bakarrik dituk nere ondorengoak... Esan nazak ez dirala ura illakin poztu! ABar Goi 72. [Arrantzaleak] aintziñako bale-zale ta makallau-zaleen ondorengoak ditugu. Erkiag Arran 117s. Ez zuan soldata ordaindu bearrik izango, ondorengoei izan ezik. "A los herederos" . Berron Kijote 227. Gure jaiotetxea oso ondo zuzendu du ta esku onetan utzi du. Badakizute orain osaba Joakiñen ondorengo Luisito dala. JAzpiroz 40. Saussurek eta ondorengoek diotena hauxe da: [...]. MIH 194.
v. tbn. Mg CC 104. Itz Azald 48. A Ardi 10. Eguzk GizAuz 170. NEtx Antz 104. Etxde JJ 5. Ibiñ Virgil 48.
azpiadiera-1.1.1
Erriko buruak orrela badabiltza, beste ondorengoak nola ibilliko dira? Cb Eg III 358. [Piestati etxeruz] geijeenak, aurrekuak ondorenguai ta ondorik duazanak aurrerago duazanai, burla desonestubak alkarri egiten. fB Olg 73. Adixkide onari eutsi bear zaio biotz biotzez, amaren ondorengoa duala xinixtuz. JAIraz Bizia 104.
azpiadiera-1.2
2. (V-m-gip, G, AN-5vill; Dv, H (s.v. ondokoa), Zam Voc), ondoreneko (V-gip), ondoringo, ondoreango (V). Ref.: A; A Morf 124; Etxba Eib (ondorenguak, ondorenekuak); Elexp Berg. Descendiente. " Ondorengoak (REusk III 313), la postérité, les descendants" Dv. Tr. Documentado en la tradición meridional desde mediados del s. XVIII.
Orien hume-illob eta beste ondorengoak. Mb IArg I 222. [Zuen alabak] zuen aurrean baño, etxeko ondorengoen artean are peligro geiago dute. Cb Eg III 367. Adanen bekatua igaro zan haren hume ta ondorengo guzietara. Ub 66s. Laugarren [...] belaunerañoko ondorengoak. Gco I 455. Lametx, Kainen ondorengoa. AA I 560. Bedeinkatu zituban, eureen ondorengoz luurra beteetako. JJMg BasEsc 30 (71 ondoreengo). Ondorengoak are gogoan izan zitzen, aurreragokoak egindako azaña andiak. Izt C 244. Bere semeetatik ondorengo asko sortu zitzaiozkan. Lard 61. Bein ezkondu ezkero, biotz guzitik ondorengo bat opa zuen. Ib. 29. Eurén birtute eta egitade ederrakaz itxi eutsén eurén ondoringuei aparteko izen edo entzute andi bat. (1858). BBatzarN 179. Altxa bezate bada lenbailen / oroikarri bat ederra, / ondorengoak jakin dezaten / nor zan Okendo illezkorra. REusk III 313. Nun dira bada Tubal gure aita, / zure ondorengo garbiak? AB AmaE 4. [Gabonetan] bere ondorengo guztiakiñ beiñ bada ere egon nai zukealata. Ag G 207. Joanesen ondorengo bati zegokion bezela. Ib. 132. Bera, barriz, andikijen ondorengua zan. Altuna 94. Geroztiko ibertarrak almeriatarren ondorengoak ziran. JMB ELG 64n. Euskotarrak orain azitzen duten bei gorri ori antziñan emen bertako mendietan zebiltzan betizuen ondorengoa da. Ib. 67. Alargunik edo ondorengorik gelditzen ez bada. EAEg 30-12-1936, 683. Norvergar inbasoreen ondorengoak gurutzatu [...] baitziren Irlandar jatorrekin. Mde Pr 208. Hau da Adanen ondorengoen izen-zerrenda. BiblE Gen 5, 1 (Ol, Ker ondorengo; Dv ondoregoaren ). Egunen batean ezkontzen bazera, zure ondorengoak [...]. MAtx Gazt 43. Azi ta ugaldu gera gure ondorengoetan. NEtx LBB 119. Naiz berak naiz bere ondorengoek. "Sus descendientes" . Berron Kijote 97. Nik ez dot ori ikusiko, baiña gure ondorengoak bai. Etxabu Kontu 216. Ondorengo danak alabak zituzten. JAzpiroz 11. Ondorengoak naian / guk asmo zintzoa, / alaxe izan degu / lenengo aurtxoa. Insausti 126. Aski baita gogoratzea gure gurasoak zer ziren gu eta gure ondorengoen aldean. MIH 85. Arbasoen ondorengo denez gero. MEIG IV 92.
v. tbn. CrIc 70. Mg PAb 185. Astar II VIII. fB Ic III 363. It Fab 230. Arr GB 100. Xe 246. KIkV 23. KIkG 15. Inza Azalp 46. Muj PAm 20. Tx B II 146. Anab Usauri 101. Otx 103. Ir YKBiz 40. ABar Goi 72. TAg Uzt 316. Zait Sof 178. Munita 129. FLab in Munita 8. JAIraz Bizia 30. Etxde JJ 196. Basarri 107. Arti Ipuin 46. Vill Jaink 166. BEnb NereA 140. Etxba Ibilt 473. Ataño TxanKan 76.
azpiadiera-1.3
3. "Posteridad" Lar. "Posteridad, posterior" . Cf. supra (I, 2).
Adam, gure aita, bere ondorengo guztiarekin. Cb (ap. Dv; cf. Cb Eg II 170: Adan gure Aita bere ondorengo graziakin, donde ¿<graciaquin> por <guciaquin>?). Ire ta emakumearen artean, ire ta aren ondorengoaren artean, etsaigoa yarriko diñat. Ol Gen 3, 15.
azpiadiera-1.4
4. (No ref. a personas). Lo que viene después (de), lo que sigue (a). " Lenengo txanpan botillia eran giñuan da ondorian ondorenguak " Elexp Berg.
[Eriotza] instante batean igarotzen da. Gerokoa edo orren ondorengoa da lana ta kontua. Cb Eg III 318. Komunio ordukoak ta komunio osteko edo ondorengoak. Mg CC 229. Jesusen jaiotza / [...] urtero berritzea / ez da oraingoa; / erregien bezpera / da ondorengoa, / kristabaren oroitze / denboretakoa. Echag 198. Nekazaritzako lanbidea dala artzaintzaren ondorengoa. Izt C 230. Ondorengo guzian [...] aiskide bikañ da mamikoa bizi izandu zan. Aran SIgn 72. Irakurleak barkatu bekit onen ondorengorik ez ba-dakit. Anab Usauri 21. [Egunkariarekiko asmorako] iru milla lagun zintzo bear ditugu. Bear-dirua ta iragarkiak orren alboko ta ondorengo yo ditzakegu. Berriro diotsutet iru milla arpidedun sortzen bada, sortuko dala egunkaria ere. Ldi IL 81. Gogorra da gaur idaztera nijoana [...]. Eta ondorengo ori gerora jakingo dela baneki, ez dakit atzera joko ez ote nukean. Txill Let 79 (v. tbn. 140). Gertakizunen aitzineko ta ondorengoen billakuntza: orra [...] [Jakintzaren] lana. Vill Jaink 67. Gogamenak baditu materiazko aitzineko batzuk eta materiazko ondorengo batzuk. Beraz, gogamena fenomenu materiala da. Ib. 69. Latinaren ondorengo diren erdarak. MIH 143. Norbaitek pentsatuko du, ondorengoak ikusi orduko,[...]. Ib. 191. [Hitz hori] orain erabiltzen den, ez dakit. Bai ordea, erabiltzen da horren ondorengo gazteagoa eta erdaldunduagoa andero . MEIG I 246.
azpiadiera-1.5
5. Posposición (gram. ).
Euskerak kin posposizio edo ondorengoa txit asko usatzen du. Cb EBO 31.
azpiadiera-1.6
6. (G? ap. A; Izt 28v), ondoringo, ondoreengo, ondoreneko. Consecuencia, resultado. Tr. Documentado en autores meridionales desde principios del s. XIX. Hasta el s. XX, se atestigua algo más en autores vizcaínos.
Zeintzuk izan zirian pekatu onen kalte ta ondoringuak? CrIc 19. [Okasinoa] bardin egon leite [...] edo berbaz edo akzino dongaakaz. Au onelan izanik, atera egizuz ondorengo oneek. Mg CO 129. Ordikeriaren kalte edo ondorengo izugarriak. Gco II 61. Orra abariziaren ondorengoak zein kaltegarriak [...] diran. Ib. 33. Begijeen aurrian ipiñirik bere zorakerija, itxutasun ta ondoreengo tristiak. JJMg BasEsc 164. Orretarako pensau biar da entzun dituzun pekatubaren ondoreengo negargarrijetan. Ib. 58. Izan bada [...] autueria begiratuba ardura andiko egita]l[dia legez, jarraikozan ondorenguak gaiti. "Trascendencia" (1846). BBatzarN 163. Gerrak daukezalako / ondorengo txarrak. AB AmaE 353. Zergaitik irago bear doguz guk pekatu aren ondorengo eta gatxak? Itz Azald 32. Zezen merkia ondorengo onekoa baño naiago izanik. ForuAG 325. Esnearen ondorengoak. "La leche y sus derivados" . Ib. 293. Zabarkeria ugari eta / arren ondorenekuak: / apustu-lanak desafioak, / destitxak eta bertsuak. JanEd II 106. Itaundu neutson ia bere aitaren misiñuak etxien zelako ondorenguak euki dituen. Kk Ab II 56. Guda orren ondorengo bezela [...] zenbaitek askatasuna iritxi dute. Ldi IL 161. Norbaitek erail du zakur au. Batbateko eriotz au lupuaren ondorengoa da. TAg Uzt 143. Erkalaren etsaitzat artuak, beronek dakarzkin ondorengo guziekin. "A todos los efectos" . EAEg 20-10-1936, 92. Batek badaki zer beste ondorengo txarrik etorri al leikizun. Bilbao IpuiB 254. Aitak bere aldetik ere pixkatxo bat itzegin zuan itzaldiaren ondorengoari beltzura kentzeagatik. Anab Poli 130. Lege egoki ta zuzenak, beitez edonun ta edonoiz betegarri, iñoiz edo bein samurtasuna ta beratz-zirkiña ondorengo guri izanik. Erkiag BatB 202. [Gure bigarren gerrateak] hondamendia utzi zuen ondorengo gisa. MEIG VI 69.
v. tbn. Aran SIgn 69. EEs 1916, 222. Mde Pr 44. Ondoringo: CatElg 146v.
azpiadiera-1.6.1
Moraleja.
Ondorik ta ondorengo onik ez zekarten ipui eroak. VMg X.
azpiadiera-1.7
7. (Pl.). Novísimos, postrimerías del ser humano. "Venideros, [...] ondorengoak " Lar, . v. 1 azkenki.
azpiadiera-1.8
8. "Héritage" Dv.
sense-2
II . (Adj.).
azpiadiera-2.1
1. "Coherente" Lar.
azpiadiera-2.2
2. "Último" .
azpisarrera-1
ONDORENGOZ. En consecuencia.
Itxaropenaren irriñoak ziztatu zion begininia. Bai biotza lasaitu ere, ondorengoz! TAg Uzt 128. Oiuka ta zantzoka zebiltzan danak [...]. Geroago ta gorago zijoan, ondorengoz, iskanbilla. Ib. 226. Aintziñakoa zan denda; [...] ondorengoz, erosleak asko ta onak eta eskuarte lasaia zuen. Ib. 17.
azpisarrerakoSense-1.1
(Tras gen.). Como consecuencia de.
Lengo atalean erabaki danaren ondorengoz [...] Fernandez Montes'dar Amator'ek bere ardura utzi beza. EAEg 20-2-1937, 1113.
azpisarrera-2
ONDORENGOZ ONDORENGO. De generación en generación.
Zuen etxe guzietan ondorengoz ondorego, lege onek diraula betidaño. (Lev 23, 21). Or MB 497 (Dv ondokoen ondoko, Ol gizaldirik gizaldi, Ker gizaldiz gizaldi, BiblE belaunaldiz belaunaldi).
ondorengo
<< ondoren 0 / 0 ondu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper