Harremana

    OEH - Bilaketa

    327 emaitza zuzendu bilaketarentzat

    Sarrera buruan (10)


    Sarrera osoan (317)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 jas.
    tradizioa
    Tr. Documentado en Añibarro y autores vizcaínos desde finales del s. XIX. Lo emplean tbn. T. Agirre, Olabide, Orixe y Villasante.
    sense-1
    1. (V-ger), jasa.
    " Iasa, forma, traza. Yas onetan, de esta forma" A Apend. "Traza, facha, postura. Ezegizu urten kalera jas orretan, no salga Vd. a la calle de esa facha" Otx Voc.
    Sacris solemnis-en yasakoa. Añ EL2 183 (EL1 173 antzekoa). Arrano arranua! Zuk daukostazu zaldunaren jasa! [...] Eguno eztot ikusi neure aurrian zu baño pizti barregarrijagorik! Otx 76. Eta jasa aretan gixona ikusirik, asten yako bakalduna garraxika. Ib. 64 (v. tbn. 75 y 167). [Begiok] margoa dabela atsegin / jasa dabela erregin. Gand Elorri 102. Orrelaxe, apurka apurka, moldatuz joian karmeldar moja ortozen izakera, bizi-egitamu ta jasa. Onaind STeresa 77.
    sense-2
    2. jasa (Añ (y-) A). "Sazón, yasa; en aquella sazón, yasa atan (V)" Añ. "Ocasión. Jasa atan, en aquella ocasión" A.
    Nok leukean eskueran gramofonu uts bat, bera ementxe erabilteko eskubidea ta yasa! A LEItz 129.
    sense-3
    3. (V-m ap. A ), jaz (Zam Voc).
    "Garbo" A (que añade: "ésta es la única palabra, que, en V-m, se pronuncia con dz (j francesa)"). "Gracia, destreza; garbo; habilidad" Zam Voc.
    Iñork baiño jas ta deskutzu obea dauka santiratuak zuzendu [...] ta enplastoak egiten. A La Abeja 31-1-1890 (ap. DRA ). Zer diñon, Katalin? Iasekoa ori? Ta ganera mutilla? Iasa zer dan bere eztaki orrek. A BeinB 63. [Galai bat] galanta ta prestua / ta ias andikoa. Azc PB 154 (Ur PoBasc 268 porte andikoa). Eta onetariko asko esan ebazan jas andijaz. Kk Ab I 20. Nun-nai erakusten dok / abillaren antza; / esnia batzen, barriz / aparteko jasa. Enb 161. Gainbera labainka dabillenaren jasez zegian beti bere lana. TAg Uzt 138. Gorputzean dituen jas ta graziak, [...] ondotxu dakiez egokiagotuten oraingo emakumeak. Erkiag Arran 42. Badabe mendu, jas eta kemena bizitza-itsaso [...] nekatsua igaroteko. Ib. 197 (v. tbn. BatB 199).
    sense-4
    4. "(V-ple), querencia, inclinación. Laukinizen mezea entzuteko jasa artuta daukagu (V-ple), tenemos adquirido el hábito [...]" A.
    Orrela erne zitzaion [...] Malentxoganako jas, lera edo zaletasun berria. Ag G 140. (Landarea) urteakin azi ta loditu daitenean, okerra dala ta, indarrez zuzendu nai badozu, barriro lengo bere jasera joko dau. Eguzk LorIl 38 (ap. DRA). Gizonik geienen berezko jasa auxe da: albait lanik gitxien egin. Eguzk GizAuz 115. Bakotxak bere jas berezia zetarako daukan laster igarriko geuke. Ib. 114. [Gizonok] indarrez, lanerako jasez bardiñak ezkarealako. Ib. 35. Iainko onak ezer gaiztorik egin zukenik siñestea nerezko iasak ez baitzidan uzten. Or Aitork 118. Ire jasak senarrarengana aramake. Ol Gen 3, 16 (Ker zure eragiña, BiblE irritsak).
    sense-5
    5. "(V-arr-oroz), casta. Jaseti jatorko, le viene de casta" A.
    azpisarrera-1
    JASEAN. Como es debido, con fundamento; con garbo. "Iasean, con garbo" A Apend. v. JASEZ.
    "Antzau" Markiña aldean esaten da, gauzaak euren lekuratuaz, gela nai etxe bat iasean ipinteari. Ezale 1897, 141b. Zer da zaldi ganian ziarretara dakarzun mulko ori? [...] Zergattik eztozube ekarri mutil au zaldi ganian jasean jezarrita? Otx 116. Egunak eta egunak edonok ondo ta jasian igaroteko lañegaz [...] eguan orniduta [etxaguntza] . Ib. 133. Kontuak atzeratu egiten yakazala [...] gero ta ugariagoak jasean eta artez erabilteko. Erkiag BatB 155.
    azpisarrerakoSense-1.1
    Egoki jantzi ta apainduak ibilten dira [...] norbaitek iasa ta itxura onean egiñiko soñekoak daukiez orain.Ag Kr 42.
    azpisarrera-2
    JASEKO (V-m ap. A), JASAKO.
    a) Garboso; (el, lo) que tiene fundamento. "Jaseko mutilla, muchacho de garbo" A.
    Maripa lango emazte zintzoa, iasekoa, ganoraduna ta maratza. A BeinB 41. Mutil bat, gorputz andi ta yasekua, begirakuna bizi-biziya ebana. Kk Ab II 61. Eta gazte jasekua eta edonoren aurrian aurkeztuteko lakoxia zareala. Otx 77. Etzendubela iñoiz jaseko gauzarik mutil oneganik aterako, zentzunbako maskelutzar andi bat baño eztalako. Ib. 146. Alaba ederrarentzat senar egoki ta jaseko bat. Erkiag Arran 127. Mutil galant jaseko batzuen erdian. Ib. 30. Izkera astirotsu eta esan jasekoa. Ib. 14. Oi, sugar zaren jaseko Birjin. Gand Elorri 136. Poligamiaz ari direlarik, zer esaten ote digute Le Play, Spencer, Comte eta jasako soziologu denek? Vill Jaink 159. Arraintzale fiña, jasekoa. Berriat Bermeo 389.
    v. tbn. Ag Kr 24 (iasako). Zait Sof 190 (yaseko).
    b) Grande, hermoso.
    Pozarren dakusaz velodromu jasekoan, txirrindulari [...] azkarren ekitaldi jaioak. Erkiag BatB 186. Lur-sailla erosi dau [...] sail jasekoa, luze bai zabal. Ib. 137.
    azpisarrera-3
    JASEZ. Con fundamento; con garbo. v. JASEAN.
    Urte luzietan jasez euzkerarik / irakurri, entzun-egin ezagaitik. Ormaetxe Ipuin 1. Iñor etzen Condaminan ark bezalako yasez [...] bandera aizean eragiten zunik. Or Mi 112. Burua zuti, jasez (ganoraz) dabiltza. Or Eus 74.

    jas

    jas
    << jardunbide 0 / 0 jasoin >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper