Harremana

    OEH - Bilaketa

    327 emaitza zuzendu bilaketarentzat

    Sarrera buruan (10)


    Sarrera osoan (317)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    gaizkitu.
    sense-1
    1. (SP, Urt I 434, Dv, H), gaixkitu.
    Estropear(se), deteriorar(se), echar(se) a perder. "Gâter, mettre mal ci qui était bien" SP. "Morbo, senectute aggravescit, eritasunak, zahartzeak gaizkitu du " Urt. "Mettre, tomber en mauvais état" Dv, que cita He Phil. "Se détériorer, être dans un état, une situation, etc. plus mauvais; rendre pire, plus mauvais. Gure egitekoa hagitz gaizkitu da [...]. Haizkora hau guziz gaizkitu dute " H. v. gaiztatu.
    Bertzela zure desiraren konplimendua ardietsi behar bidean, guzia gaixkituko duzu. SP Phil 462 (He 468 gaxta ziñetzake). Zure etxeko egitekoak gaizkituko dira. Ib. 426 (He 430 gaiski ibilliko). Epheltzen hasten zaren pontutik, hasten zare gaizkitzen. Ch I 25, 11 (Ip gaizkitzen; SP, Ol gaizki kausitu, Mst gaizki ediren, Leon gaizkiratu). Debozioneak ez du deuz ere gaizkitzen, egiazkoa denean; aitzitik guziak perfekzionerat eramaten ditu. He Phil 12 (SP 12 gaizkitzen). Egunetik egunera gaizkituz doala jendea, eta gaixtatuz. HU Zez 116.
    azpiadiera-1.1
    (Con suf. de comparación). "Aggravescens, [...] gaizkitzenago dena " Urt I 434.
    Gaizkitzenago da ethendurá. Lç Mt 9, 16 (He gehiago hauts, HeH gehiago urra, Dv areago egin; Lç Mc 3, 21: gaizkoatzenago).
    azpiadiera-1.2
    (Part. en función de adj.). " Tenploko gauza gaizkituak (Lç Dedic), les ruines du Temple, litm. les choses mal traitées du Temple" Dv.
    Iainkoaren tenpleko gauza gaizkituén drezatzen. Lç Dedic * 5v.
    sense-2
    2. (G, AN-gip; Urt I 434, Dv, H), gaxkitu (S), gaiskitu (V-gip; Añ (G)) Ref.: A; Lrq (gaxkit); Iz ArOñ (gaiskíttu); Gte Erd 225; ZestErret .
     Empeorar, agravarse. "Aggravescere" Urt I 434. "Vulnus aggravescens, [...] gaizkitzen den, [...] gaizkitzenago den zauria " Ib. " Barda eria gaizkitu da, hier au soir le malade a empiré" Dv. "Devenir dangereusement malade. Bat batean, uste gabetan gaizkitu da " H. " Gaiskíttu, gaiskíketan, ponerse grave" Iz ArOñ. " Arrunt gaizkitu zen (AN-gip)" Gte Erd 225 (junto a oso gaixo jarri, etc., de otras zonas). " Gaizkitzen baldin bazan abisauko ziala " ZestErret.
    Zeinak hainitz yasan baitzuen hainitz medikuen eskuetan [...] bainan lehenago gaizkituz yoan baitzen. TB Mc 15, 26 (Lç gaizkoatuago izan, He gaixkiago aurkhitu, Dv kalte gehiago izan ). Orrenbesterañoko kutunkeriek gaizkitu lezatekean neskaren aulkeria. Anab Usauri 110. Gaxoren bat zearo gaizkitu zaio [medikuari] . Lab EEguna 74. Urrengo egunean oso gaizkitu ta il zan. TAg Uzt 20. Aspaldi eri zen, baiñan etzioten nunbait garrantzi aundirik ematen bere gaitzari. Oraintxen eldu zaizkit gaztigatzera bat-batean gaizkituta gero azken-atsa emana dela. Etxde JJ 49. Etxeko egunak eta soldado joaitekoak luzatu behar ukan nituen ama gaizkiturik. Larre ArtzainE 161. Ezin gorde bere buruari gaitza gaizkitzen zihoakionik. MEIG IX 98.
    sense-3
    3. (G, AN-gip; Lar) Ref.: A, que cita It Dial; Iz To, ArOñ; Gte Erd 128; ZestErret.
    Enfermar, caer enfermo. "Enfermo, gaizkitua " Lar. " Gaizkittuta dao, ha caído enfermo" Iz To. " Gaizkíttu, ponerse mal (de salud)" Iz ArOñ. " Gaizkitu egin da (AN-gip)" Gte Erd 128. v. gaixotu.
    Arima ilzen estuena baña gaizkitzen duena. El 82. Amore miñez gaizkitzen duten. Lar SAgust 14. Gaizkitzen danean eman bear zaio batez ere gatza ganaduari. It Dial 58 (Ur gaxotu, Dv, Ip eritu). Idiak eritzean, zenbeitek egiten / buraso gaizkitzean, zaitena bekhaizten. Hb Esk 207. Gaizkitu zan iltzeko zorian jartzeraño. Lard 221. [Dama gazte bat] haur ükheitetik gaizkitü beitzen. Ip Hil 74. Gorphutza ongi denean arima boz, eta gorphutza gaizkitzen denean arima ere ethentzen bezala baita. Arb Igand 149. Naigabez gaizkituko nauk. Or Mi 25. Eta zuk zer gaitz izan duzu? Noiz gaizkitu ziñan? Anab Usauri 111. Zer gertatu zain ain bat-batean gaizkitzeko? TAg Uzt 274. Neugaitik gaizkitu da bearbada. Txill Let 141. Ezkondu ta aur txikiak zituztela, aita, Dionisio, gaizkitu egin omen zan, da asko gaizkitu ere. JAzpiroz 91.
    v. tbn. Mb IArg I 281. Cb Eg III 236. Arr GB 14. Bv AsL 84. Ant JesBih 8. Lab EEguna 114.
    sense-4
    4. Poner a mal (con).
    Bekatua da bekataria bere Jangoikoarekin gaizkitzen duena. Mb IArg I 116.
    sense-5
    5. (BN; Dv, que cita a Laph y Zby; Foix ap. Lh).
    Reprender, reprochar. "(Foix), donner une semonce" Lh. " Gaizkitzia, gronder (BN)" StJayme AnV 9. Cf. gaizki (II, 2).
    Gaizkitu zuten adixkidek, hetarik urrunduz gabetzen zituela bere berthutez, bere kontseilu zuhurrez. Laph 98 (v. tbn. 56). Guziek emazte hori oihuka gaizkitu zuten bere gogorkeriaz. Zby Pel 85. Beren kontzientziak gaizkitu edo erreportxatu gabe. Prop 1896, 50. Jaun erretorak gaizkitu omen du Xoane, zeren ez den holako dixidu itsusirik egiten. Barb Sup 100. Jon Doni Petri suharrak mozten diote bieri burua. Jesusek gaizkitu zuen berehala eta handizki. Barb Leg 62. Emaztetto batek kofesiuan aitortü zeron zunbait porrü ebatsi zütiala. Haritxabaletek etzian hanbat gaizkitü emaztia. Const 29. Ez, yainkoarren! nerau, agure au, ez nazazu gaizkitu. 'No maltrates' . Zait Sof 90. Algertarrak gaizkitu dituela De Gaullek denen aitzinean [...]. Nork maite du holako erasien aditzea? SoEg Herr 19-6-1958, 1.
    sense-6
    6. "(BN-baig), amenazar" A.
    sense-7
    7. Hechizar (?).
    Txoiñoak txoraturik gelditzen ditun ontza ikusiki; itsas-antzarak aizetik yausten ditun erensugearen begizkora, ta ez al deritzon giza-begik seda-arra gaizkitu dezakenik? 'S'endorme' . Or Mi 31.
    sense-8
    8. Hacer daño.
    Artian ikasiyak ez du iñor gaizkitzen. Anab Poli 39. Asi zan okerra nola zuzendu, gaizkituari miña nola kendu. Ib. 136 (v. tbn. 31).
    azpisarrera-1
    ERI GAIZKITU. v. ERI GAIZKI s.v. 2 eri.

    gaizkitu

    gaizkitu
    << firma 0 / 0 gaiztatu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper