Harremana

    OEH - Bilaketa

    327 emaitza zuzendu bilaketarentzat

    Sarrera buruan (10)


    Sarrera osoan (317)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    haziera.
    tradizioa
    Tr. Propio de la tradición meridional, se documenta desde mediados del s. XVIII. La variante azaiera aparece en J. J. Moguel (junto con aziera ) y Uriarte; azikera en Astarloa, y, en el s. XX, en Kirikiño, Otxolua, EAEg y Gaztelu (más una vez en Mirande); azkera la hemos encontrado en Arana Goiri, NekIr y T. Agirre. La forma atziera se encuentra en fray Bartolomé, junto al más frecuente aziera . En DFrec hay 2 ejs. de haziera .
    sense-1
    1. (V-oroz, G-to, AN-larr ap. A ; VP 4v, Lar, Añ, vEys, H), atziera, azikera (V-m ap. A ), aziekera (Añ), azaiera (V ap. A ; H), azkera (Lar, Añ, H).
    Crianza, educación. "Crianza" Lar. "Educación" Lar, Añ. "Action de nourrir, d'élever" H. AxN explica hazkuntza (94) por aziera.
    Ta Kristau onaren azieraz eta Jainkoaren bildur santuaz aztu zan. Cb Eg II 184. Nola Euskalerrietan, umeen aziera ona ta bear dan Dotrinarik izango da? Cb EBO 17. Bere Luis maitearen aziera amak txit bere kontura artu zuen. Cb Just 23. Zerren emon ez daruaken Jainkuaren bildurreko aziera bat. CrIc 67. Guraso asko dira txito nagi ta ardura bagaak umeen azieran. Mg CO 148. Ala bada txikitxotatik eman bear da aziera ona. VMg 86. Batzuek alabaña adimentu argiagoa, aziera ta era obea due besteak baño. AA I 487. Animaren onari, etxeko gobernuari eta aziera onari dagozten gauzetan. AA II 64. Ta pasioren batek besteen artean geiena tontorra altxatzea etorri oi da azieratik. AA III 625. Andikijen aziera biguna eta leuna gaiti. fB Olg 118. Seme alabeen aziera txaarra. fB Ic I 3. Eskatuten deutsee gurasuei seme alabeen atziera ona, esanekua, humildia ta kristinauzkua. Ib. app., 2. Begiratu biar deutsa lagun geijaren edadiari, eukijari, azi eriari. fB Ic III 334. Baña ez jakee iñundik gustorik emon biar arimako kaltian, ta azaiera onaren kontrako gauzeetan. JJMg BasEsc 11. Emon eutseen aziera txito erretirau ta Jangoikuaren billdur andikua. Ib. 227. Mundu onetako gatx gustijak datoz azikera dongatik. Astar II 97. Zelako eskerrak emoten eutsezan, artuten zituen nekiak gaitik, azaijera on bat emoteko. Ur MarIl 9. Onen aziera ona eta zuzena zan aien ardurarik andiena. Lard 24. Eta gurasoak ere txit kontu andia izan zuten, aziera ona emateko. Ib. 365. Zaldun gazteen aziera ta irakatsija onera andijakaz osotuta imintia. (1866). BBatzarN 221. Euren semealaben aziera errelijinoe santukoaren ardurarik artuten ez dabeenak. Itz Azald 98.
    ( s. XX) Juango naz taraska orreri esatera azikera obia emon dagijola bere txakurkumiari. Kk Ab I 32. Gustijori ikusi eragiteko zelako ondorenak dakazan azikera gaiztuak. Ib. 40. Umien aziera / nola izan ona, / moxkortzen dana bada / etxeko gizona? JanEd II 112. Eta azikera (edukaziño) onik eztaukozu. Altuna 81. Azikera polittaren jaube dala erakutsi dau. Otx 147. Argiro ikusten da, bai emen, onbidiak eta azikera onak eztabela ezer balijo, adu oneko ixatiak baño! Ib. 173. Elizkizun ta aziera txarrak okertzen dizkitzute adimenaren argitasunak ta sortzen dizute eraman ezin liteken bizikera ospela. ABar Goi 54. Gizaseme ta emakume guztiei aziera ta eziera bardiña emoten eutsen erri aretako zuzentzalleak. Eguzk GizAuz 11. Mutil arek izan zun azkeratik, Libek eta Malentxok izan zuen azkerara ere, bitarte aundia zegon. TAg Uzt 197. Aur oien azikera zaindua izango litzake. "Necesidades educacionales" . EAEg 7-11-1936, 239. Euzkadiko aurren gogo-azikera. "La educación e instrucción" . Ib. 16-2-1937, 1078. Ikastoletan soin-azikera ezarria izan dala. "Educación física" . Ib. 31-1-1937, 943. Neke eztiz sarritan eskeñi nizun aspaldiko nere aziera alperrikakoa! Zait Sof 41. Nork yon arek lako aziera onik, ekandu zindorik, karrera ederrik ta jatorri oberik ere, aberatsak eurak izan ezik? Erkiag Arran 111. Zio onak ekarriko zituen noski bere nahia lotzeko: haziera, eskola... Mde HaurB 17. Ez dizut uste Theresa kolejio batean hemen baino hobekiago izango litzatekeenik, ez irakaskintzari dagokionaz, ez eta hazikerari dagokionaz ere. Ib. 78. Seme-alaberi berbaz azi-era (edukaziñoa) emotea bear-bearrezkoa da. Bilbao IpuiB 61. Gaurko gizonak, alde guztietatik datozkion erasoek garaituko ezpadute, kristau aziera sakonagoa bearko du atxeman. Vill Jaink 11. Lehenagokoek eta azierak sartu diguten gezurra baita. Ib. 80. Medina Landako Jesusen Lagundiaren ikastetxeko ikastaldian izan zun olertirako azikera. Gazt MusIx 164. Gizontasuna, izen ona ta aziera zuzena galdu. MAtx Gazt 77. Ez ote zaigu ordea arima pixkaren bat hestutu, izaeraz ez, hazieraz baizik? MIH 271.
    v. tbn. Astar II 98. CatLlo 42. AJauregi EE 1885b, 252. Lab SuEm 179. Onaind STeresa 29.
    azpiadiera-1.1
    Lutelestia (Jeografia), Zenbakiztia (Aritmetika), Edestia (Istoria), Aziera (Urbanidad) ta beste gai batzuk asi dituzte.EEs 1917, 135.
    azpiadiera-1.2
    Cultura.
    Auxe da Bizkai-Aldundiaren Azkera-Bazkintzaren naia. "Junta de Cultura Vasca" . (1918) ForuAB 157.
    sense-2
    2. (Lar DVC 149), azkera (BeraLzM).
    Crecimiento. "Desarrollo, medro" BeraLzM.
    Urte bete igaro orduko zenbat azi oi da? Zerk eman aziera, edo korputzeko geitzea? Mg CC 220. Uste bai-dabe bere [euzkerearen] ixakerea, bere azkerea, bere itxorkunak eta bere zusterrai gustijak dazabezala. AG 1448. Azikera txarra ixan daun zugatza, lenengo urtietan okertu zana, ta alan andi ta gogorra egin dana, nok zuzendu? Kk Ab I 40. Ortarako leka-azidun landare azkera aundikoak jarri. NekIr 26. Gaiaren gogor-biziak formari bizi-itxurako haziera bat ekartzen dio. "Crecimiento" . MEIG IX 124. (en colab. con NEtx)
    sense-3
    3. Siembra.
    Lenagoko profetak ta Yoan Bataiazaleak landu zuten lurra (Yudu-erria), ta egin zuten aziera; orain eldu dira Apostoluak, aiek landu ta ereindako lur artan uzta egitera, garia biltzera. Ir YKBiz 72.
    azpisarrera-1
    HAZIERA GAIZTOKO. Maleducado.
    Ipui onek dio, gazte uzu, natu txar ta aziera gaiztokoak berandu, nekez ta askotan iñoiz ere ezi ezin dirala. VMg 86.
    azpisarrera-2
    HAZIERA ONEKO. Educado, que tiene buena educación. Cf. CatLlo 42 aziyera oneko gauzetan 'en las cosas referentes a la buena educación'.
    Onelako itzak perill andiagoa ekarri oi due aziera onekoen artean, beste itz lotsagarriak baño. AA II 146. Barritsu-samarra ixan-arren, azikera (edukaziño) onekua zan, bai? Altuna 14.
    azpisarrerakoSense-2.1
    Baketsua da ta azikera oso onekua.Kk Ab II 99.
    azpisarrera-3
    HAZIERA TXARREKO. Maleducado.
    Badira gazte gaizto, aziera txarrekoak, gauza onik egiten ez duteenak. Mg CC 215. Toki au gizon baldres, zantar, aziera txarrekuentzat obia da, berori languentzat baño. Mg PAb 43. Aserraturik guztija ta azaijera txarreko baten gisan, esan eutsan. Ur MarIl 32. Batzuk dira ain ganora bagakoak eta aziera txarrekoak eze, nekez eta gatx ezagututen dira eurakgan kriatura errazoedunaren antz, irudi eta izatea. Itz Azald 79.
    azpisarrera-4
    LEHENENGO HAZIERA. Primera enseñanza, enseñanza básica.
    Imiñi da Eskola normala, lelengo aziera ta irakatsijak umiai emoten deutsezan eskola maisuben eskolia. (1866). BBatzarN 221.

    haziera

    haziera
    << hautsi 0 / 0 herren >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper