Harremana

    OEH - Bilaketa

    42 emaitza zabuka bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    mozkor.
    tradizioa
    Tr. La forma moskor se documenta en textos meridionales, aunque con menor frecuencia que mozkor . Sólo hay dos ejs. (septentrionales) de las formas muzkor y muzkur . En DFrec hay 12 ejs. de mozkor y 3 de moskor, todos ellos meridionales.
    sense-1
    I. (Adj.).
    azpiadiera-1.1
    1. (gral.; Arch VocGr , VocBN , Dv, H, VocB ), moskor (V, G; VP 60r, Lar, VocS 145, Izt 20r, H, Zam Voc), muzkur (L; H), muskur (vEys) Ref.: Bon-Ond 152y155; A (mozkor, moskor, muzkur); Iz Ulz; Etxba Eib; Elexp Berg; Gte Erd 174 .
     Borracho, embriagado; borracho, bebedor, alcohólico (tbn. con valor sust.). "Borracho habitual" Etxba Eib. Cf. VocNav s.v. moscorra (Pamplona, Montaña). v. hordi. Tr. No hallamos ningún testimonio anterior al s. XIX (aunque cf. mozkortu ya a mediados del XVIII).
    Mozkorrak daude beti / burubak galdurik. Echag 24. Asten balin bada [...] mozkorrekin yaten eta edaten. Echn Mt 24, 49 (Ir YKBiz 416, IBk, IBe mozkor, Ker moskor; Lç, He, TB, Ur, Ur (V), Hual, Samper (h)ordi, Ip, Dv (h)ordizale, Ol mozkorti). Mozkorra geldi dedin / eskarmentaturik. JanEd I 36. Gizon mozkorrai begira. Urruz Urz 35. Bi gizon mozkor, besoz-beso, batek bertzea deramala. HU Zez 202. Ekhartzen zuelarik kasik herrestan emazte mozkor bat. Prop 1904, 34. Ikusi dan mozkorrik elegantiena. Iraola 36. Arno hoberik nihon ez balitz / batere elaike muzkurrik. JanEd II 65. Ontzi zarra alderoka zebillen moskorra bezala. Or Mi 62. Egia ez jokalari, ez moskor eta ez gonazale dala. JAIraz Bizia 111. Ez zen gizon mozkor baten oihua. Mde Pr 114. Txerpolari moskorrik ikusi al dek iñoiz? Anab Poli 100. Udazkenaren orbel moskorrak. Gand Elorri 145. Mozkorren bat edo bertze yende zikiñen batendako. Izeta DirG 61. Jean Gabin eta Belmondo dira delako bi mozkorrak. Herr 14-11-1963, 4. Mozkorren etxean, eguerdiko babak arratsean. (G-goi). Inza EsZarr 151. Maixu burgales bat geunken, ardaua bera baño mozkorrago bat. Gerrika 21. Emen bertsolaritza mozkor edo gizagaixoaren lana juzgatzen zan. Insausti 18.
    v. tbn. Alz Bern 75. Noe 88. Zerb Metsiko 253. Jaukol Biozk 13. Tx B II 64. MendaroTx 228. Lab EEguna 89. Ldi BB 32. Or Aitork 31. Erkiag Arran 49. SM Zirik 120. JEtchep 97. Gand Elorri 97. Ardoy SFran 162. Etxabu Kontu 97. Ataño TxanKan 64. Moskor: Lek EunD 20. TAg Uzt 19. Arti Tobera 285. Ugalde Iltz 47. MAtx Gazt 61.
    azpiadiera-1.1.1
    (AN-gip ap. Gte Erd ; H), muzkor. (Uso pred.).
    (Estar, etc.) borracho. " Harria baino mozkorrago (AN-gip)" Gte Erd 224.
    Ezen hauk ez dire mozkor uste duzuen bezala, ez denaz geroz eguneko hirur garren orena baizik. TB Act 2, 15 (Dv mozkorrak, Ol mozkor; Lç hordi, He hordiak, Ker moskortuta, IBk mozkortuta, IBe edanda ). Ardurenik mozkor ikusten direla eske dabiltzan batzu. HU Zez 203. Iduri zuen, muzkorrago eta elgarri atxikiago zirela. EGAlm 1904, 21. (ap. DRA) Erdi-mozkorra zegon batian. Tx ( in Imaz Auspoa 24, 153 ). Laister bai zabalak mozkor. "Ebrio de movimiento y de espacio" . Ldi BB 28. Bainan zer kantu beroak, mozkor Jainkoz ta zeruz. Iratz 146. Mozkor leuden gisan, txio zurrustaka [txoriak] . Or Poem 528. Ez zen gehiago mozkor, baina beranduegi zen... Mde HaurB 102. Orain ni, mozkorra nagoela, argitasun berri batek naragi. Txill Let 95. Mutilarenganik ez duta behin eta behin entzun mozkorra zelarik, lan tzarren guziak harendako zirela? JEtchep 72. Pikea baino moskorrago iarten zuten txaloak. Zait Plat 109. Jainko-maitasun gozoz mozkor. Onaind ( in Gazt MusIx 151 ). Zedorri zaude mozkor / edo tontotuta. Insausti 154.
    azpiadiera-1.1.2
    (Como primer miembro de comp.).
    Ez hire mozkor hatsak / xutik atxikitzen. Zby RIEV 1909, 105. Bere mozkor-begi lausoak. Mde Pr 109. Moskor-amesez beteten asi. Erkiag Arran 95. Itz gozo, berbeta eze, mozkor-deadar... Erkiag BatB 134. Morroia, berriz, mozkor-plantak egiñez. Insausti 153.
    v. tbn. Mattin in Xa EzinB 90.
    azpiadiera-1.1.3
    (Fig.). Que se mueve como un borracho.
    Eta erratilu moskorretik gañezka, aundia baitzen, mutil bakoitzak ezpel-xaliz babak aterata bere txaliña beteaz ari zen. 'Chavirant (sous la charge)' . Or Mi 6.
    azpiadiera-1.2
    2. muskur (O-SP 231 SP, Dv y A). "Gros et gras" O-SP.
    azpiadiera-1.2.1
    (AN-araq, L-ain, BN; VocBN →Dv, H (+ -tzk-)), moskor (H), moskorro (V-gip) Ref.: A; EI 129; Iz ArOñ (moskorro) .
     "Courtaud, qui est très court comparativement à la longueur" VocBN . "Rechoncho y corpulento; a diferencia de moxkor, que, como diminutivo, indica un ser rechoncho y pequeño" A. "Un (hombre) bajo y grueso" Iz ArOñ. v. mozkote.
    azpiadiera-1.3
    3. Rapado, de pelo cortado. "Andando mozcorra en la cabeza, según y de la manera que andan las mozas de semejante calidad y vírgenes" (Pamplona, 1539). LexHNav I 112. "Mozas mozcorras y mujeres casadas" (Pamplona, 1575). Ib. 112. "Dicha criatura estaba moscorra, sin ningunos paños en la cabeza, toda la cabeza y frente y orejas llenas de sarnas" (Huarte, 1576). Ib. 112.
    azpiadiera-1.3.1
    (Aq→A).
    " Mozkorra, trasmochado (AN)" Aq 631. Fita, a quien sigue Azkue, copia erróneamente "trasnochado".
    sense-2
    II. Sust.
    azpiadiera-2.1
    1. (V-ger-ple-gip, G-azp, AN-gip; Dv, H, Zam Voc ) Ref.: A EY III 253; Iz ArOñ; Elexp Berg; Gte Erd 224; ZestErret.
    Borrachera. " Mozkorrean ez daki zer hari " Dv. " Mozkor ikaragarria arrapatu du (AN-gip)" Gte Erd 224. " Egun habetan gazte jendia ta gizon etxe-jaun jendia mozkorra gañean dutela dabiltza eran ta eran " ZestErret. Cf. VocNav: "mozcorra, borrachera, embriaguez (Urraúl Alto)" y Echaide Orio 126.
    Bere mozkorretik atzartzearekin. Dv Gen 9, 24 (Ker moskor; Ur ordikeri, Ol ardo-lo). Beren mozkorra ezin / disimulaturik. JanEd I 36. Bakit moskor galantak ebazala artzen. AB AmaE 236. Bezperako mozkorrak alde egin zion. Urruz Urz 28. Moskor andi baten ostean sormiñak io ta izan. Ag AL 169. Mozkor gabeko jaia. Ag G 312. Mozkorrarekin doidoia xutik zagoena. StPierre 16. Su bazterrean dagoenean / eztauka mozkorra gaiztoa. (G-goi). A CPV 100 (tbn. en A Ardi 97). Eta sekulako mozkorra biltzen du Ostalerian. Zerb Artho 97. Abiatzen dira etxealderat egundainoko mozkorrarekin. Zub 42. Juan daneko lau urte t'erdiyan / etzaio pasa mozkorrik. Tx B II 175. Mozkor galantak arturik. MendaroTx 137. Moskorra, / gabaren azken altxorra. Laux AB 35. Ez zuen utzi nahi mozkorra haren buruaz jabetzera. Mde HaurB 97. Berebiziko mozkorrarekin bi paretak joka. Anab Aprika 53. Zientzia [...] zeatz oien mozkorrak eta zorabioak artua dauka. Vill Jaink 36. Mozkorra artzeko. BEnb NereA 28. Egundoko mozkor txarra arrapatu genduan. AZink 116. Juateko mozkorragaz lo goanien, da plana barri bat ostuteko. Gerrika 21.
    v. tbn. Noe 90. SM Zirik 17. Bilbao IpuiB 168. Izeta DirG 56. And AUzta 144. Gand Elorri 158. Ataño TxanKan 132. Moskor: Azc PB 107. Or Eus 65. Erkiag Arran 18. Azurm HitzB 27.
    azpiadiera-2.2
    2. muskur (O-SP 231 SP, Urt, Dv y A), muzkur (SP (s.v. mokorra) Dv). "Une croûte de pain" O-SP. "Collyra, ophilla, muskúrra, ogi muskurra" Urt V 367. Sg. Duvoisin, Pouvreau trae además muzkiar, que no encontramos en éste. v. OGI-MOKOR.
    azpiadiera-2.3
    3. moskor (Lar, Añ (G), H), muskur (H). "Mazorca de maíz desgranada" Lar y Añ. "Artomoskorra, épi de maïs égrené" H.
    azpiadiera-2.4
    4. (A (G), que dice tomarlo de Aq), moskor (Aq 167 (G)→A).
    "Tumor en los árboles" Aq 167.
    azpiadiera-2.5
    5. (Gc ap. A), moskor (V, G, AN-gip ap. A). "Moskor, tronco de árbol", "zoquetes grandes del tronco de árbol" A.
    Nola burua kentzea arbola bati deitzen baita mozkortzea, ala ordia da mozkor bururik gabe. (165). LE-Ir. [Aizkolariak] igorik mozkorrera (enbor). Or Eus 147.
    azpiadiera-2.5.1
    moskor (G-goi-to; Añ).
    "Leño [...] pequeño, mokorra, moskorra [...]. El que se destina para mantener el fuego" Añ. "Tronco de leña destinado al fuego" A.
    azpisarrera-1
    MOXKOR. (AN, S, R; Dv; muxkur H). Ref.: A; Iz Ulz.
    a) "Medio borracho" A.
    Serenua ta Mariñel moxkor bat balantzaka. Sor Gabon 52. Azken egun gorriak / moxkorrak oi ditu. JanEd II 115. Erretirako balinbada gaur edale bezenbat moxkor. Ox 28. Moxkor bati. Or SCruz 77.
    (Uso pred.). (Estar, etc.) medio borracho.
    Eskale bat auteman nuan, moxkor. Or Aitork 135. Moxkorra heltzian etxeat / erortzen bazira. Xa EzinB 99.
    b) "Rechoncho y pequeño" A.
    c) Borrachera.
    Moxkor arek gauean berean egosiko zun beure moxkorra. Or Aitork 135. Bere moxkorretik atzarri zenean. Bibl Gen 9, 24 (Dv mozkor).
    azpisarrera-2
    MOXKOR-NAHASTU. "Medio borracho. Moxkor-naastua egongo zan ori esateko" Gketx Loiola.
    azpisarrera-3
    MOZKOR ARRAIL (AN-gip-5vill, L, B, BN, S; VocB). Ref.: A; Izeta BHizt2; Gte Erd 224. "Borracho completo" A. "Beodo, borracho completo y caido que no puede ir por su pie" VocB. "Mozkor arrailla dago (AN-gip-5vill, B)" Gte Erd 224.
    Alferkeriari emana da; erdietan mozkor arraila. HU Zez 60. Moskor arrail zijoan. Anab Usauri 54. Ez da moskor arraillik (purrukatua). Or Eus 165.
    azpisarrera-4
    MOZKOR ARRAILDU (B). "Completamente borracho. Or ikusiut gizon bat mozkor arraildue" Izeta BHizt2.
    Nik aldiz, litro bat artu eta mozkor-arraildua. FIr 174. Ostatu tzar oietako batean, mozkor arraildue, denekin kuterman eta mokokan. Izeta DirG 56.
    azpisarrera-5
    MOZKOR-HARTZAILE. Borracho, aficionado a la bebida.
    Organisteru zoro / mozkor-artzailea. Azc PB 257 (in Ur PoBasc 216 moskor artzallea).
    azpisarrera-6
    MOZKOR BATEAN. "Moskor baten, en continua borrachera. Ori, ariñegurik ona, moskor baten dabil" Zam Man 57.
    azpisarrera-7
    MOZKOR ERORI. Completamente borracho. "Mozkor eroria dago (AN-gip-5vill)" Gte Erd 224.
    azpisarrera-8
    MOZKOR-MIN. Embriaguez.
    Moskor-miñak jota oa-zapiak busti-busti egin zituan izardiz. Anab Usauri 146.
    azpisarrera-9
    MOZKOR-MOZKOR EGIN. v. mozkortu.
    azpisarrera-10
    MOZKOR-OSTEAN. Después de la borrachera.
    Egun sentian moskor-ostean. Azc PB 107.
    azpisarrera-11
    MOZKORRAREN MOZKORREZ. De puro borracho.
    Tirinkul be mozkorraren mozkorrez zabuka ta kakoka dabil. Larrak EG 1959, 241.
    azpisarrera-12
    MOZKORRIK (Estar, etc.) borracho.
    Ez yaietan egoten / tabernan sarturik, / yokoan, edanean, / ta gero moskorrik. Zav Fab, RIEV 1909, 38.
    azpisarrera-13
    MOZKOR-SALDA (B, BN ap. A), MOXKOR-SALDA (B, BN-baig ap. A). "Cierta sopa hecha de ajo, pimienta y requesón; litm. caldo o sopa de borrachos" A. "Moxkor-salda, caldo que se hace en un momento con ajo, aceite" Ib.
    Gauzaren bortxaz ikasia dut / moxkor saldaren egiten. Mattin ( in Xa EzinB 90 ).
    azpisarrera-14
    MOZKOR-ZUKU (Sal ap. A). v. MOZKOR-SALDA.

    mozkor

    mozkor
    << miz 0 / 0 mugimendu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper