OEH - Bilaketa
14 emaitza zabartu bilaketarentzat
goiburua
zabartu.
sense-1
1.
(V, G, AN-larr, L, B; SP, Lar, Añ (G), Izt 35v, VocB
),
zauartu (H (V))
Ref.:
A;
Asp Leiz2;
Izeta BHizt2
.
Hacer(se) negligente; demorarse. "Arrellanarse, [...] zabartu " Lar. "Apoltronarse" , "repantigarse" Lar y Añ. "Descuidarse" Izt 35v. "Descuidarse, entorpecerse para el trabajo" A. "1.º rezagarse, hacerse el remolón, descuidarse, entorpecerse para el trabajo [...]. Ilundu ta gure gizona ezta ageri: ostatuan zabartu da (B)" A. "Despreocuparse, abandonarse" Asp Leiz2. .
Neure buruari ahanzirik ansikabetasunean sobera zabarzeko eta zurrundurik higatzeko periletan nengoen. Harb 247. Neure konzienziak tormentatzen nau [...]; ansikabetasunak zabarzen. Ib. 237. Azken fineraiño eztirela giristino onak eta finak baratzen, zabartzen eta ez gelditzen. Ax 463 (V 301). Beinta berriz garaituagatik etsaia, ez degula zabartu bear. AA III 567. Etxeari dagozkan gauzetan zabartzea. Ib. 375. Kuidatu zaite zabartu gabe erremediotan. CartAnd 397. Zeña zabartu bagetanik asi zan egun oetan [...] bear ziran zuzenbideak artzen. Izt C 392. Erregeren gelan, atezaia zabartu zalako, iñor oartu gabe sarturik. Lard 185. Bere umeak, ondo bearrean, zabartu ditezkealako beldurrak arturik. AJauregi EE 1885b, 253. Iñork uste bear eztu, zita onegatik bere eginkizunetan izpirik zabartzen zala. Arr Bearg 367. Ai zenbat euskaldun zabartu diran Somorrostroko lur gorrietan! Ag G 218. Jolas gogoraziotan zabartzea, otoitz artean Errege aundiari itz egitten diogunean. Inza Azalp 126. Nere gisa zu ere / tabernan sartuta / ikusi izan zaituzte / txit zabartuta. Imaz Auspoa 24, 146. Eta ura zaintzen iñor zabartzen ba zan, alkar zirika bizkortzen giñan. Zait Sof 172. Kantu griñak lanerako zabartuta zeukala. Etxde JJ 268. Emen ikasten zabartu naizena, non ikasi? Or Aitork 145. Gizon nekazaria / laister oi da zaartu [...] / oituraz zabartu, / laguntza beartu. And AUzta 135s. Txepeldu, zabartu ta pardeldu egin dala. Vill ( in Auspoa 52-53, 13 ). Ez nuen uste, Zepai maitia, / nitzala ola zabartu. Uzt Noiz 133. Banuke gai huntaz erraiteko gehiago, bainan ez dut astirik huntan zabartzeko. Xa Odol 34. Au ere egun artako lasaikeri geiegiaz zabartu xamarra zebillen. Berron Kijote 171. Bolara batean bertso-mordoa jarri banuan ere, gero utzi egin nion, zabartu egin nintzan. MMant 141.
v. tbn. Olea 24. Insausti 312.
Hacer(se) negligente; demorarse. "Arrellanarse, [...] zabartu " Lar. "Apoltronarse" , "repantigarse" Lar y Añ. "Descuidarse" Izt 35v. "Descuidarse, entorpecerse para el trabajo" A. "1.º rezagarse, hacerse el remolón, descuidarse, entorpecerse para el trabajo [...]. Ilundu ta gure gizona ezta ageri: ostatuan zabartu da (B)" A. "Despreocuparse, abandonarse" Asp Leiz2. .
Neure buruari ahanzirik ansikabetasunean sobera zabarzeko eta zurrundurik higatzeko periletan nengoen. Harb 247. Neure konzienziak tormentatzen nau [...]; ansikabetasunak zabarzen. Ib. 237. Azken fineraiño eztirela giristino onak eta finak baratzen, zabartzen eta ez gelditzen. Ax 463 (V 301). Beinta berriz garaituagatik etsaia, ez degula zabartu bear. AA III 567. Etxeari dagozkan gauzetan zabartzea. Ib. 375. Kuidatu zaite zabartu gabe erremediotan. CartAnd 397. Zeña zabartu bagetanik asi zan egun oetan [...] bear ziran zuzenbideak artzen. Izt C 392. Erregeren gelan, atezaia zabartu zalako, iñor oartu gabe sarturik. Lard 185. Bere umeak, ondo bearrean, zabartu ditezkealako beldurrak arturik. AJauregi EE 1885b, 253. Iñork uste bear eztu, zita onegatik bere eginkizunetan izpirik zabartzen zala. Arr Bearg 367. Ai zenbat euskaldun zabartu diran Somorrostroko lur gorrietan! Ag G 218. Jolas gogoraziotan zabartzea, otoitz artean Errege aundiari itz egitten diogunean. Inza Azalp 126. Nere gisa zu ere / tabernan sartuta / ikusi izan zaituzte / txit zabartuta. Imaz Auspoa 24, 146. Eta ura zaintzen iñor zabartzen ba zan, alkar zirika bizkortzen giñan. Zait Sof 172. Kantu griñak lanerako zabartuta zeukala. Etxde JJ 268. Emen ikasten zabartu naizena, non ikasi? Or Aitork 145. Gizon nekazaria / laister oi da zaartu [...] / oituraz zabartu, / laguntza beartu. And AUzta 135s. Txepeldu, zabartu ta pardeldu egin dala. Vill ( in Auspoa 52-53, 13 ). Ez nuen uste, Zepai maitia, / nitzala ola zabartu. Uzt Noiz 133. Banuke gai huntaz erraiteko gehiago, bainan ez dut astirik huntan zabartzeko. Xa Odol 34. Au ere egun artako lasaikeri geiegiaz zabartu xamarra zebillen. Berron Kijote 171. Bolara batean bertso-mordoa jarri banuan ere, gero utzi egin nion, zabartu egin nintzan. MMant 141.
v. tbn. Olea 24. Insausti 312.
sense-2
2.
Descarriarse.
Beiratzenzuéla yá nola árdi zabártua saldotík ta artzaiagánik apárt. LE JMSB 360. Zoeielarik zabarturík infernuráko burusbéra bárna ardi gáldua. Ib. 222.
Beiratzenzuéla yá nola árdi zabártua saldotík ta artzaiagánik apárt. LE JMSB 360. Zoeielarik zabarturík infernuráko burusbéra bárna ardi gáldua. Ib. 222.
sense-3
3.
(Dv→A).
"Se dépraver" Dv.
Etxeko bizigiroa zenbat eta mingotsago, oituretan zabartzenago zijoan gure Piarres. Etxde JJ 33.
"Se dépraver" Dv.
Etxeko bizigiroa zenbat eta mingotsago, oituretan zabartzenago zijoan gure Piarres. Etxde JJ 33.
azpisarrera-1
XABARTU.
a)
"(B), hacerse nimio y aficionado a pequeñeces. Dim. de zabartu" A.
b
)
"Hacerse el remolón; descuidarse. Gure osaba nola xabartu den ta denak ere nola ai garen xabartzen" Izeta BHizt2.
Torizute intxaur bana. Eta joan xabartu gabe, xintxo, xintxo. Lek EunD 30.
Torizute intxaur bana. Eta joan xabartu gabe, xintxo, xintxo. Lek EunD 30.
azpisarrera-2
ZABARTUXE
(Forma con suf. -xe, de valor aprox.).
Urtian beingo konpesiyuan / zabartuxia neguan. Tx B II 122.
Urtian beingo konpesiyuan / zabartuxia neguan. Tx B II 122.
zabartu
-
zabartu....
-
1. (V, G, AN-larr, L, B; SP, Lar, Añ (G...
-
2. Descarriarse. Beiratzenzuéla yá nol...
-
3. (Dv→A). "Se dépraver" Dv. Etxeko b...
-
XABARTU. a) "(B), hacerse nimio y aficio...
-
ZABARTUXE (Forma con suf. -xe, de valor ...
0 / 0 alfer >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
