Harremana

    OEH - Bilaketa

    321 emaitza zabalik bilaketarentzat

    Sarrera buruan (15)


    Sarrera osoan (306)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    topo.
    tradizioa
    Tr. Documentado exclusivamente en la tradición meridional. En DFrec hay 26 ejs., meridionales.
    sense-1
    1. (Hb).
    Encuentro; tropiezo. "Rencontre; choc, heurt" Hb.
    Neskarengana berriro joateko zer nolako izketa erabilli oldoztu egin bear [...] ta urrengo topoa gaizki ateratzen bazitzaion [...]. Anab Usauri 61.
    sense-2
    2. "Aceptación (AN-ulz)" A Apend. . Cf. topatu (4).
    sense-3
    3. Tope, obstáculo.
    Ez al zaio Medeli gertatuko igeri dabilenaz esan oi dana: murgilean sartu ta azalera irten baino lenago topoa arkitu. A Ardi 40. Andoniren topoa ikaragarria izan zan etxeko mai gañean Ander-en txartela jaso ta irakurri zuanean. (Interpr?). JAIraz Bizia 67.
    azpisarrera-1
    TOPOA EMAN. Dar el alto.
    Pagolletako gañian neri / topoa eman direa, / galtzadunak lau aurrean eta / ezin libratu bidea. Noe 29. Asto zar ori nerea dala / bear dan añe testigu; / libratu degu, oraiñ toporik / iñork ematen eztigu, / danboliñ orren soñuak dantza / txarrak eragiñ dizkigu. Ib. 31.
    azpisarrera-2
    TOPO EGIN (G, AN-gip-5vill, B; VocCB, Dv (G)). Ref.: A; EAEL 270; Gte Erd 288. a) (Con complemento en sociativo). Encontrarse con, tropezarse con. "Rencontrer, faire tête à tête comme par hasard" Dv. "Encontrar" A. v. TOPE EGIN. Tr. Documentado en autores meridionales desde mediados del s. XIX.
    Goiz batean, / artzanor andi batekin topo / egin zukean bidean. It Fab 138. Egun batez mutill gazte onekiñ bakarrean topo egiñ, eta [...]. Arr May 37. Etzuten ordea ezagutu berarekiñ topo egiñ bazuten ere. Aran SIgn 76. Kristoren etsai batekin topo egin orduko, arren alde baleude bezela egitten dutenak. Inza Azalp 10. Ez yauna, berorregaz topo egin dodanean zortzirak etziran da. Or Tormes 67. Bidean bi jendarme prantsesekin topo egin zuten. Or SCruz 30. Estrata bat igarokeran azeri bategaz topo egin eben. Bilbao IpuiB 49. Ustekabean Engrazirekin topo egin zun. Etxde JJ 206. Eta zu damutan al zaude iturrian nerekin topo egiña? Anab Poli 135. Oihanean igaran zuten eguna [...] eta soldadoarekin egin zuten topo, harekin aurkitu ziren. Arti Tobera 279. Emen ere makiña bat gezur eta sofismakin topo egin bearra izango dugu. Vill Jaink 75. Alako batean errekasto batekin topo egiten du. Ib. 71. Gure mendean ezta gizona txakurra balitz bezala iltzen, bidean topo egin dugula ta beste gabe. Ib. 181. Norbaitekin lenbaitlen topo egin nai bait-zuan. Berron Kijote 42. Jende orrekin topo ez egitearren [...] Altzara joaten giñun mezetara. Ataño TxanKan 219. Or egin du topo Praisoroko zuzendariarekin. TxGarm BordaB 180. Erri orretako bategaz topo egin. Gerrika 54. Barka nahi gabe Aristotelesekin topo egin badut, gaiaren atzean. MIH 194. Gabiltzan bezala, bi oztoporekin egingo dugu topo. MEIG VI 190. Orduan ezagutu nuen. Ez naiz ongi oroitzen noiz eta nola egin genuen topo lehenbizikoz. MEIG IX 94.
    v. tbn. Moc Damu 13. Enb 45. JAIraz Bizia 78. Ugalde Iltz 68. M.J. Lasa Egan 1974 (1-6), 84.
    azpisarrerakoSense-2.1
    (Sin egin explícito). " Topo (G-to), encontrarse en un camino" A.
    Laster topo ta bide jo zuten zaldizko etsaiakin. Bv AsL 216. Gazta puska berean xaguek topo. Anab Usauri 10. Ni, etxe aunditik bera artzera nijoala, uste gabean gudari batekin topo. Ugalde Iltz 18.
    azpisarrerakoSense-2.2
    (Con complemento directo). " Mendian topo egin nuen gizon ura (G-azp, AN-gip)" Gte Erd 288.
    Birian topo egin nituben, / esan niyoten ariyo! Xe 313. Bidian topo egin zuten gizon legen-artsu bat. Bv AsL 172. Mendian topo egin dezun etxe eder apain bateko atariak zabalik ikusi ta sartzen zera barrura. Inza Azalp 31. Jerusalemgo atarietatik atera ziranean topo egin zuten Zireneko gizon bat. Ib. 69. Ebanjelioak zabaltzea aski da, otoitza agintzen digun esanen bat topo egitteko. Ib. 123. Zortzi ta erdiyak aldian / neskatxa ori topo egin det / Donostiyako kalian. Tx B I 75 (v. tbn. II 44). Topo eginda beira jarri naiz / sorgiña zalako ustetan. Tx B II 35. Iratzebaille-salla or joan duk aurretik. Nun topo egin dituk? --Goienetxetik gora. Lek EunD 24. Gero Berendi egin nun topo. "Después tropecé con Mengano" . Or Poem 542. Don Kijote izan zan aurreneko topo-egiñ zuana [...] bere oe-gaiñean zerraldo. Berron Kijote 181. An zebillela, topo egin du bere aitaren lengusu baten semea. BBarand 82.
    v. tbn. Ataño TxanKan 269. JAzpiroz 104.
    azpiadiera-2.1
    (Sin egin explícito).
    Zorion! Zorion! / nai badezu topo, / abia itxasora, / ibillian dago. [...] Lur guziak baño re / Zoriona arago! SMitx Aranz 233. Ontan, laiño tartean, Goizuetako artzai bat topo. JAzpiroz 28.
    Tropezar.
    Egunez dabillenak toporik ez dagi, [...] gabaz dabillenak baña topo-egiten dau beragan argirik eztalako. JZ 1921, 33. Leen illabete oztopo egin nuan arri berberan topo egin nuan. AZink 151.
    b) "Topo egin, aceptar (AN-ulz)" A Apend. v. topatu (4).
    azpisarrera-3
    TOPO ERAGIN. Hacer encontrarse con.
    Sarreran Jainkoak begi-aurrean topo-eragin zion aurrenengoa izandu zan Martin Olave. Aran SIgn 53s.
    azpisarrera-4
    TOPO-TOPOAN. "Topo topun arrapatu dut (AN-5vill), ustekabin arekin topatu niz (AN-5vill)" Gte Erd 30.
    azpisarrera-5
    TOPOZ EGIN. Encontrarse; tropezarse. v. supra TOPO EGIN.
    Ibildu dira sartu ta atera, gora ta bera, maiz topoz egiten dutela. Sor AuOst 95. Galdezka zegolarik, begiak jaso ta Maitearekin topoz egin. Onaind ( in Gazt MusIx 154 ).
    azpisarrera-6
    TOPOZ TOPO (G ap. A; Hb, H). "Inopinément" Hb. "Face à face et à l'improviste" H. "Impensadamente, de manos a boca (encontrarse)" A.
    Kadiza zijoala topoz topo arkitu zan itsas zabalean korsuan zebillen Frances Juan Florin otsandikoarekin. Izt C 425. Otsoak, zijoala / bein mendia gora, / topos topo arkitu / zuen artzanora. It ( in CancB III 67 ). Lengo egun baten [...] otoz otoan edo topoz topo edo itsu mustuan adiskide bat ikusi eban au egiten dagoan onek. A Ezale 1897, 17a.
    azpisarrera-7
    TOPOZ TOPOAN (G ap. A; Hb, H). "Topoz topoan, par rencontre imprévue, à l'improviste" H. "(G), encuentro, choque" A. Ambos lexicógrafos citan a Iztueta.
    [Franzesa] arkitu zan itsumusturik zer egin [...] etzekiela. Lendabiziko topoz topoan, nai zukean gogor egiñik bere toki artuak gordetzea eta asi ziran agintariak soldaduai deadarka alaiturik pizkorerazo naiean. Izt C 357s.
    azpisarrera-8
    TOPOZ TOPO EGIN (Izt 43r, H; topos topo e. VocCB, Dv). "Encontrarse frente a frente" VocCB. "Rencontrer, faire tête à tête comme par hasard. On dit aussi, topos topo egitea" Dv.
    Jerusalendik irten zan bein batean, Ahias Siloko Profetarekin topoz-topo egin zuen. Lard 216 (v. tbn. 414). Portunegaz bere burua topoz-topo egin ezeian? Ag AL 111. Geienez ere, ustegabe iñon topoz-topo egin bazuten [...] parra-irri gozoz agurtu ziran. Ag G 41.
    azpisarrerakoSense-8.1
    (Precedido de elkar ).
    Otsoak ta artzanorak elkar topoz-topo / egin ondoren daude nork nori erasoko. It Fab 261. Karrikan zijoazela, elkar topoz-topo egin zuten Samuelekin. Lard 155.

    topo

    topo
    << tolerantziagabe 0 / 0 tronpeteria >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper