OEH - Bilaketa

14868 emaitza y bilaketarentzat

Sarrera buruan (0)

Emaitzarik ez


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
ahalegindu.
sense-1
(H), alegindu (V, AN-gip; Lar, ), aleginatu Ref.: A Apend (alegindu); Garbiz Lezo 163; Elexp Berg (aleginddu); Gte Erd 269 .
Empeñarse, hacer lo posible. "Esmerarse" Lar, . "S'efforcer, faire son possible" H (que añade alegitea, atribuido a Cardaberaz, aunque en éste sólo encontramos alegindu). " Olango bearretan aleginduten gara (V-arr)" Gte Erd 269. v. saiatu. Tr. Antes del s. XX sólo se documenta en Cardaberaz. Con un sintagma nominal como complemento, éste aparece en inesivo en Cardaberaz, Basarri y N. Etxaniz, y en alativo en San Martin, Berrondo y MEIG (VI 163). Con sust. vbal., se emplea gralmente. -t(z)en; hay -t(z)era en Uztapide y Mirande (Pr 343), -t(z)eko en Kirikiño, Barriola (Goi 27) y T. Etxebarria (Ibilt 459), y -t(z)ekotz en Mirande (HaurB 100). Con una oración en subjuntivo lo hallamos en JBDei, con alde en Barriola y con bila en MEIG. En DFrec hay 44 ejs. de ahalegindu y 11 de alegindu, de los que sólo uno es septentrional.
Onetan bere alegiñaz alegindu edo esmeratu zan. Cb EBO 50. Burdidunak alegintzen ziran alkarregaz batera ibilteko. Kk Ab I 115. Aien egikizuna ondo bete dezaten alegindu. JBDei 1919, 266. Jakin bearrak ikasten alegindu zera. ArgiDL 27. Berau indartzen / alegindurik / uda, negu, egun ta gau. Enb 141. Zerbait egin al banezaizuke aleginduko naiz. Lab EEguna 73. Bertako osalari arduratsuak asko alegindu arren, mutilla bai yoian eriyotzaruntz. Kk Ab II 49. Geiago dezakenari sari aziagoa ateratzen alegindu bear zakiote [= zatzaizkiote] . Ldi IL 153. Bizi geradenok, alegindu gaitezen aren alde. ABar Goi 73. Ariei on-egiten alegindu izan zan noznai arretaz. TAg Uzt 257. Alegindu bitez agindu-austerik izan ez dedin. EAEg 31-3-1937, 1397. Auek alegindu ziran alako zentzugabekeria burutik uxatzen. Etxde AlosT 66s. Zulo barnea aztertzen ahalegindu. Mde Pr 113. Hasieratik ahalegindu zen bere sentimenak eskutatzera. Mde HaurB 22. Leturiaren paperak billatzen asko alegindu arren. Txill Let 73. Jon, bigun itxuraz, zarbokeriz berbegiten aalegindu zan. Erkiag Arran 99. Zuk be... bateo egunean jantzi jatzun soñeko zuria beti garbi gordeten alegiñatu zaite. EgutAr 7-12-1958 (ap. DRA ). Danen gogoa betetzea erreza ez bada be, orretara alegindu gara. SM Zirik 5. Alegintzen zan bere andria ta auzokuak konturatu barik etxian sartzen. Ib. 25. Lanean gogor alegintzea. Basarri 104. Ailperrik baña alegindu zan / andra lizuna lanean: / onen esanak etziran sartu / Agedaren biotzean. NEtx LBB 367. Jendeai umore ona emoten bakar-bakarrik alegintzen ziran. Alzola Atalak 141. Bixak alegindu ziran alkarregaz bakarrian agertzeko. Etxba Ibilt 459. Zuen gogoa betetzera nik / bear nuke alegindu. Uzt Noiz 21. Zuendako sendotzen nai naiz alegindu. Xa Odol 337. Bilhustu, hustu, sentipen oro bazter, / ez gorrota, ez ahalegin. Lasa Poem 109. Ez bait-dugu norengan bengatzerik izango, ortaraxe aleginduko bagiña ere. Berron Kijote 187. Ni aalegindu naiz nere mailla txikian. Zendoia 8. Uriburuak zaintzen bakarrik alegindu zan. Gerrika 59. Etxepare baino lehenagokoak ahalegindu gara biltzen. MEIG VII 80. [Pintura-mota horrek] hegoak mozten dizkio, hain behar lituzkeenak hasieran bide berri bila ahalegintzeko. MEIG I 68.
v. tbn. Alegindu: GMant Y 1933, 188. BEnb NereA 261. MAtx Gazt 59. Bilbao IpuiB 116. Olea 80. Onaind STeresa 86. Etxabu Kontu 17. JAzpiroz 64.
ahalegindu
<< ahalegin 0 / 0 ahalehor >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper