(V-gip, S; Lcc, Lar, Añ, Izt 49v, H (V, G)), testamendu (Urt I 447, T-L), testament (Urt I 25, Lar, H), testement Ref.: Lrq; Elexp Berg .
Testamento; obra que se lega a la posteridad. "Manda de testamento, testamentuan emona, agindua " Lcc. Tr. Documentado desde Leiçarraga en la tradición septentrional y desde Capanaga en la meridional. Los autores meridionales emplean gralmte. la forma testamentu (que tbn. usan Leiçarraga y Etcheberri de Ziburu), y los septentrionales testament. Hay además testamenta en Echenique (cf. testamenta egille en Haraneder), testamen en Larreguy, y testement (si no se trata de una errata) en Xalbador. En DFrec hay 25 ejs., meridionales, de testamentu y 3, septentrionales, de testament.
Ezen testamentua hilétan konfirmatu da. Lç He 9, 17 (He, Dv testament, IBe testamentu; TB ordeinu, Ol ilburuko, Ker azken-nai ). Testamentu egiten duen batek. Lç Adv ** 5r. Garzelean dagoenak egiten duen ordenuak eta testamentak eztuela deus balio. Ax 206 (V 138). Testamentez uzten tutzu / ondotik obra onak. Arg DevB 170. Kunplidu ez ote deban testamentuaren disposizioarekin. OA 156. Etzedila egin testamentik, ez kontraturik. ES 401. Testamentuz bezala uzten zaitut nik nere ondorengo guzien illtegitzat. Mb IArg I 143 (hablándole al fuego). Testamentua egitera mobitu bear du. Cb Eg III 223. Egin zuan testamentua, baña itxia, eta etzuan garrote bat besterik utzi. AA II 67. Azkeneengo testamentu onetan agiñduten dot. JJMg BasEsc 253. Gurasuen testamentubak dinuana. Astar II 82. Egiñ duken edo ez hire testamenta. Gy 170. Mutill zarraren testamentua / irakurtzen asi. Xe 243. Egiñik adiskide batek testamentu. AB AmaE 230. Ijito baten testamentu eta konsejuak. Urruz Zer 127. Testamenta nik garbi ipiñiko. Or Eus 418. Anton Zapatariren testamentua. Bilbao IpuiB 27. Testamentak erranik badakigu hor direla ehortziak. Ardoy SFran 42. Euskal testamentu bat bezela dijoakizue, beraz, nere liburu au. NEtx LBB 8. Hiretzat eginen zuela / Xalbadorrek testementa. Xa EzinB 29. Bere gorputzari basoan lur-emateko agindu omen du testamentuan. Berron Kijote 133. Gure aitona Pedro Jose, testamenturik gabe illa. JAzpiroz 45. Zer itxi badaukagu / guk testamentuan. FEtxeb 133. Euskaraz mintzatu ginenean testamentu bat egiteko. MIH 49. La Leyenda de Jaun de Alzate daukate Barojaren euskal testamentutzat. MEIG II 126.
v. tbn. fB Ic III 278. Zab Gabon 88. Apaol 83. Muj PAm 6. Tx B II 15. Etxde JJ 194. BEnb NereA 130. Zait Plat 22.