Harremana

    OEH - Bilaketa

    409 emaitza talde bilaketarentzat

    Sarrera buruan (61)


    Sarrera osoan (348)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    oinezko.
    tradizioa
    Tr. Documentado desde Leiçarrraga al Norte, donde es poco frecuente en el s. XX (sólo lo hallamos en Bibl ). Al Sur se encuentra en autores guipuzcoanos desde mediados del s. XVIII, en algunos vizcaínos y en F. Irigaray. En DFrec hay 7 ejs. de oinezko, 2 de oiñezko y 1 de oñezko.
    sense-1
    1. (V, G, AN, L, BN, R; Dv; oiñ- Añ, oñ- Urt I 11), huiñezko (BN-ciz, S; H (s.v. huiña)), oiñesko (V-gip) Ref.: A (oinezko, huiñezko); Iz ArOñ (oiñesko); Inza EsZarr 177; Elexp Berg .
     (Sust.). "Pedestre, caminante de a pie" Añ. "Pasajero, caminante" Ib. "Piéton" Dv, H. "Peatón, peón, gente de a pie" A. " Len oiñezko asko ikuste zan kamiñotan gora ta bera " Elexp Berg. .
    Landare au biraldu zion bere arreba Doña Mariari [...] arkitu zeban oñezkorik azkarrenarekin. Izt C 162. Zaintsu eta arina, ihardukitzeko, / ezdu oinezkoetan parerik kaustuko [muthil laphurtarrak] . Hb Esk 87 (podría referirse a las personas en gral.). Astozkua ondo zijuan, baña oñezkua laster nekatu zan. Bv AsL 146. Hemendik harat are ardurago geldituko diren ostatu hortan, bai oinezkoak eta bai zaldizkoak. HU Zez 117. Ai! nere zaldia ezpanu saldua! [...] Bainan, oineskoetarik bainaiz, joanen naiz oinez. Prop 1902, 247. Ango aldatz, estarta illun, bidaro txar eta lupetzakaz, ez egoan ez oñezkoentzat ez burdientzako ibilkera onik ez erosorik. Akes Ipiñ 8. Nola txoper da ala oñezko, / bizikleta ta motorrak. Basarri 172. Zaldiburdiak, beribillak, tranbiak, oiñezkoak, txirringutsak... Erkiag BatB 122. Urte aretan bide aretan oiñezko asko ibilten zan. Gerrika 162. Gehienak oinezkoak ziren leku horietan. Larre ArtzainE 53.
    v. tbn. Oiñezko: Etxabu Kontu 185. Oñezko: Enb 94. Gerrika 165.
    azpiadiera-1.1
    (Opuesto a zaldizko o sim., ref. a personas de pocos medios económicos). "Peatón. Oiñezkorik gura ez, zaldizkorik etorri ez (Vc), se dice de la mujer que quiere novio poderoso y no lo consigue; litm., no quiere gente de a pie, los de a caballo no vienen" A. "Se dice de las que se quedan para vestir santos, por pretender más de los conveniente. Oñezkorik nai ez eta zaldunik agiri ez, neska zar geldittu zan, [...] " Etxba Eib (esta expr. se encuentra tbn. en AN-gip ap. Inza NaEsZarr 841 y G-azp ap. ZestErret).
    Gasturekiko hankortarzunak, oinezko egiten ditu zaldunak. O Pr 518. Etziran añ estu bizi. Oñezkoa zala edo zaldizkoa zala, gurdiduna edo mandazaña, zerbaiten irabazia egunero sortu oizan. Ag G 323s. Ezkontzeko asmoetan biziarren, geiegi nai zutelako, batere gabe gelditu diranak. "Oñezkorik nai ez, zaldizkorik etorri ez". Ib. 297. Oñezkoari muzin eta zaldizkorik ezin. (AN-ulz). Inza NaEsZarr 1907.
    azpiadiera-1.2
    (V-gip ap. Etxba Eib; SP, Dv; oñ- Lar).
    Soldado de infantería. " Oinezkoak, gens de pied" SP. "Infantes, soldados, oñezkoak " Lar. "Fantassin" Dv. "Peón, es oposición a zalduna. Zaldunak esan zetsan oñezkuari: [...] " Etxba Eib. .
    Lejionea zen jendarmesezko banda bat, ordinarioki hamar mill oinezkoren eta borz ehun zamarizkoren kontukorik. Lç Decl ã 4v. Milla oñezko, milla zaldizko eta amabi kañoe. Astar II XIII. Prim orren dibisioak / artilleria eta zaldizko / egin ditu azioak; / ta oñezkoak a bayoneta, / --ai, orduko funtzioak!--. Afrika 143. Irurara iritxi ziranean, oñezkoak eriotza ondoan zutela uste zuten. Or SCruz 56. Gizon gudulari saila, oñezko eta zaldizko. FIr 143. Oñezko azkarrari. "Al infante valiente" . Gazt MusIx 101.
    v. tbn. Hb Esk 13. Oñezko: Bv AsL 215. AB AmaE 449. Zab Gabon 94. Or SCruz 56. Zait Sof 132. Ol 1 Mach 6, 30.
    sense-2
    2. ( oiñ- Lar; oñ- Urt I 11, H). (Adnom. o adj.).De a pie, que va a pie. "Pedestre" Lar. "(Mozo de) espuela, oñezko morroia " Ib. "Valet de pied, oñezko morroia " H.
    Sei ehun milla oñezko gizonen ingurua. Urt Ex 12, 37 (Ur gizon oñezko, Dv, Bibl, BiblE gizon oinezko). Eun ta berrogei mil soldadu oñezkorekin. Mb IArg I 368. Bere goardak eta oinezko sei ehun gizon. Lg I 312. Amasei milla soldadu oñezko eta bi milla zaldizkorekin. Izt C 327 (v. tbn. Lard 524 soldadu oñezko). Zaldizko eta oñezko gerrariak. Arr GB 12. Oinezko pelegrin horietan. Zby Pel 89. Oñezko gudarien jantziarekin. Alz Ram 70. Lau morroi zaldizkoak eta iru manda-mutil oiñezkoak. "Tres mozos de mulas a pie" . Berron Kijote 63. Mando ta oiñezko morroiz inguratuta. Onaind STeresa 92.
    azpiadiera-2.1
    "Alcalde pedáneo, oñezko alkatea " Lar.
    azpiadiera-2.2
    (No ref. a personas).
    Ordean nola jarraiki Jesu-Kristori? Ez, dio San Agustinek, oinezko urhatsez, bainan bai haren exenpluak imitatuz. Dh 253. Ez dira obeak / oñezko ibillera / nekeko luzeak. Echag 235. Ez dugu hemen Berrogoita Hamazazpigarren Oinezkoa baizik aiphatuko: hartan egina dugu gerla. Zerb Gerlan 18. Oñezko Saildietan iru anai dituzten gudariak. "En batallones de Infantería" . EAEg 8-6-1937, 1781 (tal vez interpretable como compuesto, 'batallón de soldados de infantería'). Oinezko kurrida eder bat. Larre ArtzainE 282.
    azpisarrera-1
    OINEZKO-TALDE.
    Oinezko-taldea (infantería) agertuko joat ire kaballeria ori galtzekoa. A EY II 243.

    oinezko

    oinezko
    << MUSIKA-TALDE 0 / 0 ONTZI-TALDE >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper