Harremana

    OEH - Bilaketa

    359 emaitza sabel bilaketarentzat

    Sarrera buruan (68)


    Sarrera osoan (291)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 naro.
    sense-1
    I . (Adv.).
    azpiadiera-1.1
    1. (L, BN, S ap. Lh ; Lar, Dv (V, G)), naharo (SP, T-L).
    Abundantemente, en abundancia. " Naharoki (O), neurrigabeki. [...] Odol naharo isuria " SP. " Sagarra naro bazen, il y avait beaucoup de pommes" Lh.
    Zure ezpainei badarie / garazia naharo. Hm 48 (v. tbn. 58). Adoratzen zaitut Iaunaren odol preziatua, enegatik gurutzean naharo ixuria. Harb (ed. 1690, ap. H). Naharo eta ugariki. Jub (ap. H). [Iturriak] naro donkitzen dio ur garbia / nai duenari. Arruti ( in Onaind MEOE 817 ). Zenbat eta naroago euki, ainbat areago zetorkion oroimenera bere txoko atsegiña. Ag G 256. Artalde gizen oso bikaña / esne ta baba txit naro, / aldi soil gorri zekenik emen / ez det izan egundaño. EA OlBe 22. Ementxen busti naiala, naro, / gotzaiak apaiz-gantzutan. Gand Elorri 111. Oi baso eta itzalpe, / Maiteak eskuz landuak naro. Gazt MusIx 181. Madalena klaro, gaztaiña naro. EZBB II 51.
    azpiadiera-1.2
    2. (Sal, R ap. A ), naharo (S ap. A ; SP).
    Frecuentemente, a menudo. Leiçarraga (Decl ã 7v) da naharo como equivalente suletino de maiz. Tanto Duvoisin como Azkue, dan tbn. el significado de 'frecuente' citando a Pouvreau, pero el "fréquent" que se lee en éste es probablememte contracción de "fréquemment".(Algunos ejs. de Etcheberri de Sara podrían corresponder a la 1.a acepción). v. naroki.
    Mesprezatzen dira gauzak noiz eta ere naharo eta frankian baitabiltza. ES 163. Gauza bat hekien artean hain naharo eta ardurako dabilana. Ib. 99. Ezta froga komunagorik eta naharoago edireten denik. Ib. 86. Zeinen izenak maiz eta naharo entzuten baititugu. Ib. 148. Bada lazki naro erortzen zu suan eta ardura baitare urean. Samper Mt 17, 14 (Hual narotan). Jangeiko Jeinari otoi egiten daud naro, emon daztan iltia on bat. Mdg 121 (v. tbn. 139). [Gaztia] nola orrastatan baita naroago [...]. Ib. 164.
    sense-2
    II . (Adj.).
    azpiadiera-2.1
    1. (G, AN, L, BN, S; Lar→Dv, H (V, G)), naharo (L; H (L)) Ref.: A; Lh (naharo, naro) .
     "Abundante" , "copioso", "espléndido", "fecundo" Lar. "Sobreabundante, [...] naroegia " Ib. "Fructuoso, fértil" A. " Sagar ondoa naharoa zen, le pommier était comble" Lh. Tr. Documentado en autores meridionales cultos desde finales del s. XIX. En DFrec hay 2 ejs. de naharo y 1 de naro .
    Maazti aberats naroai begiraka. Ag Ioan 117. Berebiziko itz iturri naro ausarta dario etengabe. Ag G 183. Ibai ta erreka garbiak nonai, mendi naroak urietara biraltzen dituen opari onak. Ib. 11s. Emengo zelai naro, soro alako labore edo zittuak dakartzanak. Inza Azalp 32. Neskame-sari naroa utzi eskuan. Anab Usauri 146. Zabal-naroa nuen baratza, / gaur ain estu, gaur ain gabe! Ldi BB 146. Lor-ontzi naro. 'Bien colmado'. Ib. 74. Oro dezaken esku naroak / erein baititu zuaitz-soroak. Ib. 114. Belardian, garo naroaren azpian. Aitzol in Ldi UO 4. Lorerik naroenak eta ederrenak. TAg Uzt 275. Esnatu zan igande goiza, eder eta naro. Ib. 223. Iru neska narok ateratzen ditue zuztarretik indarka gariarteko bababeltz-landarak. Ib. 80. Indarberritzeko bazkari naroa. Or Poem 522. Egarri dauden soroentzako / euri naroa ixuri. SMitx Aranz 54. Nekazaritzak lur naro-aberats eta ongarrituak eskatzen ditu. Munita 139. Buruko ille naro ta urdingaitzak gazteagotzen zuten. Etxde JJ 92. Mintzo naro (abundante), apartsu ta alegera. Ib. 87. Izadiak zerion olermen usain naroa. Ib. 11. Amikuzeko bazka naroetan. Ib. 226. [Platonen] gogo naro, oparo ta ioria. Zait Plat 109. An zerakuskidan jakite naro. Gazt MusIx 191. Ibaiondo naroan. "En las riberas verdes". Ib. 193. Kistiñauak atera leikezala liburuok irakurriaz santutasunezko frutu txit ugari ta naroak. Onaind STeresa 124. Horrelako usteek [...] fruitu naroagoa dakarte. MIH 393.
    v. tbn. Ldi IL 127. EA OlBe 108. Erkiag BatB 170.
    azpiadiera-2.2
    2. " Naro (G-azp), muy maduro" A.
    azpiadiera-2.3
    3. T'ango ederra ikusi / ta geiagotzeaz edo naro [...], ur-txirripa garbi bat [...] badator araño. "Como codiciosa." Gazt MusIx 77.
    sense-3
    III . (Sust.).
    azpiadiera-3.1
    (Lar, Dv (V, G), H (V, G)), naharo (H, A).
    "Abundancia" Lar, Añ. "Afluencia" , "esplendidez" Lar. "Il s'emploie comme substantif. Naharoa badut, j'ai pleins mes désirs. Onen naroa, l'abondance des biens" H.
    azpisarrera-1
    NARO-EZOTU. Fertilizar, fecundar.
    Iturri-begi gozoz legorra, / naro ezotu. Gand Elorri 134.
    azpisarrera-2
    NAROTAN. A menudo.
    Bada anitx narotan erortan tzu suara eta aldi anitxez uriara. Hual Mt 17, 14 (Samper naro).
    azpisarrera-3
    NAROXEAGO. Algo más frecuentemente.
    Eskribi beztad Bilbabetik bino naroxago. Adios Don Resurreccion. Mdg 137.
    azpisarrera-4
    NAROZ. "(R-vid), frecuentemente. Jangeiko Jeinari otoi egiten daud naroz emoz daztan iltea on bat, erigua luzerik bage, ruego al Señor Dios frecuentemente me dé una buena muerte" A. Cf. sin embargo supra Mdg 121, donde se lee naro.
    azpisarrera-5
    SABEL NARO. Embarazada.
    Garoetan neska sabel naro / zaurituen odola nigarrez... Mde Po 31. Beste neskatillen bat sabel-naro uzten bazun, urrengo egunean bertan bere tresnak artuta etxetik kanpora ertengo zala. Etxde JJ 97s.

    naro

    naro
    << SABEL NAGI 0 / 0 SABEL-NARO >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper