OEH - Bilaketa
30 emaitza raja bilaketarentzat
goiburua
1 arrail.
sense-1
1.
(B, AN-ulz, BN, Sal, R, S; Lecl, VocB
, ZMoso 56),
arraila (G-nav, AN-erro-larr, R)
Ref.:
A (arrail, arraila);
A Apend (arrail);
Satr VocP (arrail);
Iz Als (arrailau)
.
Grieta, hendidura. " Arrail, grieta" y "arraill, rajadura" VocB. "Hendidura" A. "Raja, rotura" Satr VocP. " Iru arraila, tres rajas" Iz Als.
Iñazioren ganbarako pareta nahiz arras lodia arrailatzen da. Orduko arraila ageri da oraino. Laph 23. Badira [mendixkak] itxura guzietakoak, biribilik ez haatik bihi bat, bainan ba dena ozka, dena arrail, dena sarraski. JE Ber 41.
Grieta, hendidura. " Arrail, grieta" y "arraill, rajadura" VocB. "Hendidura" A. "Raja, rotura" Satr VocP. " Iru arraila, tres rajas" Iz Als.
Iñazioren ganbarako pareta nahiz arras lodia arrailatzen da. Orduko arraila ageri da oraino. Laph 23. Badira [mendixkak] itxura guzietakoak, biribilik ez haatik bihi bat, bainan ba dena ozka, dena arrail, dena sarraski. JE Ber 41.
azpiadiera-1.1
"Cuneta (BN-mix)"
A Apend.
v. arroila.
sense-2
2.
(AN-ulz, S (-al
l); Voc
BN, Gèze (-all), H)
Ref.:
A Apend; Lrq.
"Bûche" VocBN . "Bûche, morceau de bois refendu pour le feu" Gèze. "Bois fendu, bûche" H. "Leña partida" A Apend. v. EGUR-ARRAIL.
"Bûche" VocBN . "Bûche, morceau de bois refendu pour le feu" Gèze. "Bois fendu, bûche" H. "Leña partida" A Apend. v. EGUR-ARRAIL.
sense-3
3.
(L, BN-mix, S, R-uzt),
arraila
((AN-larr-erro, R). Ref.: A (arrail, arraila); Lrq /aRál'/.
"Astilla larga y gruesa"
A.
"
Arraila (AN-larr-erro, R), brizna de madera o espina que se clava en la carne"
A.
"Gros éclat de bois"
Lrq.
sense-4
4.
(Dv, H).
Borracho. "Ivre" Dv. Cf. arraildu(2).
Ixo... o! Arraila niagon gaur. / Ixo...o,o,o! Arnoak huntala eman nin gaur. (BN, canc. pop.). Michel LPB 405 (tbn. en CancB I 3, 36). Ostatutik yohan ziren, gure herriko gizonak, bere arno hatsa hedatzen zutela bidean. Zenbait zohazin arrailak balantzan. Elsb Fram 148. Bederatzigarren astoa? Baina, arraila jina hitzakiat beraz etxerat? Barb Sup 73s. Pello, gizona estatu hortan eman ditakela! Arraila orai ere! GAlm 1950, 54.
Borracho. "Ivre" Dv. Cf. arraildu
Ixo... o! Arraila niagon gaur. / Ixo...o,o,o! Arnoak huntala eman nin gaur. (BN, canc. pop.). Michel LPB 405 (tbn. en CancB I 3, 36). Ostatutik yohan ziren, gure herriko gizonak, bere arno hatsa hedatzen zutela bidean. Zenbait zohazin arrailak balantzan. Elsb Fram 148. Bederatzigarren astoa? Baina, arraila jina hitzakiat beraz etxerat? Barb Sup 73s. Pello, gizona estatu hortan eman ditakela! Arraila orai ere! GAlm 1950, 54.
azpiadiera-4.1
(AN-gip-5vill, B, L, BN, S; H)
Ref.:
A;
Gte Erd 224
.
(Tras mozkor, hordi ). " Hordi arraila dago, il est complètement ivre" H. " Mozkor arrail (L, BN, S) [...], borracho completo" A (que cita tbn. el ej. de Dv). " Mozkor arrailla dago (AN-gip-5vill, B), da (BN-arb, S)" Gte Erd 224.
Holofernes berriz, hordi arraila ohean lo zagoen. "Nimia ebrietate sopitus" . Dv Iudith 13, 4. Alferkeriari emana da; erdietan mozkor arraila. HU Zez 60. Biak bardin hordi arrail; zoinek zeraman bertzea, ez baitzinuen ezagutuko. Ib. 203. Moskor arrail zijoan. Anab Usauri 54. Ez da moskor arraillik / naiz aldarotxo egiñik; / illunabarrez etxera dira / geldi diranak zintzorik. "No hay entre ellos ningún borracho perdido" . Or Eus 165.
(Tras mozkor, hordi ). " Hordi arraila dago, il est complètement ivre" H. " Mozkor arrail (L, BN, S) [...], borracho completo" A (que cita tbn. el ej. de Dv). " Mozkor arrailla dago (AN-gip-5vill, B), da (BN-arb, S)" Gte Erd 224.
Holofernes berriz, hordi arraila ohean lo zagoen. "Nimia ebrietate sopitus" . Dv Iudith 13, 4. Alferkeriari emana da; erdietan mozkor arraila. HU Zez 60. Biak bardin hordi arrail; zoinek zeraman bertzea, ez baitzinuen ezagutuko. Ib. 203. Moskor arrail zijoan. Anab Usauri 54. Ez da moskor arraillik / naiz aldarotxo egiñik; / illunabarrez etxera dira / geldi diranak zintzorik. "No hay entre ellos ningún borracho perdido" . Or Eus 165.
azpiadiera-4.2
(L, BN, S),
arreil.
"
Mozkor arrail (L, BN, S), borrachera enorme"
A.
Oro ere ongi berotuak ziren, bainan mozkor arreila zuten. ELAlm 1897, 13 (ap. DRA ).
Oro ere ongi berotuak ziren, bainan mozkor arreila zuten. ELAlm 1897, 13 (ap. DRA ).
sense-5
5.
"(Sc), gandul (hombre)"
A (='grandote'; cf.
ib. s.v. andilote).
Danton [...] tailaz gora zena, sorbaldez arras largoa, indar handitakoa, hitz batez, gizon arraila, alimale itsusi bat. Elsb Fram 124.
Danton [...] tailaz gora zena, sorbaldez arras largoa, indar handitakoa, hitz batez, gizon arraila, alimale itsusi bat. Elsb Fram 124.
sense-6
6.
(Tras alfer
).
Vago.
(Cf. la trad. de Azkue supra (5)).
Zure alabaz, nexka on ta langile egin nai dut. Orain arte bezala jarraitzen ba du, alper arrailla aterako da. TP Kattalin 192.
Zure alabaz, nexka on ta langile egin nai dut. Orain arte bezala jarraitzen ba du, alper arrailla aterako da. TP Kattalin 192.
arrail
-
1 arrail....
-
1. (B, AN-ulz, BN, Sal, R, S; Lecl, VocB...
-
"Cuneta (BN-mix)" A Apend . v. arroila....
-
2. (AN-ulz, S (-al l); Voc BN, Gèze (-a...
-
3. (L, BN-mix, S, R-uzt), arraila ((AN-l...
-
4. (Dv, H). Borracho. "Ivre" Dv. Cf. arr...
-
(AN-gip-5vill, B, L, BN, S; H) Ref.: A; ...
-
(L, BN, S), arreil. " Mozkor arrail (L, ...
-
5. "(Sc), gandul (hombre)" A (='grandote...
-
6. (Tras alfer ). Vago. (Cf. la trad. de...
<< 2 arraia 0 / 0 arrailu >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
