OEH - Bilaketa

1077 emaitza meza bilaketarentzat

Sarrera buruan (118)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
benaz.
sense-1
1. (G ap. A ; Lar, , H), benez, menaz (G ap. A ; H).
De veras, de verdad, en serio. "(De) veras" , "seriamente", "sinceramente" Lar y Añ. "(Ni en burlas, ni en veras con tu amo no partas) peras, ez benaz, ta ez burlaz ez adi josta nagusiaz " Lar. " Benazki, benaz, benetan, de veras" It Fab voc. " Benaz, benazki, benetan, menaz, menazki, menaldiro, véritablement, vraiment. Syn. zinez, egiaz, egiazki, egiaki " H. " Menaz (G), seriamente" A, que cita a Lard. v. benetan. Tr. Documentado en la tradición meridional desde mediados del s. XVIII. La forma menaz se encuentra en Lardizabal, J. I. Arana y Kortazar.
Adierazteko, bati eta benaz gurtzen gatzaizkala, ezen ez arrotzok bekala, anbeste Jainko gezurrezko ta irrigarriri. "Que adoramos y muy de veras a uno solo" . Lar DT LXXXII. Benaz benaz, diotsa Ollarrak, poz andi bat ematen didazu berri orrekin. VMg 56. Zer balioko du gizonak emaztea benaz eta biotzetik amatzeak, ezpadio emazteak borondaterik batere? AA I 569. Ekusten zuan Jesusek bere gudari edo soldaduetatik geienak, edo alde-aldean guziak etzirala benaz eta bear bezala peleatuko etsaiaren kontra. Ib. 16. Begira, Kristaua, benaz edo ziñez amatu ote dituzun zure lagun urkoak, oen artean zure etsaiak. AA II 110. Galduko zera betiko, ezpadezu txit benaz oitura ori desegiteko eta bizitz onari jarraitzeko alegiña egiten. AA III 505. Jainkoak amets uts baten bitartez itzegin ziolako, leku hura Jaunaren etxetzat artu bazuen, egiaz eta menaz Jainkoa bera dagoan leku bedeinkatu oiekgatik zer esango zuen? Lard 35. Gogoz eta menaz jartzen zitzaiozkala igerritzen zienak, bere ikasleai bataiatu erazotzen ziezten. Ib. 375. Nere gogoa egin nai ezpadezu, ziñez eta benaz esaten dizut, bai zu eta bai semea biok hilko zaituztedala. Arr GB 26. Biotz-biotzeko erregu biziakin ots eta deadar eman zuben ziñez eta menaz. Aran SIgn 101. Patu artzaz oso errukiturik, biotzez eta menaz aregatik Jainkoari erregutzen jarri zan. Ib. 52. Benaz negar egiñaz / biotzetik eska, / biotzaren saltuak / gustatutzen zaizka. Xe 161. Egiaz San Franzisko zan Mariaren deboto aundia, eta zinez ta benaz Maria maitatzen zuan. Bv AsL 201. Anima hura edertzea Mariak añ ziñez eta benaz bere kontura artu zuen, non [...], bere biziera ederra zala bide, Santuen erroldean jarria izatea merezitu zuen. Arr May 150s. Bere bizimodu galdu galgarria utzi, eta ontzeari ziñez eta benaz berealatik eman zitzaion. Ib. 53. Ez benaz eta ez burlaz, ez josta nagusiaz. EZBB I 108.
( s. XX) Txit menaz nere utsegiteak ezagutzen ditut. Kortazar Serm 410. Gure aizkolariok, aoa zabaldu gabe, osoro benaz, patxada onean, [...] jarri ziran tente zuaitz gañean, beren lan ikusgarria asteko aginduaren zai. Ag G 102. Begira dezagun nola maitatzen duan aurrak aurtxoa: [...]; begira nola gizon zarrak: buruz, benaz, otz samarrean. Ib. 290. Etzaitezte nizaz txuliatu; adi zadazute benaz. Ib. 225. Lur ikara ta gertatu ziranak ikustean bildurrez jarri ziran, esanez, benaz ta ziñez Jaungoikoaren Semea zala au. Inza Azalp 50. Santa Cruzek ere badirudi egiz eta benaz menderatu naiean zegoala Lizarragari. Or SCruz 110. Ez berari gaizki nai ziolako; ala gertatzen ba-zan benaz beregantuta zeukalako baizik. Anab Usauri 83. Beroien oñordekotzaren usaiean dabiltzanak benez ildakoaren aideak ote diran jakin naiak eraginda. EAEg 13-1-1937, 794. Nere galdera mamitsu bati / erantzun diozu benaz, / erantzun alai danik ederren / egi-egizko baietzaz. EA OlBe 40. Otoitzean benaz artzen diran kristau zintzoek kezkarik aundiena au dute. Or QA 135. Izango dugu beta, eta gogoa ez da faltako, analisi sakonetan astiro eta benaz murgiltzeko. MEIG VI 135.
azpiadiera-1.1
Seriamente, formalmente, con seriedad.
Orra nola gure Txomiñek euskal-oiturak beti goratzen dituan: batzutan parre samurrez, bestetan benaz ta bizkorki. Lh Itzald II 117. Lenengoz antzeztu zan "Eskonduko al naz", / Gero "Meza barria", egoki ta benaz. Enb 196. Benaz eta erdi betozkoz egoan Tutulu, azeri zaarraren antza, artean galdurik ez ebalako. Erkiag BatB 32.
azpiadiera-1.2
Ciertamente, realmente, sin duda.
Mingarria zan menaz, [...] beren guraso antziñakoai eskeñitako lur eder aren ateetara ezkero, sartu gabe itzuli bearra. Lard 93. [Ezbearrak] ain izugarriak ez izan arren, tamalgarriak benez. EAEg 11-11-1936, 268. Euskal-maitasun au benaz txalogarri da, baño erriari gerok ixten badizkiogu ateak, euskal-elertia geronek ilko degu. Etxde AlosT 9. Benaz, agi denez beren eguzki gun-emallea galduta, zertako biziko ez dakitela dautza erdi-illunean [enbor eta adarretako islak] . Txill Let 27.
sense-2
2. " Benaz egon (V-m), estar con cuidado, apurado" A.
azpisarrera-1
BENAZKO. (Lar, Añ, Dv, A Apend). Verdadero, serio, sincero. "Real, ingenuo" Lar y Añ. "Benazkoa (J. Etcheb) [?], volontaire. Benazkoa edo ziñezkoa" Dv. "Benazko, serio, formal (Lariz)" A Apend. v. BENETAKO.
Bihotza bekatuz zikindua dadukanak ezin iduki dezake, Jainkoak nai duen guzia egiteko, benazko edo ziñezko gogorik. Mb JBDev 6. Konsidera dezazula ziñez ta maiz Kristau Dotrinaren gañean, memoriaz artuarekin aspertu gabe, baizik erreflexio benazkoak egiñaz. "Seria reflexión". Lariz pról. Bizitza ontzeko asmoa (benazkoa eta osoa danean) eragillea da. AA I 125. Asmo au benazkoa, eta osoa bada. Ib. 124. Zenbateraño gure Aita-lenaren biotzeko amoriua Elizarentzat zan aundia ta benazkua. Bv AsL 201s. Ain ziran egokiak Franziskoren itzak, ain benazkuak, indartsuak eta guziez gañ ain zan aundia Franziskoren itzaren eztitasuna. Ib. 217. Rozinante arrigarri zegoan irudikatua, ain luze ta zuzen, [...], ain gallurruts, ain benazko idor-eriduna, Rozinante izena zein jakin ta egokitasunarekin jarri zion agirian erakusten zuala (Quijote IX). "Tan ético confirmado". Anab RIEV 1928, 610. Zenbaki bidez jartzen dittugun zenbait itzen azalpideak eztira sarritan itz oien benazko esanaiak, ipuiaren ariari dagozkion irudikorrak (figurados) baizik. Etxde AlosT 12n.
Edanda ez egoan. Aren itzak benazko ta ganora andizko ziran. Erkiag Arran 62. Evoluzioaren ta bere gurpil guztien jakintza osoa ta betea bageneki ere, Nola orren jakiñean egongo giñake bakar-bakarrik, [...], baiña atzenengo zergatiaz, benazko zergatiaz, tutik ere ez genuke jakingo. Vill Jaink 62.
Serio, formal, grave.
Bitartean ari da jo ta jo danbolin / irrizko ta benazko eresi onekin. "Entre formal y cómica". Or Eus 20. Ontatik du biotzondo ain nabaria, ez gaindizkoa, ez belaxka; gizaki benazkoarena baino. "No desbordada y blandengue, sino grave y varonil". In Or BM 22. Benazko eliz-gizon bekozko-ilunek ondu dituztenez gero gehienbat euskal liburuak arimen onerako, ez da miragarri adarren lekukotasunak ez maizegi agertzea. MEIG I 212.
azpisarrera-2
BEN-BENAZ (Forma con reduplicación intens.).
Ben-benaz euren zaindariaren / Sorkun-egun deuna ospatziarren, / [...], / Danak batera / Duaz autortu ta jaunartzera, / Gure asaba zarren antzera. Enb 87. Ben-benaz onuragarri da orduaren aurreratze au. EAEg 10-4-1937, 1471.
benaz
<< belutxo 0 / 0 bendizio >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper