OEH - Bilaketa

344 emaitza ma bilaketarentzat

Sarrera buruan (6)


Sarrera osoan (338)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
zinkurin.
tradizioa
Tr. Documentado en Oihenart, Tartas y en autores tanto septentrionales como meridionales de los ss. XIX y XX. En la tradición meridional la forma general es zinkurin. Hay zinkuri en Iñarra, Orixe (junto a zinkurin ) y Zaitegi (tbn. zinkurin y xingulin ), zinkuru en Lizardi, zingurin en Ibargutxi, zinkuria en Lizarraga de Elcano y zinkiri en Lhande (en un texto guipuzcoano). Al Norte la forma mejor documentada es zinkurina. Hay zinkuria en Oihenart; zinkurin en un ej. de Othoizlari, zinkulina en Lafitte, zinkori en Tartas (junto a zinkuri ), xinkulin en Iratzeder y zinkuri en un artículo de Eskualduna.
sense-1
1. (B, BN-baig), zinkurina (L, BN-baig; -kh- Dv, H), zinkulin (L-ain, BN), zinkuri ( -kh- Sal; SP; -kh- VocBN , Gèze, Dv (BN, S)), zinkuria (-kh- H), zinkuru (R-uzt; A Apend), zinkiri (R-uzt), zinkori, xingulin, xinkulin Ref.: A (zinkurin, zinkulin, zinkhuri, zinkiri, zinkuru); A Apend (zinkuru); Satr VocP (zinkurina) .
Queja, lamento. "Gémissement" SP, que cita a Oihenart. "Murmure plaintif" VocBN. "Plainte, gémissement" Gèze. "Plainte affectée. Zinkhurinatik ez da ixiltzen, il ne cesse de se plaindre" Dv. "Emazteki horrekin eztitake mintza edo khexatu behar da, zeren bethi zinkurinaz ari baita (BN-baig), no se puede hablar con esa mujer, [...] porque siempre está quejándose" A. "Zinkhuri (Sal), sollozo, suspiro" Ib., que cita a Oihenart. v. zinkurka.
Nik nigarrak, zinkuriak / ene bizi-lagunak. O Po 227. Eztela izanen gehiago hazperenik, zinkoririk, oihurik, dolorerik, ez desplazerik. Tt Onsa 159 (31 zinkuri). Txakurrain txainkúrias ta emastekiain zinkúrias ez fia. LE Urt (ms.) 50r. Ehun mila zinkurina. Bardin-bardin mintzo dira [...] bertze asko lanetan igande goiz guzia ari direnak. HU Zez 12. Nere ustez iloba-minak baino lengusinaren antzi ta zinkurinak geiago makaldu izango dute gure gizona. A Ardi 98. Harrigarri duk haatik hire zinkurinak zer diren! Zerb Artho 381. Sasitartean zinkurin batzuk aditu-iduri ditiat aintzintxetik. Or Mi 67. Holako arrangura eta zinkurinak entzuten ditugu. Zub 122. Nere neretto maitea, Xo! xo! [...] Xo! xo! Jainkoa zurekin / Xinkulin kuli xinkulin / Xo! xo! Xinkuli kuli xinkulin Nere maiteño xoxolin Xo! xo! / Aitatto kantuz dagozu; Xo! xo! / Xinkulinaka zer duzu? / Zure ondoan bainago Xo! xo! Iratz 140. Nere zinkurin eta eiagora zotiñok eztitu atertuko. Zait Sof 15. Jesus, zu bazoaz ta, / Zer egin bia-ugu? / Nigar, zinkuri, zotin, / Ai-ai eta marru. Iñarra Ezale 1897, 175a. Urtarrila bero, zinkurinak gero. GAlm 1956. (ap. DRA, que no da pág.) Olerkariak, geienik, illunabarrean dakiez joten maite-minduen zinkuriñak. Erkiag Arran 194. Iaioberriak minduriz iragarten omen ditu xingulinok. Zait Plat 118. Orra gure espa ta zinkurin oiekin adirazi nai duguna. Vill Jaink 111. Beti bezala elhea xuhur, behar gabeko zinkurinarik gabe. Ardoy SFran 224. Ez dute heiek bezanbat hasperen eta zinkulina guri botatzen. Lf ELit 48. Zinkurin hau beste norbaiti ere entzun izan diot. PMuj ( in MEIG I 97 ). Mila zinkurin eta elezuri esanen dik, denbora berean hi galdu beharrez ari delarik. Etxarren Huarte 75 (ap. DRA). Urtarrila bero, zinkurinak gero. EZBB II 128. Negarrak, zinkuriak, zauriak eta heriotza aipatu arren, ez digu halako bihotz ondokorik ematen. MIH 248. Negar-zinkurinak, holako nahastekarik inoiz ontzat hartzen badu, ez zaizkio urrundik entzungo. MEIG V 114.
sense-2
2. " Zinkhuri (Sc), murmullo" A.
sense-3
3. " Zinkhuri [...] (AN), dolencia" A.
sense-4
4. (Adj.). zinkuri (AN; -kh- BN ap. A), zinkurrin (-kh- Hb). "Plaintif, gémissant" Hb. "Quejumbroso" A.
azpisarrera-1
ZINKURIN EGIN. Lamentarse, quejarse.
Erakusten ditio odoldurik eta ebaki aundia ta Mireiren gurasoek berriro zinkuri egin zuten. Or Mi 112. Zinkurin egiteko ez-baiña zu aitortzeko da ordu. Or Aitork 83. Zinkurin egiñen dut heriotzeraño. Ib. 85. Zinkurin egin eben Zuriñeren ezpaiñak... Erkiag Arran 131.
azpisarrerakoSense-1.1
(Con determinantes).
Zer da inport in dezaten zerbait zinkuria? (275). LE-Ir. Ez lezake Jainkoari egin hanbat zinkhurina, baldin ohartuagoa balitz. Dv Lab 20 (202 zinkurina ). Bakartegian izkutatzen zinkurin-asper bat egiteko. Or Mi 127. Kereonek, ordea, ikusi dunekoxe, zinkuri izugarria egin. Zait Sof 195. Askotan zinkurina egiten zion neskameak, aspaldiko otsein batek duen familiaritate zaputzarekin. Mde HaurB 6.
azpisarrera-2
ZINKURIN EGON. Estar quejándose, lamentándose.
Badire, batere eri ez izanik ere, usaiaz edo zerbeit erran beharrez dena zinkurin daudenak. Othoizlari 1959, 217.
azpisarrera-3
ZINKURIN ETA MINKURIN. Quejándose, lamentándose. v. zinkurin-minkurin.
Lehenago konseillian sartu beharrez, othoizka, oro zinkuri eta minkuri; orai oro espantu, jik eta jak, arrotz baten merian sar arazteko. Eskual 15-5-1908 (ap. DRA ).
azpisarrera-4
ZINKURINEZ (zinkuriaz A, s.v. zinkhuri). Quejándose, lamentándose. "Sollozando" A.
Bere aitaren dolüz hasi zen nigarrez, hazperenez, zinkuritz eta hiagoraz. Tt Onsa 121. Ala sabeletik, ala burutik erranguratzen zeieztenek ez baitute erdietan deusik edo bederen zinkurinaz dauden mina ttipienetarik baita. JE Bur 195s. Gauaz etzen lo egiterik, italianoak zinkurinaz eta kurrinkaz ez baiziren ixiltzen. StPierre 23. An-emen, zaurituak, aiotsez ta zinkurinez. Lh Yol 44. Lurra naigabez zegok, aizea zinkuruz. Ldi BB 98. Zinkuriñez oiu dagit. Zait Sof 92. Titia kendu ordukoxe artega, zinguriñez, negarrez. Ibarg Geroko 15. Gogoa ta irudimena orron ebiltzan, atsedengabe, loka, geleziñik, espaz, aienez eta zinkuriñez. Erkiag Arran 65s.
azpisarrerakoSense-4.1
Soka-lotkarriak zinkiriz, aga-tantaiak karraskaz, katiak kurrizkaz aditzen ziralarik. " Un long gémissement de cordages" . Lh Yol 37.
azpisarrerakoSense-4.2
Flamendarrak [...], txerriak muturra askan sartu duanean egin oi duan bezela, asi ziran zinkiri-irrintziz. Lh Yol 22.
zinkurin
0 / 0

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper