Harremana

    OEH - Bilaketa

    1363 emaitza lege bilaketarentzat

    Sarrera buruan (108)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 burupe.
    sense-1
    1. (Urt, Ht VocGr 331 burepe [sic] ( Lecl), Lar, Hb, Dv, A).
    Autoridad. "Quod surreptum est eius rei perpetua autoritas esto, ebatsirikako gauzaren gañean izan bedi bethi zuzena vel burupea vel burupetásuna " Urt III 108. "Eskua, nausitasuna" HeH Voc.. Tr. Documentado en autores labortanos hasta finales del s. XVIII.
    Zeru eta lurrean ezta halako buruperik, / kreaturekin gañean zutzaz berze duenik. EZ Man II 13. Burupe gehiegirekin mintzatu natzaie <-le> neure azpikoei. EZ Eliç 158. Ibiliko den lekhu guztietan burua gora ekharriko du, burupe izanen du eta nehoren guti beldurrik. Ax 10 (V 5). Barrenekok diotsote, / Nor heldu da Errege? / Nork baitio munduari, / burupez eman lege. (Ps 24, 8). Hm 48. O Iainkoa ken ezazu / gure ganik kolera; / eta gaitzatzu burupez / salbatzeko maillera. Ib. 117. Uholde minetik duzu / bide hartan edanen: / hanbatez gorago duzu / burupeor izanen. Ib. 149. Entzun zuen bezain laster ausardiza eta burupe handirekin ihardesten du: [...] eztut nahi horla deit dadin. ES 158. Hei [zuhurrei] zaie gozo Jainkoa, hek ematen diote Jainkoari kreaturetan kausitzen den on guziaren ohorea eta burupea. Ch III 34, 2. Zer othe da dotrina berri hau? buruperekien manatzen baidaroe izpiritu lohiei eta hek obeditzen ere baidiote. He Mc 1, 27 (HeH burupe; TB nagusitasun, Dv eskudantzia, Leon larderia handi). Badugu aldare bat, zeinetarik jateko buruperik ez baidute tabernaklea zerbitzatzen dutenek. He He 13, 10 (Lç zuzen, TB ahal, Dv esku, Ol, Ker, IBk eskubide ). Baduzu manatzeko burupea; eta neretzat daukat itsu-itsura jausteko zuzena. "Vous pouvez commander" . Birjin 71. Ni baino burupe gehiagorekin mintzatzen da orain Aita Onaindia olerkaria. MEIG II 142.
    sense-2
    2. (SP, Ht VocGr 408, Lar, Hb, Dv, Foix ap. Lh.).
    Pretensión, presunción. "Estime de soi, présomption" SP. "Prétendre, burupe izatea " Ht VocGr 408. " Buruyope, prétention orgueilleuse, insolente. [...] Larreguy et Haraneder disent burupe " Dv. " Burupe-erho (S, Foix), présomption" Ib. v. burujope. Tr. Documentado en la tradición septentrional desde comienzos del s. XVII; a partir de finales del s. XVIII sólo se encuentra un ejemplo de Inchauspe.
    Obra on heken gatik bekhatore hark, Iainkoaren alderakotzat buruperik ezin baduke ere: zeren obra on hek bere baithan hillak baitira. 'Valimiento' . Ax 543s (V 349). Zer burupe, zer pribilejio edo abantail duzu zuk orai, ifernuan daudenek bere denboran zuten baiño gehiago, baldin hek bezala bizitzen bazara? Ib. 142s (V 93). Ez duzula buruperik <-nic> zure obra onak gatik, zeren [...] hainitzetan Iainkoari itsusi zaio munduari eder zaiona. SP Imit I 7, 3 (Ch burupe, Mst, Ip etzitiala ürgüllütsü, Leon urgulutan sar). Nolatan ausartuko naiz zure gana ethortzera, ezpaitut ene baitan deus onik ikusten halako buruperik hartzeko? SP Imit IV 1, 3 (Ch burupe edo segurantza, Ip ausartze, Leon fidantza). Eztut zinetsi izan neurrigainezko desir saindu batetarik baizen heldu ezten burupea lizela barkhamendurik merezi elukeien ofensa. "La presomption" . SP POB 28. Gaixtagiñen seguratasuna heldu da hekien orguilleriatik eta burupetik. Ch I 20, 3 (SP urguillutasunetik, Mst bere bürietan dien sinhestetik, Leon beren buruari fidegi). Duzun beraz burupe baiño beldur gehiago eman zaizkitzun argien eta talenduen gatik. Ib. 2,3. Nik irakhasten dut hitzezko habarrotsik gabe, opinione diferenten nahasmendurik gabe, iakintasunak ematen duen haunturarik eta buruperik gabe. Ch III 43, 3 (SP buruperik, Mst goratarzünik, Ip hankurarik, Ol arrandirik, Leon espanturik). Gehiago errezibitu duenak eztu hargatik burupe gehiago behar, gehiago merezi balu bezala. Ib. 22,2. Herrautsa baizen ez naizena, zer burupe edo konfientzia duket? Ib. 14,1 (ap. DRA, que cita de una ed. posterior; en la 1.a zer burupe duket). Burupe ere dugu Jainkoa baitan Jesukristo gure Jaunaren ariaz. He Rom 5, 11 (Lç gloriatu, TB lorifikatu, Dv goretsi, Ol illarraindu, Ker, IBk (h)arrotu, Bibl espantu egin). Kharitatezko eta urrikalmenduzko spiritu batekin mintzatu behar gare [bekhatore famatuez], eta ez arrogantziarekiñ eta buruperekiñ. He Phil 362s (SP 360 burugogorka ). Ez dugula orduan ere buruphez iguriki behar mundu huntan bertze gollardorik, baizen Jainkoaren aldera leihal izatetik heldu zaikun ohore bakharra. Lg I 46. Satan gaixtoa orhoitzen da burupherekin gure lehenbiziko burasoaren gainean eraman izan duen garaitziaz. Ib. 20. Izarrak zelütik erori dütüzü, eta nik, erhauts baizik enizana, zer bürüpe ükhenen düt? Ip Imit III 14, 1 (SP, Ch burupe, Mst esparantxa, Leon kopeta).
    azpiadiera-2.1
    Confianza. "[Haraneder] l'emploie même en bonne part" Dv.
    Orduan izanen dukezu zenbait burupe eta aria siñesteko aberats zarelarik efetuz eta izanez, ez zarela aberats afekzionez, aitzitik pobre zarela gogoz. "Quelque sujet de croire" . He Phil 270. [Jaunaren Pasionearen eta Heriotzearen bertutearen] gaiñean ezarririk ene burupe eta esparanza guzia. Ib. 77.
    sense-3
    3. (Lar, Bera).
    Almohada. v. burupeko; cf. BURUPE (s.v. buru).
    Etziten zen ontzi gañeko ol gogorrean ta artzen zuen buruperako an zeutzan soka bilduetatik bat. Mb IArg II 343 (corregido sobre artzen zuen buruko). Luak hartürik iz [...], egüerdiko lürbüria hire zazpi bürien bürüpe. Chaho AztiB 8s. Azken antsiyak estutu zuen eta erori zan burupe-gañera. Camp EE 1883b, 524. Lumazko burupe au ez dakit zer dan. Bv AsL (ed. 1885) 479.
    sense-4
    4. (AN-larr).
    "Gestión a hacer para conseguir algo" Asp Leiz.
    azpisarrera-1
    BURUPE EGIN. "Latría, culto que sólo se debe a Dios (c.) Jangoikoari burupe edo makur egitea, Jainkurtea" Añ. v. burupetu (2).

    burupe

    burupe
    << burukidetza 0 / 0 bururatu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper