Harremana

    OEH - Bilaketa

    1363 emaitza lege bilaketarentzat

    Sarrera buruan (108)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    bengantza.
    tradizioa
    Tr. Documentado desde principios del s. XVII, es más frecuente al Sur. La forma mengantza se encuentra en unos versos de autor irundarra de la primera mitad del s. XIX, Pello Errota e Iraola.
    sense-1
    (V-gip; Lar (-nz-), Añ), mengantza Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg .
     Venganza. "Venganza, mendekua, mendeka, mendekioa, benganza " Lar. v. mendeku.
    Nihor hill eztezakela, ez bihotzez gaitzetsi, / Ezen bengantzen Iainkoa ni behar nauk sinhetsi. EZ Man I 12 (tbn. en Ub 171). Etzaizkik deusik baliatuko hersturako eta bengantzazko egunean. EZ Eliç 184. Egiten daben pekatu mortalen bat, naiz aragiagazkoa, naiz dala benganzakoa. Cap 94. Iuje iustu benganzaren, / Orduan zaitezkena, / zaizkit, barkhamenduz arren / baliatzen zarena. Arg DevB 212. Eztuk hil behar nior ere / Eta ez nihor gaitzetsi. / Gustiek ni behar nauzue / Bengantzen Jainko siñhetsi. Gç 214. Bengantzen juie justua, / Galdegiñ gabe kontua, / Indazu barkhamendua. Ib. 159. Benganzaren deseo desordenatu bat. Iraz 42. Hau da [...], Jangoikoaren benganz izugarria, ta gaistoa bere gaistaginz galduak gatik sekula guziko nekepe izugarrian utzi nai duelako señalea. Mg IArg I 233s. Gorrotoz itsutu, ta benganzaz bete, ta bestearen kontra biurtu zan. Cb Eg II 165. --Ira zer da? --Benganzen gogo era bagako bat. Cb CatV 56. Zuk biltzen dezu, [...], Jangoikoaren aserrearen tesoroak bere benganzako egunerako. Mg CC 253. Damu bazendu izan dozun aserria, benganza gaisto ta gorroto bijotzekua, egongo ziñate prest eskatuteko Jangoikuari zeure arerijo ustekua gaiti. Mg CO 70. Nun legoke pakerik, aiñ sentikorrak, aiñ aserrekorrak eta benganzarako aiñ laisterrak gerenez guziok gerala? Gco I 437s. Benganzaren edo bendekuaren erabageko apetitu, deseo edo gogo bizi bat. Gco II 46. Bekatu oen ama da, biotzean estalirik dagoan, gorrotoaren txingarra, ta bengantzarako sasoia. AA III 605. Topatuko dituzu beste asko, bengantzaren txingarra kolkoan duela bizi diranak. Ib. 605. Ta ez dira emen kontuban sartuten, dantzia emon jakuelako edo emon ez jakuelako, Kopradijeetako ta albo-errijeetako jentiak atera oi dituban okasinoiak, gorrotuak, bengantzaak, burrukak. fB Olg 74s. Inoren adiskidetasuna ikusi ezin dabeelako enbidijaz, edo batari edo bestiari, edo bijai, ezkutuko gorrotua deutseelako bengantzaz. fB Ic II 211. Zenbat familija ta persona daukaz lazauta diabrubak zorigaistoko benganzako kateiakaz? JJMg BasEsc 182. --Zer da ira? --Benganzaren deseiu gaisto bat. CatB 77. (CatEliz 472 asperzeko edo mendekatzeko desein) Gauz au iduritzen zait mengantza bat dela. KarlLB 145. Nahi bezaiñ handia den, bengantzaren plazera, / Karioegi zait niri, halere erosten dela. Gy 145. Ez ezazu billatu bengantza. Ur Lev 19, 18. Bengantza zabal eta / kariñua melar. Afrika 94. Ez arren ixuri kulpagabearen odola, bada, odol au Zeruari benganz eske dagokio. Arr GB 36. Bengantzak zeukan ate zabala / derrepentian itxi zan, / erri guztia jarri gaituzte / pake santuko bizitzan. PE 28. Bengantzarikan baldin badegu / barkatutzeko alkarri. Ib. 27. Il da karidadea! / bizi da mengantza. Ib. 17 (v. tbn. And AUzta 71, con la var. bengantza). Zure jenteen bengantza zuzen aregaitik. AB AmaE 437. Barriketakaz, berbeta dongakaz eta auzuetako barri-emoteakaz, areriyotasunak, aserrakuntzak eta bengantzak iminten dituezanak. Itz Azald 101. --Zer da ire? --Benganzan deseio desordenatue. CatUlz 51. Lesakan egin zan Bergarako komeniyua baña oroigarriyago izango da nere mengantza. Iraola 59. Au gorrototik dator eta asperkunde edo bengantzearen billa dabil. Eguzk GizAuz 100. Bengantzak bengantza ekarri oi dualarik, orixe nai zutela dirudi. Alt LB 91. Mendekoen bengantzaz. Etxde JJ 271. Beren apentzazko (bengantzazko) asmakeri guziak pikotara joan zitzaizkien. Ib. 90. Gaizkin bati asperkunderik (bengantza) etzaio zor, galena baizik. Zait Plat 120. Zaldunen bat zekartela iruditu zitzaion, zauritu-gaiztorik edo illotzik, aako baiarte artan, eta berari ta besteri ez, zegokiola bengantza. Berron Kijote 209. Barkatzea zala bengantzarik onena. BAyerbe 159.
    azpisarrera-1
    BENGANTZA HARTU. Tomar venganza, vengarse.
    Ezazula bengantza har / Gure falten gañean. EZ Eliç 343. Bere deseo deungaak kunplietako edo benganzea artuteko. "Vengándose" . Cap 108. Arren, beraz ezazula har / Ene hobenen bengantza! / Zure odola laguntzen zait, / Eman darot esparantza. Gç 154. Gaitz gura desordenatu bat benganza artzeko. Mb IArg I 37 (corregido mendekatzeko). Merezi nuen Jauna, kriatura guziak nere kontra biurtzea, ta bengantza artzea. Cb Eg II 47. Gorrotoz benganza artzeko, Jainkoaren Legeak nori esku eman dio? Ib. 166. Lege ori ezpagendu eta benganza artzea guziok libre bagendu. Gco I 437. Benganza artzeko griña gaiztoari eta erabageko deseoari bere biotzean leku ematen dio. Gco II 49. Ez daizuzala loitu zeure eskubak nire odolagaz, zerren Jangoikuak, [...], artuko daben bere bengantzia. JJMg BasEsc 180s. Santuak ez daukala kandela bearrik, / Arek ez dakiala artzen bengantzarik. AB AmaE 274. Bere bizia galduaz etsaiengatik bengantza artu zuanekoa. Berron Kijote 196.
    azpisarrera-2
    BENGANTZA-EGARRI. Sed de venganza.
    Bere bengantza egarria ezin asearen miñez. Etxde JJ 156.
    azpisarrera-3
    BENGANTZA EGIN. Vengarse; tomar venganza.
    --Zer da irea? --Borondate ordenabako bat benganzea egiteko. "Apetito de venganza" . Cap 74. Mustra infernal hurak / Erho ahal ditzagün / haiek egin benganza / arrapara ditzagün. Xarlem 401. Ximinoari net ontsa zitzaioen / Erregek egin bengantza, / izanik ere garratza. Gy 176. Sentimentua daukat nuelako nik ill, / Bengantzarik enion egin bear Txomiñ. AB AmaE 405.
    azpisarrera-4
    BENGANTZAN. Vengándose; como venganza.
    Guri bengantzan asi zerate / oso gorroto fuertian; / begi goguan izango degu / bizirik geran artian. Tx B I 110. Gizonai andrak gogait eragin / eskatutzean bardintza, / abusatzaille andi diranez / bengantzan gorde agintza. Ayesta 124.
    azpisarrera-5
    BENGANTZA-NAHI. Deseo de venganza.
    Mendeku edo bengantza-naia, arrokeria. Or Aitork 291.
    azpisarrera-6
    BENGANTZA-ORDAIN.
    Mantuako markes aundiak egindako bizikera bera egingo dudala [...] alik eta bengantza-ordaiña jaso artean, onelako ankerkeria egin didan arengandik. "Hasta tomar entera venganza" . Berron Kijote 117.

    bengantza

    bengantza
    << benetan 0 / 0 1 benta >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper