OEH - Bilaketa
92 emaitza isats bilaketarentzat
Sarrera buruan (23)
- 1 isats
- 2 isats
- AHATE ISATS-LUZE (ahate)
- AHUNTZ-ISATS (ahuntz)
- ELIZA-ISATS (eliza)
- ELIZA-ISATS (1 isats)
- GAR-ISATS (gar)
- INAR-ISATS (2 inar)
- ISATS-ALDE (2 isats)
- ISATS BELTZ (1 isats)
- ISATS-DANTZA (1 isats)
- ISATS-GAI (1 isats)
- ISATS-GIDER (1 isats)
- ISATS-ILAR (1 isats)
- ISATS-ILARRAKA (1 isats)
- ISATS-LUZE (2 isats)
- ISATS-MOTX (2 isats)
- ISATS MOTZ (1 isats)
- ISATS-MUTUR (2 isats)
- ISATS TXIKI (1 isats)
- ISATS-TXOKO (2 isats)
- ISATS-ZUT (2 isats)
- OIHAL-ISATS (oihal)
Sarrera osoan (69)
- adar
- ageri
- ahate
- ahuntz
- 1 aila
- arkakuso
- artikulu
- atari
- 1 atze
- aztarrikatu
- bekain
- bekorotz
- belarrimotz
- berde
- birjina
- buztan
- ehiza
- ekaitz
- eliza
- epuru
- eraginka
- erratz
- gar
- geldi
- gisats
- 2 hagin
- horni
- huntz
- iats
- iatz
- ihes-nahi
- 2 inar
- isatz
- isets
- isuski
- itsas
- itsats
- itxes
- ixatx
- izatz
- izitx
- izu
- jaltsa
- jaskila
- jats
- kimu
- koroa
- likabra
- 1 lotu
- mandiota
- marisa
- oihal
- orre
- osin
- 2 ote
- peaki
- pozgarritu
- pregoi
- sahats
- 4 sats
- soineko
- tantotu
- txakur
- txoratil
- xats
- zaharo
- zalapartada
- zaunka
- zut
goiburua
belarrimotz.
sense-1
1.
beharrimotz (Dv).
De oreja cortada, que sólo tiene una oreja. " Beharri-motz, qui n'a qu'une oreille" Dv. v. BELARRI MOTZEKO.
Baserritar gaixo kalte artuak / egozten deutsaz ostera eskuak, / ta ebaiten belarri eskoikoa. / "Belarri motz, eurt, oa" / Girrintzaka doa bere basora. Zav Fab, RIEV 1909, 29. Bide ortan barrena, aurki giñake belarri-motz, anka-motz eta esku-motz. Ldi IL 53.
De oreja cortada, que sólo tiene una oreja. " Beharri-motz, qui n'a qu'une oreille" Dv. v. BELARRI MOTZEKO.
Baserritar gaixo kalte artuak / egozten deutsaz ostera eskuak, / ta ebaiten belarri eskoikoa. / "Belarri motz, eurt, oa" / Girrintzaka doa bere basora. Zav Fab, RIEV 1909, 29. Bide ortan barrena, aurki giñake belarri-motz, anka-motz eta esku-motz. Ldi IL 53.
sense-2
2.
beharrimotz
(Hb),
belarmotz
(V, G ap. A),
belarrimotx.
De orejas cortas. "(V, G), cerdo de orejas cortas" A. Cf. belarluze
(3).
Asto belarri-motxa / baten azienda, / karga arindu eta / kontentu omen da. Ud 34.
Asto belarri-motxa / baten azienda, / karga arindu eta / kontentu omen da. Ud 34.
azpiadiera-2.1
De orejas recortadas.
Zakurra isats-belarri-motza, / zaunkaz, lotua katian. MendaroTx 90.
Zakurra isats-belarri-motza, / zaunkaz, lotua katian. MendaroTx 90.
sense-3
3.
(V-gip, G-azp; A),
belarrimotx
(V-gip; belaarrimotx V-gip),
beharrimotz
(L),
belarmotz.
Ref.: Lh (beharri-motz); Iz ArOñ (belaarrimotza); Etxba Eib (belarri-motxa); Elexp Berg; ZestErret. "Maketo: motz, belarrimotz, belarribako, baltz, azurbaltz [1897]" AG 2405 n6. "Motz (Vc, Gc), apodo con que se designa a gentes del Sur; úsase también en el mismo sentido belarri-motz" A. "Surnom des Cascarots et en général des étrangers à la race basque" Lh. "Belarrimotza, el que no entiende euskera; delante de ellos se dice, estosku ikusiko, no nos entenderá. Beláarrimotxak" Iz ArOñ. "Los que se sienten xenófobos, lo dicen de los castellanos. Belarri-motxa ori be, gure ogixa jatera etorrittakua" Etxba Eib. Cf. VocNav: "Belarrimotxa (despct.). En vascuence significa 'oreja cortada'. Lo aplicaban los carlistas en la segunda guerra civil a los carabineros. Y lo aplican los nacionalistas a los maquetos. Puede que encubra el insulto de ladrón, porque a los ladrones se les cortaba la oreja". Cf. Tx B III 65: Beso makalak eta / agiñak zorrotzak, / euskeraz ikasteko / belarriak motzak.
v. maketo.
Madriltik etortzen diran belarri-motxak, ustez diru asko ekarriagaitik, ez dute nik bezelako arratsalde gozorik pasatzen Pardiolan tokan jokatuaz. Ezale 1897, 251b. Sanchez belarrimotza petenera bat agin-artian kantetan iñardubala. Kk Ab I 103. Iñoz baño kantarijago ta argijago ebillan Anton Berakatz, batez-be auzoko belarrimotzagaz. Ib. 103. Aurrari zertan jarri belarmotz izena? Auspoa 132, 105 (ap. ELok 46). Wisigoth eta Agotak, heien ondotik, sudurra luze urrundu ziren Ziberoako mendietarik, beharri-motz bakar batzu baizik ez hemen utziz, eskelari. JE GH 1926, 615. [Euzkeraz ikastera] bidaldu gura ezta / Geratzen bazara... / Belarrimotzak baño / Askoz txarrago zara. Enb 41. Txadinen jarrai jarten bazare / Euzkadi oro, mutil ta neska, / Laster dira or, apatx-otsian... / Belarri motzak iñes-iñeska. Ib. 202. Alde guzitan belarrimotza / ikusten da ugaria, / beren izkuntza nabar-zikiñez / naztuz euskaldun iendia. I. Laspiur EG 1956 (1-2), 15. Bi belarrimotzak an jetxi ziran. Anab Poli 72. Neska, naiago diñat ijito euskaldun bat, belarrimotx berritsu oietakoa baño. TxGarm BordaB 79.
Emen [Ameriketako arrantxoan] ez dauka ezer egiñik / elkar ezin ikusiak, / emen ez dago belarri-motzik, / danok belarri-luziak! Auspoa 77-78, 276 (parece que con el sdo. de 'aquí no se discrimina por la lengua').
v. maketo.
Madriltik etortzen diran belarri-motxak, ustez diru asko ekarriagaitik, ez dute nik bezelako arratsalde gozorik pasatzen Pardiolan tokan jokatuaz. Ezale 1897, 251b. Sanchez belarrimotza petenera bat agin-artian kantetan iñardubala. Kk Ab I 103. Iñoz baño kantarijago ta argijago ebillan Anton Berakatz, batez-be auzoko belarrimotzagaz. Ib. 103. Aurrari zertan jarri belarmotz izena? Auspoa 132, 105 (ap. ELok 46). Wisigoth eta Agotak, heien ondotik, sudurra luze urrundu ziren Ziberoako mendietarik, beharri-motz bakar batzu baizik ez hemen utziz, eskelari. JE GH 1926, 615. [Euzkeraz ikastera] bidaldu gura ezta / Geratzen bazara... / Belarrimotzak baño / Askoz txarrago zara. Enb 41. Txadinen jarrai jarten bazare / Euzkadi oro, mutil ta neska, / Laster dira or, apatx-otsian... / Belarri motzak iñes-iñeska. Ib. 202. Alde guzitan belarrimotza / ikusten da ugaria, / beren izkuntza nabar-zikiñez / naztuz euskaldun iendia. I. Laspiur EG 1956 (1-2), 15. Bi belarrimotzak an jetxi ziran. Anab Poli 72. Neska, naiago diñat ijito euskaldun bat, belarrimotx berritsu oietakoa baño. TxGarm BordaB 79.
Emen [Ameriketako arrantxoan] ez dauka ezer egiñik / elkar ezin ikusiak, / emen ez dago belarri-motzik, / danok belarri-luziak! Auspoa 77-78, 276 (parece que con el sdo. de 'aquí no se discrimina por la lengua').
belarrimotz
-
belarrimotz....
-
1. beharrimotz (Dv). De oreja cortada, q...
-
2. beharrimotz (Hb), belarmotz (V, G ap....
-
De orejas recortadas. Zakurra isats-bela...
-
3. (V-gip, G-azp; A), belarrimotx (V-gip...
<< bekorotz 0 / 0 berde >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
