OEH - Bilaketa

319 emaitza idazle bilaketarentzat

Sarrera buruan (4)


Sarrera osoan (315)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
ugaritu.
sense-1
1. (V, G, AN; , Izt 3v, VocCB Dv, H), ugaldu (V-ger-ple-arr-och-m-gip, G-azp-goi-to, AN-erro), ualdu (G-azp), ubaritu Ref.: A (ugaritu, ugaldu); EI 106, 148; Iz ArOñ (ugáldu, ugárittu); Etxba Eib; SM EiTec2 134; Gte Erd 3; Elexp Berg (ugaldu, ugaritu); ZestErret ( ualdu/ugaldu ) Lhande lo da como labortano, pero es dudoso que lo haya tomado del habla popular.
Multiplicar(se); aumentar, hacer(se) más abundante. "Acrecentar" Añ. "Aumentar, multiplicar" A. "Lenagotik onera tabernak ezin geiago ugarituak daude" Ib. "Diputaziñuari eskerrak, amorraiña ugarittu da ibai onetan" Etxba Eib. "Makiñiak ugarittu dau gauzia" Ib. "Ugárittu in dda, ugáriketan, se ha hecho más numeroso" Iz ArOñ. Tr. Propio de la tradición meridional; tbn. lo usan algunos autores septentrionales modernos, como Mirande o Xalbador. La forma ugaldu, que se documenta a partir del último cuarto del s. XIX, llega a hacerse en el XX casi tan frecuente como ugaritu. En DFrec hay 32 ejs. de ugaritu y 58 de ugaldu, todos ellos meridionales.
Ta ala Euskera bide batez edertzen ta ugaritzen da. Lar Carta a Mb 279. Ugaritzen duala graziaren bizitza. AA I 408. Ugarituten ziran frutu onak. JJMg BasEsc 171. Hume gazte edo berri oetatik ordaintzen eta ugaritzen dute beren ejerzitua. ErleG 44. Zerri-abere au Gipuzkoan ugaritu da txit asko. Izt C 186. Ugaritu ziozkan ondasunak. Lard 40. Ugarituaz, esan zuen, ugarituko det zure jatorria. Ur Gen 16, 10 (Ker ugaritu, Ol, Bibl, BiblE ugaldu; Urt berretu, Dv populatu). Limosna egitea da ondasunak ugaritzeko bidea. Ant ZerBid (ap. DRA, que no indica la pág.). Ogia aitzen etzitzaion, baizik azitzen eta ugaltzen zitzaion. Arr Orac 260. Ona zergatik ugaldu ziran denbora gutxian Ordenako etxe asko. Bv AsL 88 (130 ugaritu). Gure liburuteri urri banakatua ugaldutearren. A Ezale 1897, 159b. Ugarituak eta geituak izanik pekatuak. Itz Azald 215.
( s. XX) Laster ugalduko litzatezke zakur, otso ta basurde amorratuak. Ag G 65. Denbora txarrak emanta / fruitua ugaldu da. Auspoa 97, 105. Gibelurdiñek bezain ugaritu ziran ispiak. Or SCruz 79 (Aitork 407 ugaldu). Egaztijak be ugaldu bediz lur ganian. ZA Euzk 1929, 7. Yesusek ogia bedeinkatu ta ugaldu zuen. Ir YKBiz 216n. Abereak ugaltzeko aztikeriak. JMB ELG 50. Irabazpideak al bestean geitu ta ugaritu bear dabez. Eguzk GizAuz 171. Lenak gorde ta berriak ugal dezazkizula Jaungoikoak. NEtx Nola 21. Aserraldiak gero ta ugaltzenago ari ziren. Etxde JJ 107. Aizea ugaldu zen. Etxde Itxas 185. Oe estalkiak, berotu zedin, ugaritu eutsazan erruz. Erkiag Arran 158. Erraztasunak ugaritu dira. Vill Jaink 27 (81 ugaldu). Ugalduren ardiak, Goikoari baletsa! Gazt "Artzai Kanta" (ap. DRA ). Gizadia azi ta ugaritu dedin. MAtx Gazt 30. Lendik onara seme-alabak / baizaizka ubariturik. Auspoa 111, 49. Illea ugaritzen duana. Lab SuEm 188. Arantza hoiek gutxi ditzala eta lorea ugaldu. Xa Odol 340. [Maldizioa] gaur ugaritu bazaigu ere itz gozoen partez. BAyerbe 53. [Gereziak] mendi aldean urritu dira, ugaldu bearrean. Ostolaiz 46. Geure buruaren etsaiak ugarituko baditugu ere. MIH 119. Idazle laikoak ugaritu ahala. MEIG VII 34. Ugalduz doa aitzitik beronen premia eta landu beharrarekiko ardura. MEIG VI 37.

v. tbn. BBatzarN 215. Ag Serm 80. Agric 19. Muj RIEV 1907, 545. Urruz Zer 118. ForuAB 89. Enb 140. TAg Uzt 170. EAEg 5-1-1937, 729. Munita 112. Mde HaurB 37. Anab Poli 109. Txill Let 101. And AUzta 142. Zait Plat 155 (38 ugaldu). Ibiñ Virgil 52. Uzt Sas 169. Lasa Poem 59. Etxabu Kontu 80. Ataño TxanKan 267. Ugaldu: Ayerb EEs 1912, 29. Etxbe EEs 1917, 85 (ugaritu). Zink Crit 7. Ldi IL 86. Basarri 90. Gazt MusIx 79. BasoM 14.
azpiadiera-1.1
Multiplicar, hacer una multiplicación aritmética.
Baña maixu erdaldun arrekin ikasi nuen kontuak bildumatzen, kendumatzen, ta ugaritzen. Zubill 39.
sense-2
2. (Lar, , VocCB Dv).
"Fecundar" Lar, .
sense-3
3. "Exagerar (G-azp)" Garate Cont RIEV 1930, 157.
ugaritu
<< 1 ugari 0 / 0 ugaritze >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper