Harremana

    OEH - Bilaketa

    395 emaitza idatzi bilaketarentzat

    Sarrera buruan (5)


    Sarrera osoan (390)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    orain.
    tradizioa
    Tr. De uso general en todas las épocas y dialectos. Los vizcaínos y guipuzcoanos utilizan orain, mientras que los septentrionales y navarros emplean generalmente orai (orei en CatAe ). Hay sin embargo sólo orain en Leiçarraga y Etcheberri de Ziburu (Man II 11), y tbn. aparece orain en textos de la zona más occidental del dialecto alto-navarro (p. ej. en las oraciones de Areso del s. XVI). En algunos textos vizcaínos desde finales del s. XIX aparecen las contracciones oin (Azcue (PB 88, aunque en Ur PoBasc 230 no aparece), Azkue (BGuzur 136), Agirre (Kr 68), EusJok (II 84), Altuna (49), Enbeita (170), Lauaxeta (BBa 72), Kirikiño (Ab II 78), Akesolo (Ipiñ 23), San Martin (Zirik 82), F. Etxebarria (19) y Gerikagoitia (40)), y oiñ (EusJok (II 159), Agirre (Kr 73), Zamarripa (sg. DRA ), Etxebarria (Ibilt 486) y Alzola (Atalak 81)). Hay además oaiñ en Soroa (Gabon 27), EusJok (II 144), Txirrita (B II 225), Lekuona (EunD 39 -in ) y Lizaso (in Uzt Noiz 98). En DFrec hay 1327 ejs. (22 septentrionales) de orain y 125 (81 sept.) de orai.
    etimologikoa
    Etim. Parece que tiene como componente el lat. hora; lo que sigue (de -aen, seguramente) debe ser una forma vasca de demostrativo (cf. cast. ahora, rus. sejčás, etc.).
    sense-1
    I . (Adv. de tiempo).
    azpiadiera-1.1
    1. (V, G, AN-5vill; Volt 1, Mic 5r, VP 70r, Lar (+ oran), Añ, Izt 8r, Dv (V, G), H), orai (G, AN, L, B, BN, S, R; SP, Urt I 121, Ht VocGr 381, Aq 927 (AN), VocBN , Gèze, Dv, H), orei (AN-olza, Ae), oain (G-azp), oin (V, G-bet), goai (G-nav), guai (G-nav), goain (G-goi, AN-gip), oragin Ref.: Bon-Ond 170; A (orai, orain, orei, oin); A Morf 672; Lrq; Etxba Eib (orain, oiñ); Ond Bac (guai); Iz IzG (goaiñ), Ulz (órai); Izeta BHizt2 (orai); Elexp Berg (oiñ); Gte Erd 240-241; ZestErret (oain).
    Ahora. " Orai, maintenant. Orai berehala, tout incontinent. Orai presenteon, tout maintenant" SP. "(Al) presente" , "actualmente", "ahora" Lar.
    Arren, etxozu orain osaba. EZarate 19. Pare bat kasulla eta frontal bi doaz orain. fJZ 98. Lehenago hi baitintzan lengoajetan azkena, / orai, aldiz izanen iz orotako lehena. E 257. Dohatsu zarete orain nigarrez zaudetenok. Lç Lc 6, 21. Nola leenean orain eta beti. Miserere 334. Sorginak narama et orai bi sorgin goaz. (Ulzama, 1576). ConTAV 5.2.4. Donzellatxoa, orain zaoz / soberbiagaz beterik. Lazarraga A8, 1173v. Orain eta gure eriotzako orduan. OracAr 110 (Bet 5, VJ 14, Cap (ed. 1893) 5, OA 2, CatLlo 5, CatBus 5 orain; Ber Doc 85r, El 6, Añ CatAN 4, CatB 10, CatLuz 3, CatSal 5, CatR 5 orai; CatAe 4 orei ). Badira bai, orai ere martirak. Ax 399 (V 260). Ero bakotxa bere erasunagaz, nik emon dot orain onetan. Mic 13v. Caton zuhurrak hainitzetan bezala orai ere emaiten daroku erremedio on bat. ES 199. Zaren benedikatua orai eta mende guzietan. Ch III 50, 1 (SP, Mst, Ol orai, Ol oraingoan). Len, orañ ta beti. Cb Eg II 16. Orai / behar dük bataillatü. Xarlem 872. Lenago egin ezpozu, egizu orain guztien konfesiño egiazko bat. Añ EL1 24. Orai ez bezalako aroak beharko ere zituen. Hb Egia 12. Orañ alde guzietatik desanparatua arkitzen naiz. Arr GB 19. Araba izan arren oraiñ Aramaio, / Bizkaia iruditzen onek dau geiago. AB AmaE 414. Orai du hamar urthe / dela Aita Saindu. Zby RIEV 1908, 607. Non da orai Jesu-Kristo? CatJauf 62. Orduan oiñ baño urre geiago egoan egon be ta. Ag Kr 73. Len eta oragiñ. Enb 123 (v. tbn. oragin en BEnb NereA 68). Orain dan unean ezpalitz ere. Erkiag Arran 173. Len ala, orain onela, gero ez iakin nola. Zait Plat 33. Orai balitz bezela orhoitzen naiz. Osk Kurl 82. Orain da nerea! NEtx LBB 161. Harri plegatuzko galtzara larri bat bai, orai osoki urratua dena. Larre ArtzainE 14. Lehengo lepotik dugu eta izango dugu burua, orain eta geroxeago. MEIG V 90.
    azpiadiera-1.1.1
    (Con el verbo en pasado).
    Israeltarrak Jainkoaren aginduz orain artu bear zutena. Lard 106. Erruman bazakiten orai, ez zela Iñazio ez heretiko, ez gaxtagin. Laph 179. Lenago kontra zituanak oraiñ zituan bere alde. Bv AsL 87. Josetxok orain, ebazan amabost urte. Echta Jos 104. Zer nai zenduen orain? Iraola 133. Donianerat hurbiltzen ari ziren orai. Barb Sup 131. Usterik orain zala / bai udabarria. Enb 167. Orai aitor zuen ahulegi izan zela. Lf Murtuts 41. Negarrez zegoen orain. Mde Pr 151. Barkamen eskatzera gertu zen orain. Ib. 160. Eta zegaz biziko zan orain? Bilbao IpuiB 32. Erramunek orai hogoita bat urte bazituen, Peiok hemezortzi doi-doia. JEtchep 60. Orai etzuan sentitzen lehen besteko gogoa. Osk Kurl 197. Orain bazirudian batak erreka jotzean bestea ere derriorrean ondatzen zela. Vill Jaink 43. Bere arima etzuela galdua sendi zuen, orai, gure misionestak. Ardoy SFran 311. Gogotik behatuko nioten orai. Xa Odol 41. Ez zuen orain Negua gorroto. MEIG IX 105.
    azpiadiera-1.1.1.1
    Orañ ekartzen zion iturritik kalabazean ur preskoa [...]. Aurki [...]. Gero [...]. Arr GB 79.
    azpiadiera-1.2
    2. (Seguido de dela, duela..., con expresiones de tiempo). Hace. " Oiñ dala iru urte, gaur bezelako egun baten, olako lekutan izan nintzan " Etxba Eib. " Oin ddala ogei urte asi nitzan lanian " Elexp Berg.
    Orai duela zazpi ehun urthe. ES 160. Orai duela laur egun othoitzean nindagoen neure etxean bederatzigarren oreneko mugan. He Act 8, 30. Orai duela zenbait urthe ezdeus bat zinela orhoitzen bazare. Brtc 77. Diala orain laurehün urthe igaranik bizi zen Raimond Lulle. Egiat 218. Orain dalarik irurogei urte. Izt C 181. Orain berrogei bat urte dirala. AB AmaE 253. Trabena eduki genduan orain dala bi urteraño. Sor Bar 55. Nork behar zuen erran... orai duela bizpahiru ilabeteko bozez orroitu-eta! HU Zez 131. Bilbon orain ogetaz urtiak dirala izandako yazokun antz-antzeko bat. Kk Ab II 94. Orain dala gutxi. Or SCruz 77. Eztira ola kostunbratuak / orañ dala zenbat urte. Tx B II 81. Orai diela bi urte gauza bera gertatu zitzakoan. Zub 75. Orain urtebete zela. Mde HaurB 33 (Pr 262n orain dela). Orai direla hogei ta hamar bat urthe. Osk Kurl 9. Nere aitak erosie, orai dela amar urte. Izeta DirG 35. Dirua galgarri, polizi-eleberria, orain aste batzuk bakarrik dirala arrapatada batean irakurri dodana. Alzola Atalak 113 (67 oiñ ). Orai dela zortzi bat urte. Auspoa 77-78, 41. Orain dala bost bat urtez emendik. Uzt Sas 348. Orai duela bi urte [...] zenbait zenbait fruitu bildu ginuen baratze hortan. Etchebarne 118.
    v. tbn. Orain dela: ABar Goi 19. Etxde JJ 129. Orain dala: Alz STFer 136. Munita 39. Ugalde Iltz 59. Anab Aprika 36. Gazt MusIx 8. MAtx Gazt 22. BAyerbe 54. Gerrika 294. Oraiñ dala: Ag Kr 215. Oiñ dala: Etxba Ibilt 483. Oin dala: Enb 172. SM Zirik 104. Orain dirala: TAg Uzt 207. Ir YKBiz V. MAtx Gazt 16. Orai duela: Elsb Fram 168. Ox 160. Zerb Metsiko 252. FIr 183. ZMoso 42. Orai dukela: Hb Esk 11.
    azpiadiera-1.2.1
    Orain bederatzi milla urte danean. AA III 337.
    azpiadiera-1.2.2
    (Sin dela... ). v. infra ORAIN ASPALDI, ORAIN GUTXI.
    Orañ eun urte apaiz bat Ernaniñ omen zan. Cb EBO 46. Non ziñan oraiñ milla, oraiñ berreun edo oraiñ eun urte? AA III 341. Oraiñ amaika urte. Echag 79. Oraiñ ogei bat urte / nintzan indarrian. AzpPr 31. Orai bi urte orreki nengolarik Ligin. Mdg 139. Naiago nuen oain berrogei egun / Paris-a juan balia. EusJok 111. Oraiñ bi urte aldegiñ ziran / geroztik ez det ikusi. Tx B II 129. Orai berrogoi eta hamar bat urthe. Barb Leg 147. Urtea orai azken aldiko nere haurreko herrira / iluntzeraino egon naizela begira eta begira. Iratz 125. Orain aste batzuk. Txill Let 80. Orain berrogei / urte bertsotan asiak. Uzt Sas 175. Len, orain mende batzuk arte, olezkoa ei zan oraingo Zubi-Zarraren tokian egoana. Etxabu Kontu 186. Sendagarri bezela, orain bederatzireun bat urte erabiltzen omen zuten. Ostolaiz 158. Orai ehun urtetaraino baitute hurbil [kisu-labe] zenbaitek hetsiak direla. Larre ArtzainE 55. Orain 25 bat urte. MIH 358. Orain 50 edo 60 urteko eliz-predikuetara jo dugu azkenean. Ib. 129.
    v. tbn. Mb IArg I 325. Mg CC 178. Gco II 25. fB Ic I 10. Izt C 207. Lard 179. Arrantz 79. EusJok II 13. Bil 92. Apaol 32. Azc PB 347. Ag Ioan 158. Goñi 22. Echta Jos 359. Urruz Zer 57. A Ardi 18. Muj PAm 34. Altuna 97. Alz Ram 105. Enb 127. Anab Usauri 106. Kk Ab II 164. Ldi IL 133. Or BM 6. TAg Uzt 65. JAIraz Bizia 117. Munita 101. Etxde JJ 149. Erkiag Arran 17. Bilbao IpuiB 249. Arti Ipuin 81. Lek SClar 108. And AUzta 88. Vill Jaink 24. Lab SuEm 202. Alzola Atalak 64. Ataño TxanKan 238. AZink 88. Oraiñ: Izt C 172. Aran SIgn II. AB AmaE 41. Urruz Urz 48. Ag Kr 222. Orañ: Sor Bar 97. Azc PB 13. Orai: Elsb Fram 76. Zub 127. Oin: Enb 92. Kk Ab II 64. Akes Ipiñ 29.
    azpiadiera-1.3
    3. (Con valor distributivo). " Orai répété, tantôt, tantôt. Zebillan zabuan, orai eskuiera, orai ezkerrera, il allait balançant, tantôt à droite, tantôt à gauche" H.
    Ordutik ona dabil / orain bai ta orain ez / lenengoko zeruan / ila ta argia lez. Azc PB 177. Oraiñ igoten genduan killa gañera, oraiñ karelera jatzi. Ag Kr 91.
    sense-2
    II . (Uso sust.).
    azpiadiera-2.1
    (El) ahora, presente. Cf. ORAIN HONETAN.
    Denboratik eztugu deus ere, orai bat baizen, iraute aphurra. Ax 154 (V 102). Lêna zegoen orañaz / ele gozoka. Ldi BB 152. Non dago gizonaren askatasuna, geroa engoitik oraina aurretik eralduta badago? Mde Pr 328. Lena, oraiña, geroa. Or Aitork 321. Oraiñak, berriz, ez du tarterik. Ib. 320. Iaungoikoak eztu lenik edo orainik. Zait Plat 42. Gerthatu ziranean, aspaldia "orai" zanean, suak egun bezela erretan zuan, bai ta hotzak ere izozten. Osk Kurl 81. Oraiñari bakar-bakarrik bagagozkio ere, iturburu eske daukagu mundua. Vill Jaink 37. Oraina eta geroaren / binbitartean. Lasa Poem 107. Leen indarra, orain maiña, / [...] Biak onartu bear ditugu: / ura ta oraiña. Zendoia 198. Ezin bihur inolaz oraina beti. MIH 265. Lehenaldia orainaren azpian baitatza beti. MEIG VI 136. Arreta apurren bat merezi luke gaiak, oraina etorkizun dugun geroaren agergarri izan daitekeen aldetik. MEIG VIII 42.
    v. tbn. Azc PB 309. EZBB II 81.
    sense-3
    III . (Conjunción).
    azpiadiera-3.1
    (V-gip, G-azp).
    " Oiñ, ahora, ahora bien. Obe zeunke nerekin etorriko baziña. Oiñ, naixao bozu gelditzia, geldittu " Elexp Berg. v. ORAIN BADA.
    azpisarrera-1
    IA-ORAIN. v. ia-orain.
    azpisarrera-2
    ORAINAGO (V, G; VP 70r; orañago Lar, Dv (que cita a Lard); oiñago V-gip). Ref.: A; Iz ArOñ; Elexp Berg (oiñago). Recientemente, hace poco, últimamente. "Oiñago ikusi neban bera, eskua igeltsuan zebala" Elexp Berg. v. ORAINDIK ORAINAGO.
    Eta arren obeago ote da, orañago ikusi diotegun bidea? Lar Fueros 225. Orañago giñion bezala. Ub 62. Naz, bada, oraiñago igaro dozun erriko barberua. Mg PAb 44. Orañago esan dan miragarrizko sendatzearen ondoren. Lard 378. Orañago esan dan bezala. Ib. 480 (87 orainago). Orainago, maindire eta bere euskal eta erdal-senideak aipatu behar izan ditut. MIH 145. Orainago, jendea han zenbaitek nahi genuen baino presakago hasi da ibiltzen. Ib. 376.
    azpisarrerakoSense-2.1
    (Con -ko, adnom.).
    Ikusi degu orainagoko doktrinan zenbat on ta mesede datozkion ondo komulgatzen dan kristauari. Mg CC 227.
    azpisarrera-3
    ORAINAGOTIK (oraiñ- Añ A; orañ - Lar). "De poco tiempo a esta parte" Lar y Añ (s.v. parte).
    Noiz andikitu, noiz jauntxotu zerate? Atzodanik noazki; orañagotik; ez txit antziñatik. Lar Cor 152.
    azpisarrera-4
    ORAIN AITZINA. "Combiné avec aitzina comme suffi[xe]. Oraitzina batez, un de ces jours passés, il y a quelques jours" H.
    azpisarrera-5
    ORAIN ARTE, ORAIN ARTIO, ORAIN ARTINO.
    azpisarrerakoSense-5.1
    a) (V, G, AN-araq-ulz; H; oiñ arte V-gip; oraiarte G-nav, AN-5vill-erro, L, B, BN, S; H; oranarte AN-5vill; oanarte AN-larr-5vill-ulz; orearte G-nav), ORAIN ARTIO (oraiartio AN-ulz-arce-erro-burg-gulina, BN-ciz-baig-lab, Ae, Sal; oanartio AN-5vill-ulz; ora(a)rtio AN-erro, Sal; orain arteo Dv), ORAIN ARTINO (V-arrig; oainartino AN-ulz; orai a. L, BN, S; oreinartino BN-bard; H). Ref.: A (oraiarte); Lh (orai arte); Lrq (orai artino); EI 161; Echaide Nav 386-387; Etxba Eib (oiñ arte).
    Hasta ahora
    Zeure pazienzia handiaz penitenzia egitera orai arteiño iguriki baiterautazu. Mat 238. Emaiten dügü orano konfrai eta konfraisa beraier, orai artio hartü edo hartüren direner [...] indüljenzia osua. Mercy 6. Ez goazi gaizki musikas ta danzas orái árteo. LE Bail 221. Oraiñ arte plazara / ez diranak irten. Echag 230. Holaxet orai artino / ikhasia izan nuzu. Arch Fab 157. Orai arte iraun du eskaldun fedeak. Hb Esk 175. Bainan, orai-arte zer egin dut? Dv LEd 60. Othoizten zaitut aintzina eman dezozun orai arteo bezala. Dv Dial 59 (It orain daño, Ur orain artian, Ip ohi bezala ). Ez naiz hartaz orai arteo mintzatu. Dv Lab 267. Orai arte nahi nuen guzia eginarazten nion. Jnn SBi 66. Orai artino bezala. Ip Hil 96. Giristino eskoletan ikasten zuten orai artino haurrek, frantsesarekin batean, beren sor-mintzaia ere. HU Zez 122s (123 orai arte ). Barrijak dira, orain arte argitaldu bakuak. Kk Ab I 5 (II 143 oñarte ). Oker-bidetik / ibilli gara oñarte. Enb 45 (162 orain arte ). Oraiñ arteo zori on izan diñat. Or Mi 25 (91 oraiñ arte; QA 107 orai arteo; Eus 146 orain arte; Tormes 67 oiñarte ). Nolaz ez zen hortaz orain arte konturatu? Mde Pr 149. Aitak bihotz bat badu orai artio ezagutzen ez niona. JEtchep 109 (48 orai arte ). Adi adi egon dira orai arte. Osk Kurl 176. Lanean orai arte? Izeta DirG 26. Euskeraz gai ontako libururik oraiñ arte ez da egin. (In MAtx Gazt 5 ). Ederki asko moldatu gera orain arte. NEtx LBB 61 ( Nola 29 orañarte ). Omenaldirik eztut izandu / behiñ ere oraiñ arte. Mattin 28 (102 orai arte ). Goillibarko kanposantuan orain arte egon dan oitura bat. Gerrika 183. Gure eskuan dagoela ahalegitea, orain arte inoiz ez bezala. MIH 32s.
    v. tbn. Bil 119. AB AmaE 427. Apaol 60. Ag Serm 84. A Ardi 103. KIkG 79. EusJok 131 (II 115 oiñ). Inza Azalp 8. Altuna 64. Jaukol Biozk 61. Lab EEguna 74. Lek EunD 16. JMB ELG 45. Otx 123. Ldi IL 51. Ir YKBiz 217. ABar Goi 23. TAg Uzt 120. Eguzk GizAuz 10. Zait Sof 34. Etxde JJ 173. Txill Let 36. Bilbao IpuiB 52. Arti MaldanB 204. Ugalde Iltz 66. And AUzta 45. Vill Jaink 26. Erkiag BatB 200. Ibiñ Virgil 23 (52 oraiñ). Alzola Atalak 238. Berron Kijote 190. BAyerbe 65. Oraiñ arte: Urruz Urz 11. Echta Jos 191. BEnb NereA 214. Uzt Noiz 83. Orañ arte: Bv AsL 48. Orai arte: Gy 296. Elzb Po 216. Lap 27 (V 16). Zby RIEV 1908, 296 (84 orai artio). Arb Igand 61. Ox 71. Barb Sup 177. Zerb IxtS 112. Lf Murtuts 45. Larz Senper 96 (Iru 64 orai artio). Xa Odol 274. Larre ArtzainE 69. Orai artino: ChantP 166. Elsb Fram 173. Casve SGrazi 144.
    azpiadiera-1.1
    (Con guztian ). Hasta ahora.
    Kanpotik eta ainzuraz hitz egin dizu Jesusek orain arte guzian. Mb IArg I 189. Bere amaren sabeletik asi ta orain arte guzian. Ib. 70. Asi zan estalki ederrakaz pekatubaren benenua apainduten ta alan jarraituten dau orain arte gustijan. JJMg BasEsc 141.
    azpisarrerakoSense-5.2
    b) (Uso sust.). Tiempo hasta ahora.
    Zure altzoan iragana dut / sortzetik orai artea. Xa Odol 83.
    azpisarrera-6
    ORAIN ARTEAN (Añ, H; orai a. L, BN, S ap. Lh; Aq 1282, Dv (V), H; oanartian AN-ulz ap. Echaide Nav 386). Hasta ahora. "(Hasta) aquí, hasta ahora" Añ.
    Pazienzia handi batekin iguriki derautazu orai artean. Mat 227. Ez nauzue asko kruelki / orai artean punitu. Gç 182. Ez orañ artean bezeñ lasai. Cb Eg II 42. Ez dut orai artean ongi ezagutu zer zen giristino izatea. Brtc 88. Orai artean bardoztarrek / lege bat zuten segitzen. Monho 36. Ez nekijan orain artian gatxa zer zan. Mg PAb 77. Patriarkeetatik asi ta oraiñ artian. JJMg BasEsc 246. Lar-bere sarri yausi izan nas orain artean. Añ EL2 12. Orai artean ihes egin dut lanari. Laph 71. Orai artean framazonek bazuten Yainko bat. Elsb Fram 172. Barkatu beit, osaba, orain artean ixilik idukitzea gauza au. Apaol 45. Perra berriyak erantxi dizte / andikan orañ artian. Tx B II 113. Oraiñ artian ni izandu naiz / aitona zure nagusi. Ib. 59. Orain artian non ixan zara? Otx 41. Gauzek orain artean bezala iraun bezate. Mde HaurB 79. Orai artean neskatxa zinen, / orai zira emaztia. Mattin 77. Orai artean idatzi ditudan pertsu gehienak. Xa Odol 66. Orain artean egon diranak / estu ta pobre antzeko. FEtxeb 199. Orain artean ola izan da, / gerokorikan jakiñ ez. Insausti 107.
    v. tbn. DurPl 103. CatLlo 94. CatBus 54. Ur MarIl 52. Lard 436. Bil 37. AzpPr 75 (105 oraiñ). Ag AL 37 (52 oraiñ). Azc PB 233. Ill Testim 11. Enb 62 (52 oñartian). TAg Uzt 68. Etxde JJ 114. SM Zirik 99. Arti MaldanB 229. BEnb NereA 215. Erkiag BatB 128. Larre in Xa Odol 18. Oraiñ a.: AB AmaE 4. Basarri 13. Uzt Noiz 94. Orai a.: Harb 390. Dh 74. MarIl 117. Jaur 145. Etch 676. Bordel 108. Dv LEd 75. Hb Egia 139. Elzb PAd 35. Arb Igand 158. JE Bur 135. Barb Sup 162. Lf in Zait Plat XIII. Larre ArtzainE 355. Oñartian: EusJok II 161 (84 oin artian). Oiñ artian: Etxba Ibilt 480.
    azpisarrera-7
    ORAIN ARTEKO, ORAIN ARTIOKO, ORAIN ARTINOKO, ORAIN ARTERAKO. De hasta ahora.
    Orai artioko falta eginen ororen dolümena. Mercy 4. Aaztu zaite, arren, nire oraiñ arteko nasaitasunakaz. JJMg BasEsc 166. Orain arterako gustijak izan dira Santa Teresaren berbaak. Ib. 94. Aborri dezagun gure orai artineko bizi moldea. Jaur 401. Ez bedi ekhar estakurutzat orai artinoko usaja. MarIl VIII. Ezagut detzadan orai arteko nere hobenak. Dv LEd 57. Oraiñ arteko uts egitiak / daukazuez parkatuak. AB AmaE 11. Orretan igaro ditut oraiñ arteko egunak. Ag AL 70. Orain artekoak lurrez estalirik eta joanak-joan esanaz. Etxde JJ 220. Orai artinoko guziak ahantziak dituela iduri du. JEtchep 64. Euk apurtu dituk oin artekuak. SM Zirik 71. Oraiñarteko marka guziak. Basarri 84. Orai arteko errepostuak / ongi dituzu ezarri. Xa ( in Mattin 70 ). Ezta oso gaizki juan / orain artekua. Uzt Noiz 74. Orain arteko marka guztiak / ankaperatuaz dabill. MMant 100. Orain arteko bake ederrean. MEIG VIII 56.
    v. tbn. Mg CC 194. Añ EL2 51. Ur MarIl 84. Moc Damu 33. Kk Ab I 60. KIkV 116. KIkG 84. Enb 134. Tx B 176. Anab Usauri 142. Eguzk GizAuz 63. Etxde JJ 136. Mde Pr 64. Txill Let 28. Zait Plat 88. Vill Jaink 26. MAtx Gazt 35. Oraiñ a.: Echta Jos 288. Zait Sof 17. SMitx Aranz 71. Or QA 127. Erkiag BatB 67. Berron Kijote 202. Orai a.: Ox 62. Zub 63. Orai artinoko: CatS VII.
    azpisarrera-8
    ORAIN ARTEKOAN (H). Hasta ahora.
    Askotan emon izan deutsut onduko nasalako berbea, eta eztot orain artekoan yagon. Añ EL2 166. Galdera gaitza orainartekoan erantzuten. Etxde AlosT 90. Nik batean edo bestean saiatu bearra izan det, eta bai defenditu ere orain artekoan. Albeniz 264.
    azpisarrera-9
    ORAIN ARTERAINO (Volt 88; orai a. L, BN, S ap. Lh; Lecl, Dv, H, oraiarteraño Aq 128; oraiartano AN-ulz, B ap. Echaide Nav 387). Hasta ahora.
    Eranzute egiozu zure bihotzari zergatik hain flako izan den orai arteraino. SP Phil 60. Mundu guziak lehenik arno ona ematen du [...]; baiñan zuk goardatu duzu arno ona orai arteraiño. He Io 2, 10. Orai arteraino zure izena Simon izan da. Lg II 132. Orain arteraño zauriya mamian zeguan eta erraza sendatzen. Bv AsL 206. Orai arteraino izatu balin bagine ere bekhatoros. Jnn SBi 51. Nik eztot ikusi ba / orain arteraño / alaba zarragorik / beren ama baño. Enb 37. Orai arteraño naiz / alperrik aritu. Yanzi 51. Hitz hori ezta galdu orai arteraino. (In MEIG III 44 ).
    v. tbn. Txill Let 57. Insausti 164. Orai a.: Ch I 24, 7. He Gudu 54.
    azpisarrera-10
    ORAIN ARTERAINOKO. "De jusqu'à present, oraiarterañokoa" Urt Gram 53.
    Orai arterañoko moienei yuntatzen diotet azkeneko moien bat. He Gudu 74. Barkátu, Jauna, barkátu oráiartanokó gaizki guzia. LE Prog 98. Barkha datzu, Jauna, orai arterainoko falta guziak. Brtc 232. Orai arterainoko guziak. Barb Sup 60.
    v. tbn. Orai a.: Mih 34. Elsb Fram 173. Zby RIEV 1908, 603.
    azpisarrera-11
    ORAIN ASPALDI. Hace tiempo.
    Garai artako debildariak orain aspaldi joan zian. EusJok II 72. Nere bi aitaxoak hil izan dira, batto --amaren aita-- ehun eta sei urthetan, han Ameriketan, bertzea --aitaren aita-- ehun eta hirur urthetan, orai aspaldi, Doniane Garazin. Barb Sup 171. Orai aspaldi, duela zortzi bederatzi ehun urthe. Barb Leg 126. Gastela-mutilla euzkotar eredu agiri-agirikua zan, orain aspaldi galdu dana. Kk Ab II 163.
    azpisarrerakoSense-11.1
    ( Orain ez aspaldi ).
    Orain ez aspaldi arte, eliz-gaiei lotuxegi egona dan gure elederrari oñarri sendo bat aukeratzea. Gazt MusIx 5.
    azpisarrerakoSense-11.2
    ( Orain duela aspaldi ).
    Orai duela aspaldi, lehenagoko mendeetan [...], lanho itsusi bat hedatu zen, egun batez. Barb Sup 141. Orai duela aspaldi, Hergaraiko gain horietan, omen zen beraz ithurri bat hauta. Barb Leg 140.
    azpisarrerakoSense-11.3
    ( Orain aspaldian ).
    Anjelusaren jotzea egiten zuen [...] batzuetan etxeko bertze batek, eta orai aspaldian, Aines etxekandereak. Larre ArtzainE 74.
    azpisarrera-12
    ORAIN AURREKO.
    azpisarrerakoSense-12.1
    1) (Adnom.). Pasado, anterior.
    Orain aurreko azaroan, artaldea oraindik mendian zutela. Etxde JJ 233. Jaiotz-errian izandu nitzan / orain aurreko egun baten. Uzt Noiz 16.
    azpisarrerakoSense-12.2
    2) (Adv.). "Azkenengo aldiz. Oaiñ aurreko ikusi nunian, gaxo xamar zeon " ZestErret.
    azpisarrera-13
    ORAIN AURREKOAN. Hace poco. "Orain aurrekon ikusi nuen (AN-gip), orain aurretikan ikusi nuen (AN-gip)" Gte Erd 241.
    azpisarrera-14
    ORAIN-AURRERA. A partir de ahora.
    Alkardadean bizi nai degu / orain-aurrera zuekiñ. Izt Po 146.
    azpisarrera-15
    ORAIN AURRETIK. a) "Oiñ aurretik, antes de ahora. Oiñ aurretik be baziran orretariko matasak" Etxba Eib. b) Hace poco. "Orain aurrekon ikusi nuen (AN-gip), orain aurretikan ikusi nuen (AN-gip)" Gte Erd 241.
    azpisarrera-16
    ORAIN AZKENIK.
    azpisarrerakoSense-16.1
    a) En último lugar.
    Goazen ekustera bein, orain azkenik esan dugun hau. Mb IArg I 160.
    azpisarrerakoSense-16.2
    b) Por última vez.
    Orain azkenik gaxotu zanean deitu zidaten. Lab EEguna 67.
    azpisarrera-17
    ORAIN BADA. "Ahora bien, orain bada" Lar y Añ.
    Orain bada oek zekusala beregan Birjiñak [...] nola uste dezue amatuko zeuala [semea]? Larz SermAzc 48. Orain bada, nork daki zeiñ aundiak ziran semearen tormentuak? Ib. 51.
    azpisarrera-18
    ORAIN BAINO LEHEN. Antes (de ahora).
    Onela eriotzak orañ baño len artu banindu [...] nizaz zer izango zan? Cb Eg II 88 (Dv LEd 161 orai baino lehen). Nik oraiñ baño len galtzea ta kondenatzea merezi nuen. Cb Eg III 303s. Erran dugu orai baino lehen ere. HU Zez 18. Zestuako ura orain baño len / izango dezu entzuna. Uzt Sas 54. Obe genduan orain baño len / emendik alde bagendu. Ib. 244. Orain baño len banituen nik / amaika bertso emanak. Uzt LEG II 261.
    azpisarrerakoSense-18.1
    Oraiñ baño lenago / bada amar urte, / oroigarri izan zan / astelen iñaute. Echag 268. Orain baño lenago / gerran nagusiak. Afrika 61. Badaki oraiñ bañon lenago nik zer apreziyotan dakatan beorren persona. Sor Gabon 45s. Ibilli naiz ba ni, orain baiño leenago. Erkiag BatB 76. Omenaldi bat bear zenduen / zuk orain baño lenago. Lasarte ( in Mattin 27 ). Parisen ere izanak gera / gu orain baño lenago. Uzt Sas 279.
    azpisarrerakoSense-18.2
    Orain baño lenagoti, zuk Catilina, galdu biar zenduban bizitza gaistagin ori. Mg PAb 213.
    azpisarrera-19
    ORAIN BAINO ORAIN. De un momento a otro.
    Mugara artean gero larrigo, / arnasa laguntzaillea; / nork beretarra orain baiño orain / ikusi nai jalkitzea. Or Eus 397.
    azpisarrera-20
    ORAIN BAT (V-ger), ORAIN BEHIN (V-ger). Ref.: EI 104. En otro tiempo, antaño, antiguamente.
    azpisarrera-21
    ORAIN BEHINEAN, ORAIN BEHINEON. En este momento, por ahora. "Oiñ beiñeon triste ta bakar dagoz, baia laster lagunduko dira, por ahora están tristes y solos, [...]" A (s.v. lagundu).
    Burugiña da izan, eta ez da orain beiñeon, ugazabandreari ezezka ta zerean ibilliko. Erkiag BatB 124. Eta Nikanor-ek berberak, artu barri dauan biziera narrats eta guztia bearrekoaz, zer uste ete dau orain beiñean? Ib. 129. Ementxe lo egingo dau mutillak, orain beiñeon. Ib. 122.
    v. tbn. Oin beiñeon: Ezale 1898, 250b.
    azpisarrera-22
    ORAIN BERE-. v. ORAIN-BERTA-.
    azpisarrera-23
    ORAIN BERRIAN (orai b. S, R ap. A). "Recientemente, hace muy poco tiempo" A (que cita un ej. de Inchauspe; Azkue lee orai berrian donde dice orai berian).
    azpisarrera-24
    ORAIN BERRIKI (G-goi; orai b. B, Sal). Ref.: A; Gte Erd 241. Hace poco, recientemente.
    Azkue jakintsuak eta langile azkarrak Erronkarin bertan maiz luze egonik eta, orai berriki an ikasi bildu dituen berri argi eta garbi ematen digu. FIr 178. Bañan, Maisua, erantzun zioten ikasleak; orain berriki Yuduak arrika egin nahi zizuten, eta berriz ara zoaz? Ir YKBiz 356. Zu, Kesar, guren, Asiako lur bazterrak menperatu ondoren, orain berriki, inditar iskillu gabetuak Erromako mendietatik alderatzen dituzuna. Ibiñ Virgil 86. Orai berriki agertu zauzkigu berriz, alde huntan ere, pertsulari gazteak. Xa Odol 51. Alabainan, orain berriki arte, herrika egiten ziren Pastoralak. Lf ( in Casve SGrazi 11 ).
    azpisarrera-25
    ORAIN BERRIRO. Recientemente, hace poco. "Orain berriro il da (AN-gip)" Gte Erd 241.
    Gehiago ikhusiko dute kuriosek gure ordenuko Aita Caytonek orai berriro egin duen heren ordenako liburuan. Harb 463. Zuei adiraztera nator orain berriro emen zuen bazterretan gertaturikako gauz andi bat. Mb OtGai I 215. Baroja borrokalaria zen eta borroka borrokaren eske dago beti, orain berriro Fausto Arozenak erakutsi digun bezala. MIH 268. Ez ahal dira itzuli orain berriro San Agustinen "Aitorkizunak"? Ib. 205.
    azpisarrera-26
    ORAIN BERRIROKO. Reciente. "Orain berrirokoa da (AN-gip)" Gte Erd 241.
    azpisarrera-27
    ORAIN BERTA-, ORAIN BERE-.
    azpisarrerakoSense-27.1
    a) orai berean B, R-uzt; Dv, H; orain bereon Lar Sup; orai beretik L, BN; oraibehetik BN-ad Ref.: A (orai, orai berean); EI 153; Iz R 396; Izeta BHizt2 (orai). Ahora mismo. "Ahora luego, orain bereon" Lar Sup. "Suivi de berean, en ce moment même" H. "Orai beretik bazoazke (L, BN), y puede usted ir desde ahora mismo" A. "Orai berean, ahora mismo" A e Iz R 396.
    Zuzaz beraz ezpanadi orai bertan konsola. E 221. Orain bertan zeinek gure izateaz kontu rendatzera konparitu behar bagendu bezala. Lç ABC A, 7r. Iar zaitezte belhauriko eta erran itzazue Andre dana Mariaren Letharinak orai berean ezarri ditugun moldean. Mat 354. Zer progotxu zinduke orai berean hill behar bazindu? Ch I 24, 7 (SP orai berehala, Ip orai berian, Ol orain bertan; Mst egün huntara drano). Has zaite orai beretik Jaunaren izenean gudukatzen. He Gudu 102. Urratuko haiz eta eroriko orai berean lurrerat. Lg I 343. Orai beretik ukho egiten diot munduari. Brtc 172. Orain bertatik utzitzen dituzu Satanasen zorakeriak. AA III 265. Bizi nahi dut hala nola bihar, egun, orai berean hil behar banindedi. Dv LEd 163 (Cb Eg II 89 orañ bereala). Jauna, alhaba orai berian hil zitazüt. Ip Mt 9, 18. Orai beretik ikusi nahi izatea gero gozatu behar gauza. Hb Egia IX. Orañ bertan hiltzen banitz nora joango nitzake. Arr May 44. Uzten zaitut etxerat joaitera orai berean. Jnn SBi 159. Orai berian dago elurra paupaka. Mdg 132. Horra bada orai berean eta guzien bixtan zer eginen dutan. Zerb Ipuinak 127. Orain bertan noa. ABar Goi 41. Nahi dut orai bertan / has diten nigarrak. (In SMitx Aranz 128 ). Orain bertan banekus bezin argiro gogoratzen zait guzia. Txill Let 45. Nik hire xantza banu, orai beretik arrangura nintakek. JEtchep 99. Zure predikua mundu honetakoa / ezpada orain bertontxe esan behar duzu / zure potereak [...] / eman nork zizkitzun. Arti MaldanB 209. Orain bertan ere Arantzazuko auzo onetan ezaguna da. Vill Jaink 22. Orain bertan daramagun bidearen alde makurrak. MIH 280.
    v. tbn. Orain bertan: Bv AsL 168. Goñi 47. Alz Ram 56. Zait Sof 45. Etxde JJ 70. Berron Kijote 169. Orai berean: EZ Man II 96. SP Imit I 22, 5. Prop 1896, 84. Barb Sup 123. Orai berian: Bp I 49. UskLiB 51. Mustafa 12 (ap. DRA). Zub 106. Orain bereon: Or QA 122. Orai beretik: Harb 409. Ax 260 (V 174). Gç 104. Monho 134. Dh 121. CatLuz 2. MarIl 57. Gy 323. Laph 87. Elzb Po 218. Lap 44 (V 24). HU Zez 189. JE Ber 87. Larz Iru 32. Orai bertan: Xarlem 798. Orañ bertan: Cb Eg II 65.
    azpiadiera-1.1
    "Orai berean (BNc, S, R), recientemente" A.
    azpisarrerakoSense-27.2
    b) "Orai berian, en dial. soul[etin] et BN exprime, par exemple, à savoir. Syn., hala nola" H.
    azpisarrera-28
    ORAINDIK. v. oraindik.
    azpisarrera-29
    ORAIN EGUNEAN. "(S arc), hace poco tiempo" A.
    azpisarrera-30
    ORAINEKOAN. "Oraiñekoan, oraiñetan (V; msOch), recientemente, hace poco tiempo" A.
    azpisarrerakoSense-30.1
    "Ahora próximamente o en los lances inmediatos, orainekoetan, orainetan " Izt 8v.
    azpisarrera-31
    ORAINENGO.
    azpisarrerakoSense-31.1
    a) (Adnom.). Reciente, (el) más reciente.
    Orainengo autuba probidenzietakua, bere ogeta amazazpi kapitulubekin probeiduba. OrdEib 733. Orainengo artikulu horretan egiten nuen deia egingo nuke gogoz, berriz ere. MIH 146. Legeak debekatzen dit orainengoez mintzatzea. MEIG VI 72.
    azpisarrerakoSense-31.2
    b) (V-ple-arr, G-to; oinengo V-ple; oñingo G-azp). Ref.: A; ZestErret. (Adv.). "Lo más recientemente" A. "Oñingo ikusi nunian, itxutu samartuta zeon" ZestErret.
    Inguruko erdaretan izenen gramatika soilak eratzen baitu izakien har-emetasuna, bestera baino gehiago, orainengo, A. García Calvok erakutsi duen bezala. MEIG VI 181. Gutxik baizik ez daki zenbat baliatu diren lan horrezaz Duvoisin, Harriet eta orainengo Azkue eta Lhande. MEIG VII 62. XVIIIgn mendean, orainengo, hasi zen lanean Fanderia. MEIG IX 41.
    azpisarrera-32
    ORAINETAKO (oraietako Dv A). "Qui est du temps présent, actuel. Ageri diren gauzak oraietakoak dire, les choses qui paraissent sont actuelles" Dv.
    Artzainek, ordean, oraietako [arbola] onak eta gerokoak guziak arront badaramitzate. Dv Lab 307.
    azpisarrera-33
    ORAINETAN.
    azpisarrerakoSense-33.1
    a) (Izt 8r, H, A (que cita msOch); oraietan AN-egüés ap. A; Aq 915 (AN), Urt I 121, H; oraitan BN-baig, Sal, R ap. A). "Ahora poco" Aq 915. "Oraietan, oraiñetan hemen zen, il était ici il y [a] un instant" H. "Ahora, hace poco" A. v. oraintsu.
    Bañan biziek zaitugu / eginen [= laudatuko] oranetan [sic], / eta ethorkizuneko / denbora guztietan. EZ Eliç 266. Bere ahalaz, ahantz arazten darozkigu, oraietan gudukaturik heldu garen pasioneak eta bizioak. He Gudu 169. Maestrua, emazte gau oraietan aurkitu da bekatuan. LE Io 8, 4 (Dv orantxe ). Maestrua, oraietán judioék nai-zute arrikátu berorí eta berriz doáie arará? Ib. 11, 8 (Lç orain, He oraiño doi doia, TB ez du denbora guti baizik, Dv oraietan, Ol arestixean, BiblE oraintsu ). Oraietan il da urlia. (196). LE-Ir. Han gaindi zabilan "scout-boy" batek erakutsia dauku oraitan. JE Ber 17.
    azpisarrerakoSense-33.2
    b) Ahora mismo; ahora mismo, inmediatamente. "Présentement, oraietan " Ht VocGe 408.
    Huna non berrien egitera nohan eta oraietan ilkhitzera dohazi. Dv Is 43, 19. Adio, Nabar-Goiti! Oraitan gira sartzen Gipuzkoako lurretan. JE Ber 41.
    azpisarrera-34
    ORAINEZ GERO (orainezkero V; oinezkero V-gip; oraiz geroz AN, L, BN). Ref.: A (oraiñezkero, oraiz geroz); Etxba Eib y Elexp Berg (oiñezkero). "Ya, en habiendo llegado esta hora" A. "Oiñezkero mutill aundi eiñda eukiko dozu semia" Etxba Eib. "Para ahora. Oiñezkero ondo jakingozu frantses" Elexp Berg. v. honezkero.
    Saltzalea dukegu oraiz geroz hurran. Ox 78. Oiñezkero an be izango dituk gallegu mordoren bat piñu ebaten. SM Zirik 23. Oiñezkero emen be laster izango juagu. Ib. 22. Lagaik atia zabalik, esneduna be oiñezkero laster izango dok eta. Ib. 25.
    azpisarrerakoSense-34.1
    " Oiñ ezkerik, ya, para ahora. Oiñ ezkerik, egositta egongo da okelia " Etxba Eib. . " Oiñ ezkerikan aberastuko zan " Ib.
    azpisarrera-35
    ORAINEZ LEHEN (oraiz l. BN ap. Lh; oraiz lein R-vid ap. A). "Antes de ahora" A. v. ORAIN BAINO LEHEN.
    Eltan bada egun kori [...] badaki oraiz lein erranik dakaudanaz, ez du baizik eskribitia antzinadanik. Mdg 152.
    azpisarrera-36
    ORAIN-GERO.
    azpisarrerakoSense-36.1
    a) (Adv.). Con frecuencia.
    Saski-aldaketa ari dan mutil gizaixoa, / uso oriek orai-gero diote mokoa. " Le picotean con frecuencia" . Or Eus 59.
    azpisarrerakoSense-36.2
    b) (Sust.). Tiempo actual y futuro.
    Iainkoaren itza betieran da: ez du lekurik, ez orai-gerorik. Or Aitork 310. Aien biotza orai-geroen eragiñetan egan dabil eta oraindik uts dago. " Praeteritis et futuris rerum" . Ib. 314.
    azpisarrera-37
    ORAIN-GEROKA (orai-geroka R ap. A). De vez en cuando. "Alternativamente" A.
    Orai-geroka gerthatuko zaiote fruiturik ez arrainik gabe izaitea. Prop 1895, 67. Aldiari itxedon egin bear zaio, orain-geroka agertzen balitz ere. Or EG 1952 (5-6), 12. Onek bat-batean ukituz, orain-geroka une apur bat tartetuz, oin-belaunak aztertzen zizkion. Zait Plat 109.
    azpisarrera-38
    ORAINGO. v. oraingo.
    azpisarrera-39
    ORAIN GUTXI. Hace poco.
    Erki-Alkartuetan (Estados Unidos) bakarrik baziran orain gutxi 288 siñiste bereziak dittuzten aurkalari eleizak. Inza Azalp 95. Orain gutxi, adibidez, Bilboko arpidean lerrotxo bat agertu da. Ldi IL 106.
    azpisarrera-40
    ORAIN MEMENTOAN. Ahora mismo.
    Alo, gitian sar orai / mementian hirian. Xarlem 1243. Behar düt juan / orai mementian. Ib. 1073.
    azpisarrera-41
    ORAIN-NAHI. Deseo de lo presente, de lo inmediato.
    "Gero" zan olerki-kutsuaren mamia, eta gerotasun orretatik zetorren mamia, eta gerotasun orretatik zetorren orain-nai ura, ots illun arrigarri ura. Txill Let 94.
    azpisarrera-42
    ORAIN HONETAN. Ahora mismo.
    Oraia untan gauza guzien aldairak eta nahasturak lasterrago doazilakotz. FIr GH 1921, 133.
    azpisarrerakoSense-42.1
    ( Oraia honetako ).
    Oraia untako aundi-maundiek eta jakintsunek ez dakit antzi ote duten Orreagako Andre Dena dagon leku ederra. FIr 163.
    azpisarrera-43
    ORAIN-ORAIN. Hace poco. " Ez altzan Matiasen? Oain-oain etorri ezpa bai " ZestErret.
    Biak dantzatzen ziran orain-orain arte. Or Eus 19. Ba, jauna, ba: hortxeko oihan hortan orai-orai sartua da, iduri norbaiten ihesi... Lf Murtuts 42.
    azpisarrera-44
    ORAIN-ORAIN ARTE. "Onoaiñarte lo egin det, he dormido hasta este presente momento, he dormido mucho" Ayerb EEs 1914, 175.
    azpisarrera-45
    ORAIN-ORAIN BEZALA. Hoy por hoy, por ahora.
    Onetarako, badakigu etzaiotela arkitzen orain orain bezala, ez non nekatu eta ez zer jan. Izt C 238. Begien aurrean dakusku, bada, argiro, gure odol garbiko gaztelimuritu oek arkitzen dirala, orain orain bezala, izan al ditekean egoitzarik negargarrienean. Ib. 238. Lanbide lodi oni ekiteko algorik orain orain bezala Uriari arkitzen etzaiolako. Ib. 89. Ene semetxoak, [...] uzten zaituet, zuek orañ-orañ bezela ezin zatozkee nere ondoren. Arr Bearg 189 (ap. DRA).
    azpisarrera-46
    ORAI-ORAIETAN. "Orai-oraietan hemen zen, il était ici il y a un tout petit instant" Dv.
    azpisarrera-47
    ORAIN ORAINGO.
    azpisarrerakoSense-47.1
    a) Ahora (toca, etc.) lo de ahora.
    Beraz, orain oraingo ta gero geroko. Zait Plat 118. Berak nai du orain-oraingo gauza eta ez besterik. Vill Jaink 113. Orain oraingo; ta gero geroko. (G-goi). Inza EsZarr 158 ('Gerokoa alde bat utzi-ta egin dezagun au, esateko').
    azpisarrerakoSense-47.2
    b) Del momento presente mismo.
    Tokian tokiko eta orain oraingo ona gozatzen baizik eztaki. Vill Jaink 147.
    azpisarrera-48
    ORAIN-ORAINO. Todavía.
    Orhit düzia Lehen-Süge hura ikhusirik [...] lüharraültzia biltzen eta egiten, orai-orano üngüratzen den üngürünetan? Chaho AztiB 6. Orai oraino, ezta ethorria zer indar eta ahal dudan erakusteko ordua. Jnn SBi 43. Eraikerazi zian Eliza handi eta eder bat, orai orano ikhusten dena. Ip Hil 99. Huna non naizen etxerat ethorria, ibili ondoan kurri bi astez orai oraino berriki Jainkoari buruz jarriak diren Namosiko eta Soloirako herriak barna. Prop 1903, 168.
    azpisarrera-49
    ORAIN-ORAINTSU. Recientemente.
    Luzaroetan ezer jakiñ ez ta gero, orain oraintsu izan zituenak Ana Josepari animako gandua kendu zioten. Ag G 367. Orain-oraintsu izendatu baitute "vascómano" ahobetean. MEIG VII 67.
    azpisarrera-50
    ORAIN PUNTUAN. Ahora mismo, hace un momento.
    Orai puntuan errezebitu dut presentarekin aurkituko duen karta hori. CartEsp 465.
    azpisarrerakoSense-50.1
    Orañ puntu onetan erioak anima ateratzen balit. Cb Eg II 84.
    azpisarrera-51
    ORAIN-SARRI. "Orai-sarri (S; StJul), tout de suite" Lh (pero no lo encontramos en dicha obra).
    azpisarrera-52
    ORAIN HURREAN.
    azpisarrerakoSense-52.1
    a) "Días pasados, lengo baten, lengo aldian, aurtemein, orain urrean " Añ.
    azpisarrerakoSense-52.2
    b) "Orain urrean (V, G), à présent dans la proximité, ces jours présents" H. v. ORAIN HURRENA.
    azpisarrera-53
    ORAIN HURRENA.
    azpisarrerakoSense-53.1
    a) Próxima vez.
    Orain amabi urte omen zun / piska bat alborotua, / ez jakin orain urrena berriz / noizko daukan gorrotua [itxasuak] . Arrantz 79.
    azpiadiera-1.1
    Seguidamente.
    Izarre laisterkari ederra / goratu degu aurrena, / eta beste bat aitatu biar / genduke orain urrena. EusJok 170. Orain urrena bear genduke / etxekoandrea koplatu. (In BBarand 67 ).
    azpisarrerakoSense-53.2
    b) "(Gc), lo más recientemente" A.
    Aragi egosia; usaia ere berri; / orain urrena noiz jan zun ezin igarri. Or Eus 369. Orain urrena ikusi zinduedanean umekondo batzuk ziñaten. TAg Uzt 155.
    azpisarrera-54
    ORAIN HURRENEAN. Recientemente.
    Orañurrenean A. Larramendik esan zidan bezala. Cb EBO 38.
    azpisarrera-55
    ORAIN HURRENGO.
    azpisarrerakoSense-55.1
    a) (Adv.). "La última vez. Oiñ urrengo Donostian izan giñanian ederto ibilli giñan" Etxba Eib. "Oiñurrengo, por última vez. Oiñurrengo Zarautzen ikusi neban Mirian" Elexp Berg. "Oain hurrengo" ZestErret (sin trad.). En A Apend aparece con la trad. "últimamente", probablemente con este mismo sdo.
    Orain urrengo onera egin zenduten ikarraldi oroigarri arekin... Otarra (carta a Lizardi, 17-12-1929, ap. DRA , s.v. ikarraldi ).
    azpisarrerakoSense-55.2
    b) (Adnom.). "Lo, el, la de la última vez. Oiñurrengo afarixa etzuan izen santu-santua. Oingua PPkua da baiña enaiz akordatzen zein izan zan oiñurrengua" Elexp Berg.
    Bi illabete pasaxek dittun, oaiñ urrengo karta eskribittu niñela. (AN-gip). PPer FLV 1987, 188.
    azpisarrera-56
    ORAIN HURRENGOAN (V-gip, G-azp). "Oiñúrrenguan, la vez anterior. Biar kinto-bazkaixa daukau. Oiñurrenguan demaseko mozkorra arrapau giñuan" Elexp Berg.
    azpisarrera-57
    ORAIN ZORTZI. Hace una semana.
    Orain zortzi be ara nintzan. Bilbao IpuiB 250.
    azpisarrera-58
    ORAITIK. v. oraindik.

    orain

    orain
    << oker 0 / 0 ordu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper