1. (V-gip, G-azp; Lar, Añ; -lz- V; Lar, Lar in Aq 1384 (A), Añ), pultzaka (V-gip; Lcc (-lz-), Lar in Aq 1384 A) Ref.: A (bultzaka, bulzaka, pulzaka); Iz ArOñ (púltzaka) IzG (bultzaka); Elexp Berg .
(Adv.). Empujando, a empujones. "A empujones" Lcc (mano C). "(A) empujones" , "(a) empellones" Lar y Añ. "Par poussées" Lh. Tr. Documentado desde mediados del s. XVIII en textos meridionales; al Norte sólo lo hallamos en traducción de Duvoisin de un texto de Cardaberaz. En DFrec hay 6 ejs. de bultzaka .
Arritu oi naz, nola asko ta asko bulzaka ordu gaistoan aientzat botatzen eztituzten andikan bera. Lar Carta a Mb 279. Berak ere Santuak bulzaka ta golpeka, biak alegiñaz bota ta galdu nai zitukean. Cb Eg II 158. Mendaroko alerubak / ez dabe ardirik, / beti dabiltzalako / tiraka bultzaka / uretan biarrian / guztiz arrastaka. DurPl 86. Desondra andienagaz eroiela urkemendira, tiraka sokarik, bulzaka, algara, barre ta zanzoka. Añ EL1 188. Eskubak alkarri emonda, botaka, bulzaka, esku ezarka. Mg CO 132. Bultzaka ere ezin beste mundura bidaldu. AA III 469. Artu daben estadubaren kontra bere gogua beti bultzaka daukanari. fB Ic III 318. Zimentu okerra daukan etxia, apiauta, baino ezin egonda. Ta apiuai bultzaka dago beti. Ib. 318. Elkarren gain bultzaka / erri barrenian / baserritarrak ziran / soka-muturrian. Echag 269. Ikusten dan bezala, / [auntz] oietatikan bat / bultzaka ta bultzaka / doi-doia daramat. It Fab 176s. Ja ifernuan hondatzeko zorian ni, eta debruak niri bultzaka, eta ni axola-gabe! Dv LEd 161. Besotik eldurik, gaizki esaka, ostikoka, bultzaka ta makillka asitzen zaio. Aran SIgn 40. Txar bat gura badozu / eroan bultzaka, / ez inon bila ibili: / or dago Txaraka. Azc PB 84. Bultzaka bota ninduen etxetikan. Apaol 59. [Ardiak] bata besteari bultzaka ta beeka danak. Ag AL 41. Bultzaka botatzen dute kanpora. Alz Bern 68.
( s. XX) Itxas-basterreko ondartza zabal batera jo eban ontzijak, aixiak eta ugiñak bultzaka eruanda. Kk Ab I 80. Danak arrapaka ta bultzaka abegi-egitera ta ikustera urten ziran. Belaus Andoni 19. Kaiera dakar bultzaka aizeak / aiz-ontzitxoa. Jaukol Biozk 36. Alkarri bultzaka ebiltzan danak. Kk Ab II 33. Yainko onari dakiola ordurako beste gazte-sail bat agertu izatea, guri zirika, guri bultzaka, gu baño aurrerago-naiekoa. Ldi IL 58. Bultzaka ari zaizkio, estutzen dute, ta orrela ontzi batean sartzera beartzen dute Yesus, lasaiago egon ta errazago mintzatzeko. Ir YKBiz 87n. Alabearrak bultzaka dabilkielako gintzaren batek planto egin bearko duala antzeman. EAEg 16-12-1936, 560. Mutikoak elkarri bultzaka ari ziren hobeki so egiteko. Mde Pr 292. Gizonezko guziak [...] alkarri bultzaka barrura bidean asi ziren. Etxde JJ 150. Jende tartean bultzaka ta indarka iritxi genduan korura igotzea. Lek SClar 103. Olako ta olako bultzaka datoz, eta besteren billa gabiltzala "ez al gera gu?" diagote erdira iauzika. Or Aitork 253. Kaigana jentez ganezka agiri zan, [...] bata besteari bultzaka ta sakadaka. Erkiag Arran 36. Onek ez du sartu nai, baña lepotik zakarrean eldurik, bultzaka eramaten du. MAtx Gazt 46. Atzetik bultzaka laguntzen zioten plazarako aldapa igotzen. NEtx LBB 92. Biek bultzaka yarri gendun atiaren antziñian. Auspoa 77-78, 22. Gizatalde-artetik judarrak Alexander atara eben bultzaka guztien aurrera. Ker Act 19, 33 (Lç bulkhatzen, IBe bultzata). Astoa onik dago, mendia bertan, gosea bultzaka; ez dago axkar-axkar joan besterik. Berron Kijote 213. Ondoren bultzaka datozen gazte oiek nor dituk? Ataño TxanKan 95. Nik jende asko zeukat atzetik bultzaka, esanez: "Iruntxiberriri jokatu gabe ez diagu gelditu bear". Albeniz 187. Gibelaldetik bulka eta bultzaka ari den indarren bat. MEIG IX 62.
v. tbn. TAg Uzt 167. EA OlBe 5. Zait Sof 146. Etxba Ibilt 465. Tene in Etxabu Kontu 80.

2. (PMuj), pultzaka ( pulzakea (det.) Lcc) .
(Sust.). Empujón.
Baña igaroten dira onako lekubetan begirakune deunga, berba nasai, eskuka ta bultzaka malizioso, askorentzat okasinoe astuna egiten dabeenak. JJMg BasEsc 118. Aize-aldi batek etzinarazten gaitu; bultzakarik txikienak amilduarazten. Ldi IL 134. Bultzaka indartsuz burrukalariak bata bestearengandik aldenduz. TAg Uzt 47.