OEH - Bilaketa
1121 emaitza ia-ia bilaketarentzat
Sarrera buruan (12)
Sarrera osoan (500)
- 1 -a
- 1 a
- 2 abantzu
- aberastu
- aberri
- abisatu
- abuelo
- adabakitu
- adaki
- adei
- adile
- adin
- adina
- aditzapen
- afusilatu
- 1 agian
- agindu
- agiri
- agonia
- agor
- agur
- agurka
- agurtu
- ahabia
- ahaideko
- ahal
- ahantzarazi
- ahariki
- ahaztu
- ahitu
- aho
- ahul
- aigura
- ailegatu
- aindurrin
- aingeru
- aintzat
- airatu
- aitajaun
- aitzakiagabe
- aizkora
- akabatu
- akordatu
- akordu
- akulamendi
- 3 ala
- alafede
- alaitu
- alajaina
- alanbehar
- 3 alba
- 1 albo
- 1 aldar
- aldatu
- aldi
- aldidun
- aldiz
- alegera
- aleluia
- alkaso
- almadiero
- altamia
- altxatu
- amaitu
- 1 amarra
- amatatu
- 1 amatu
- amets
- amodio
- amoros
- amorrualdi
- anaitzako
- andeja
- anega
- animo
- animos
- anparo
- antsia
- antz
- antzinatxo
- apain
- 1 apal
- apaskadatxo
- aprobatu
- apropos
- 1 ar
- 1 aratu
- aratxe
- arau
- araubide
- arbi
- arbilore
- arbola
- ardit
- ardo
- 1 ardura
- ardurati
- arenbat
- aresti
- argal
- argi
- argimutil
- argitaldu
- 1 ariketa
- arin
- arineketa
- arintasun
- 1 arka
- arnasa
- arraio
- 2 arrantza
- arraperdatu
- arrastaka
- arrats
- arratsalde
- arratsaldero
- arratsaldi
- arrauberia
- arrautu
- arrautza
- 1 arraza
- arrazoi
- arrazpi
- 2 arre
- arren
- arreo
- arrimada
- arrimu
- 1 arroka
- arropaje
- arrunt
- artatxiki
- artazuriketa
- 1 arte
- artezkariorde
- ase
- asentadore
- asentatu
- 2 aski
- asko
- asmo
- asmobide
- aspaldi
- aspaldixko
- aspirina
- aste
- asteburu
- 1 asti
- astidun
- astinaldi
- astindu
- asto
- astotu
- astotzar
- astozale
- astrapala
- 1 astun
- astundu
- atari
- atenditu
- atera
- aterpe
- atertu
- atsegin
- atsegindu
- atsekabe
- 1 atxiki
- atzamarkada
- 1 atze
- atzen
- atzeraka
- atzerri
- atzo
- aufa
- aukera
- 1 aulki
- aupadaka
- aurkitu
- aurpegi
- aurre
- aurren
- aurreratu
- aurreratze
- ausartzia
- 1 auzi
- auzo
- auzotegitar
- axuari
- azal
- azaldu
- azarton
- azazkulu
- 1 azkar
- azkartxo
- azken
- azkengabe
- azkonar
- azkorketa
- aztarren
- aztertu
- 2 ba-
- babarrun
- babes
- bada
- badaezpada
- 1 baga
- bahe
- bai
- baiben
- baietz
- baiezko
- bait-
- 1 baita
- baizen
- bake
- bakuntze
- balantza
- 3 balde
- baldoki
- balio
- baliodun
- balkoi
- 1 baltsa
- banandu
- banku
- bapo
- 1 baraila
- barato
- baratxe
- barau
- barber
- barne
- barra-barra
- barreiatu
- barru
- barrualde
- barrundatu
- bart
- 2 basa
- basaran
- basarte
- baserritartasun
- baserritxo
- basetxetar
- bastimendu
- batzakuntza
- batzar
- bazkalaurre
- bazkalaurreko
- bazkide
- begira
- begirale
- begitanduera
- behar
- behar izan
- behartxo
- behe
- behiki
- behin
- 1 bekar
- bekatu
- bekozko
- belarri
- belarrondoko
- 2 belatz
- beldu
- beldur
- beltz
- benedikta
- 1 bera
- 1 berandu
- berantxe
- berau
- berba
- berberau
- berde
- berdin
- berdingabe
- berdura
- berealdiko
- berebat
- berehala
- bereizgarri
- bereizi
- bereizkuntza
- berekiko
- bermejatu
- berri
- berriemaile
- 1 berriketa
- berriro
- berritsukeria
- berritu
- berriz
- bertan
- 1 bertara
- bertaratu
- besakada
- besaluze
- besarkada
- besarkatu
- besaulki
- beseinga
- bestetxo
- betargi
- betaurre
- bete
- bezala
- bezinta
- 1 bidezko
- bihotz
- 2 bihurki
- biluz
- binbili-bonbolo
- birjinitate
- bista
- 1 bisuts
- bitarte
- 1 bizar
- bizi
- bizidun
- bizitza
- bizitze
- bizkar
- bordaldu
- 1 bortxa
- bosten
- 1 bota
- botante
- botazio
- botila
- bozadera
- brebenido
- brindatu
- broma
- bu
- budista
- buelta
- bueltaxka
- buhunba
- bular
- 1 burra
- burrunba
- burugabeko
- busti
- dantza
- deabru
- debalde
- deiadarka
- demas
- 1 dena
- dena dela
- denganino
- deretxo
- derrigor
- deskuidatu
- deskuidu
- desordenu
- deus
- dibujo
- dilinda
- dilista
- dina
- dinbirri-danbarra
- dindirridun
- dirdira
- dirutu
- doe
- dontsu
- dozenatxo
- duin
- durundi
- ea
- ea
- ebakidura
- ebakuntza
- edate
- eder
- edesti
- ediren
- edozer
- 1 egikari
- egin
- egon
- 1 egun
- eguzki
- eitegabe
- ekinalditxo
- elizategi
- elkar
- elkartasun
- elkartu
- elorrarantza
- eltzabaldi
- enbaxadore
- 1 ene
- enrolatu
- entsegu
- epe
- epel
- era
- erabat
- erabili
- eraentzaile
- eragaitz
- eragile
- eragiletza
- eragin
- 2 eralde
- erantzun
- erantzupen
- erauntsi
- erdal
- erdaldundu
- 1 erdara
- erdikal
- 1 erdiratu
- erditze
- 1 erdu
- eredu
- 1 eresi
- erietxe
- erizpi
- ernegatu
- erori
- 1 erre
- errefusatu
- 1 erreka
- erremedio
- errendarazi
- errenditu
- errenta
- erro
- erromesaldi
- 1 erronka
- esan
- eskailera
- eskarmentu
- eskasia
- esker
- 1 esku
- esnabola
- esparru
- espetxaldi
- espiritu
- esploradore
- esponja
- esteril
- estofa
- eta
- eten
- etengabeko
- etorri
- 1 etsi
- etsipen
- etxekoandre
- etxekoi
- ez
- ezaguera
- ezarian
- ezbaidakatu
- ezdeus
- eze
- ezer
- 1 ezin
- 2 ezin
- ezin-ikusi
- ezkero
- ezkutapen
- 2 ezkutu
- ezpatari
- eztanda
- eztarri
- eztegu
- fabore
- fallitu
- falta izan
- farre
- farregura
- fiit
- froga
- fundizio
- fundo
- gaberik
- gain
- gaindu
- galdegai
- galdera
- galdu
- galtza
- galtzadun
- galzori
- ganadu
- gandutu
- 2 gangar
- gantzutu
- 2 garai
- garaipide
- garbiketa
- garbitu
goiburua
dirdira.
sense-1
1.
(L, B, BN-baig; Dv, H),
dirdir (AN-5vill)
Ref.:
A;
A Apend (dirdir);
Izeta BHizt (dirdire);
Satr VocP
.
Brillo, resplandor; esplendor. "Éclat brillant, rayon" Dv. "3.º (Lc), reflejo del sol en la playa, tierra, etc. 4.º rayo de luz" A. " Nere zapatak dirdire ederra daukate. Gaur zure ileak baduela dirdire " Izeta BHizt. v. dirdai, dirdari, dirdarako, dirdiradura, dirdirazio, distira, dirdiz. Tr. Documentado en autores labortanos y bajo-navarros desde mediados del s. XIX. Los ejs. meridionales se encuentran sólo a partir de 1930. Se incluyen en esta entrada dos ejs. de dirdir sust., que podrían asimismo interpretarse como usos sustantivos de dir-dir .
Goibeldu dire harmak, non dute dirdira? Hb Esk 61. Arima sainduak, [...], eraginen du iguzkia bera baino argiago eta ederrago, dena dirdira ospetsu batez izarniarazten duela. Dv LEd 258. Bai, gure biziak izan du handitasun eta dirdira. Hb Egia 95. Zure lumen dirdiraz / llilluratzen nauzu. Zby RIEV 1908, 759.
( s. XX) Iguzkiaren azken inharrek urre dirdira bat emaiten zakotelarik bazterrari. JE Bur 137. Ilhargiaren dirdira. Ox 113. Ia itzali da beren / begien dirdira. Jaukol Biozk 9. Prantzisko, zera zu, / ta zure izen-dirdira / ez liteke itzaldu. Ib. 105. Bazterretan diamant xehe batzuek izar dirdira batez argitzen dute erlikiaren untzia. JE Ber 62. Tximisten dirdira. Laux BBa 118. Bixi dabil aizto-dirdira! "El brillo de los cuchillos" . Laux AB 95. Arrañak uretan barruban egitten zittubezan zurizgora ta dirdiren adi. Otx 133. [Izar] bakarren batzuk ostarte-erditik / bizia dute dirdira. Or Eus 267. Dirdir laisterrak argitu ziozkan beginiak Malentxori. TAg Uzt 243. Badirudi gaur maitaro bere / barrengo itzala / dirdir oztiñez ikusteraño / argitu dala. EA OlBe 73. Zure zorion-dirdira. Iratz 191. Kruzado-jantziz jakin-dirdiraz / San Luis-ekin Prantzia. SMitx Aranz 181. [Semea] aren ospearen dirdira da. (He 1, 3) "Splendor gloriae" . Or MB 75 (Ol dirdira; He y TB distiadura, Dv distiradura, Ker diztira). Bere begien dirdirai begiratuta. Etxde JJ 27. Gauza bera urrutitik begiratzen baduzu, [...] diztiratsu ageri da. Ametsaren aunditasuna ta idealaren dirdira artu oi du. Vill Jaink 128. Dirdirazko zuritasunez, elorri. Gand Elorri 34. Gu ere lurrezko gera, baiña bada gugan fedearen dirdira. Vill ( in Gand Elorri 15 ). Jainkotasun-dirdira begiztatu ondoren, [...], Jainkotasuna bera, Laztanaren itzala ikusten du izakietan. Gazt MusIx 169. Diruaren dirdiran ez hadila zora. Xa Odol 202. Ene barruan sartu ote da / ortz-adarraren dirdira? Xa EzinB 77. Huna nun ene iguzkiak zuen berriz dirdira bat ederra hartu. Etchebarne 135. Logelako leiotik / izarrei begira, / pozarren nabaitu det / beroien dirdira. AZink 171. Metal-orea hoztu ta "nigredo" mailara heltzen denean bezelatsu agertzen da, ebakia, islatua, beltz-dirdiraz nabarmendua. MEIG IX 123. (en colab. con NEtx)
Brillo, resplandor; esplendor. "Éclat brillant, rayon" Dv. "3.º (Lc), reflejo del sol en la playa, tierra, etc. 4.º rayo de luz" A. " Nere zapatak dirdire ederra daukate. Gaur zure ileak baduela dirdire " Izeta BHizt. v. dirdai, dirdari, dirdarako, dirdiradura, dirdirazio, distira, dirdiz. Tr. Documentado en autores labortanos y bajo-navarros desde mediados del s. XIX. Los ejs. meridionales se encuentran sólo a partir de 1930. Se incluyen en esta entrada dos ejs. de dirdir sust., que podrían asimismo interpretarse como usos sustantivos de dir-dir .
Goibeldu dire harmak, non dute dirdira? Hb Esk 61. Arima sainduak, [...], eraginen du iguzkia bera baino argiago eta ederrago, dena dirdira ospetsu batez izarniarazten duela. Dv LEd 258. Bai, gure biziak izan du handitasun eta dirdira. Hb Egia 95. Zure lumen dirdiraz / llilluratzen nauzu. Zby RIEV 1908, 759.
( s. XX) Iguzkiaren azken inharrek urre dirdira bat emaiten zakotelarik bazterrari. JE Bur 137. Ilhargiaren dirdira. Ox 113. Ia itzali da beren / begien dirdira. Jaukol Biozk 9. Prantzisko, zera zu, / ta zure izen-dirdira / ez liteke itzaldu. Ib. 105. Bazterretan diamant xehe batzuek izar dirdira batez argitzen dute erlikiaren untzia. JE Ber 62. Tximisten dirdira. Laux BBa 118. Bixi dabil aizto-dirdira! "El brillo de los cuchillos" . Laux AB 95. Arrañak uretan barruban egitten zittubezan zurizgora ta dirdiren adi. Otx 133. [Izar] bakarren batzuk ostarte-erditik / bizia dute dirdira. Or Eus 267. Dirdir laisterrak argitu ziozkan beginiak Malentxori. TAg Uzt 243. Badirudi gaur maitaro bere / barrengo itzala / dirdir oztiñez ikusteraño / argitu dala. EA OlBe 73. Zure zorion-dirdira. Iratz 191. Kruzado-jantziz jakin-dirdiraz / San Luis-ekin Prantzia. SMitx Aranz 181. [Semea] aren ospearen dirdira da. (He 1, 3) "Splendor gloriae" . Or MB 75 (Ol dirdira; He y TB distiadura, Dv distiradura, Ker diztira). Bere begien dirdirai begiratuta. Etxde JJ 27. Gauza bera urrutitik begiratzen baduzu, [...] diztiratsu ageri da. Ametsaren aunditasuna ta idealaren dirdira artu oi du. Vill Jaink 128. Dirdirazko zuritasunez, elorri. Gand Elorri 34. Gu ere lurrezko gera, baiña bada gugan fedearen dirdira. Vill ( in Gand Elorri 15 ). Jainkotasun-dirdira begiztatu ondoren, [...], Jainkotasuna bera, Laztanaren itzala ikusten du izakietan. Gazt MusIx 169. Diruaren dirdiran ez hadila zora. Xa Odol 202. Ene barruan sartu ote da / ortz-adarraren dirdira? Xa EzinB 77. Huna nun ene iguzkiak zuen berriz dirdira bat ederra hartu. Etchebarne 135. Logelako leiotik / izarrei begira, / pozarren nabaitu det / beroien dirdira. AZink 171. Metal-orea hoztu ta "nigredo" mailara heltzen denean bezelatsu agertzen da, ebakia, islatua, beltz-dirdiraz nabarmendua. MEIG IX 123. (en colab. con NEtx)
azpiadiera-1.1
(Primer término de compuestos).Brillante, con brillo.
Sugur-motzaren aurrean pasatzerakoan, txapel oker-beltz arren dirdir-ixpilluan ikusi zuan nonbait bere arpegia emakumeak [se refiere al tricornio acharolado] . Ugalde Iltz 32.
Sugur-motzaren aurrean pasatzerakoan, txapel oker-beltz arren dirdir-ixpilluan ikusi zuan nonbait bere arpegia emakumeak [se refiere al tricornio acharolado] . Ugalde Iltz 32.
sense-2
2.
(H, A).
"1.º temblor. 2.º vibración" A. v. dildira.
"1.º temblor. 2.º vibración" A. v. dildira.
sense-3
3.
(Adv.).Temblando.
Zarrak askotan gu trankil baña / aman biotza dirdira. FEtxeb 46.
Zarrak askotan gu trankil baña / aman biotza dirdira. FEtxeb 46.
azpisarrera-1
DIRDIRADUN.
"Brillante" A.
Yainko-eme andien aspaldiko pitxia ta urre dirdiradun hupa. Zait Sof 125.
Yainko-eme andien aspaldiko pitxia ta urre dirdiradun hupa. Zait Sof 125.
azpisarrera-2
DIRDIRA EGIN.
Brillar. v. DIR-DIR EGIN.
Sugarrak dirdira dagijan artian / eztago edurren bildurrik. Laux BBa 6. Ostartean eguzkik / egin du dirdira. Or Eus 147. Erderazko "cardillo", dirdira egiten duten gauzak illunpera igortzen duten argia. JMB (comunicación personal, 23-7-1954). Odol-isuri gorriak dirdira egiten eben eguzkitan. Erkiag BatB 51.
Sugarrak dirdira dagijan artian / eztago edurren bildurrik. Laux BBa 6. Ostartean eguzkik / egin du dirdira. Or Eus 147. Erderazko "cardillo", dirdira egiten duten gauzak illunpera igortzen duten argia. JMB (comunicación personal, 23-7-1954). Odol-isuri gorriak dirdira egiten eben eguzkitan. Erkiag BatB 51.
azpisarrera-3
DIRDIRAN.
Brillando.
Atzo iruzkia zen / Dirdiran zerutik. Bordel 106. Lepoan mokanesa, yabotan urrea, / Bethi ungi dirdiran buruko ilea. Hb Esk 171. Dirdiran ikusten ere Olandresen ibarra. Ox 186. Eliza dirdiran zen / dena argitua. Etcham 195. Izar eder hek dirdiran daude. Ib. 229. Gan da eta han dago izarrak bezala / Bizia eskainirik betikotz dirdiran. Iratz 118. Haren ganbara dirdiran zen. Etchebarne 78. Bagenuen zigorra. / Nor gure kupiran? / Besoak zabalduta, / belaunak dirdiran. Zendoia 38. Halere onjoak sortzen dira denetan eta perla batzu... uste ez den lekuan agertzen dirdiran. Larre ArtzainE 96.
Atzo iruzkia zen / Dirdiran zerutik. Bordel 106. Lepoan mokanesa, yabotan urrea, / Bethi ungi dirdiran buruko ilea. Hb Esk 171. Dirdiran ikusten ere Olandresen ibarra. Ox 186. Eliza dirdiran zen / dena argitua. Etcham 195. Izar eder hek dirdiran daude. Ib. 229. Gan da eta han dago izarrak bezala / Bizia eskainirik betikotz dirdiran. Iratz 118. Haren ganbara dirdiran zen. Etchebarne 78. Bagenuen zigorra. / Nor gure kupiran? / Besoak zabalduta, / belaunak dirdiran. Zendoia 38. Halere onjoak sortzen dira denetan eta perla batzu... uste ez den lekuan agertzen dirdiran. Larre ArtzainE 96.
dirdira
-
dirdira....
-
1. (L, B, BN-baig; Dv, H), dirdir (AN-5v...
-
(Primer término de compuestos).Brillant...
-
2. (H, A). "1.º temblor. 2.º vibració...
-
3. (Adv.).Temblando. Zarrak askotan gu t...
-
DIRDIRADUN. "Brillante" A. Yainko-eme an...
-
DIRDIRA EGIN. Brillar. v. DIR-DIR EGIN. ...
-
DIRDIRAN. Brillando. Atzo iruzkia zen / ...
<< dindirridun 0 / 0 dirutu >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
