Harremana

    OEH - Bilaketa

    651 emaitza hobeki bilaketarentzat

    Sarrera buruan (23)


    Sarrera osoan (498)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    gobernatu.
    tradizioa
    Tr. Hallamos gubernatu en Etcheberri de Ziburu y Goyhetche, kobernau en Moguel y f. Bartolomé.
    sense-1
    1. (G-azp (-au) ; Lcc (-adu), SP, Urt I 194, Lar, Añ, Arch VocGr, VocBN , Gèze, Dv, H), gubernatu (Volt 83, Lar), kobernatu.
    Gobernar(se), administrar(se); regir, dirigir. Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos. En DFrec hay 28 ejs.
    Gure arimaz kargu dugu Iangoikuak emanik, / nola gobernatzen dugun batbederak so begi. E 29. Ezen baldin edozeinek bere etxearen gobernatzen ezpadaki. "Conduire" . Lç 1 Tim 3, 5 (He, TB gobernatzen; Dv hotsematen, Ol artezten, IBk buru izaten ). Mutil-neskatoz lenaengo / bete bear dau etsea, / oi eta aen gobernatzeko / bear dau andi mañea. Lazarraga A24, 1196r. Oi dafinela / republikea garbirik, / bazterrok bere / oi ondo gobernadurik. Ib. A28, 1203r. Cupido, nola dozu orrein gaxki / zeure matraz doraduok / gobernaetan? Ib. A, 1145v. Bere komisione eta potere gure jaun erregek emanik daukana gobernatzeko erri onen. MRos 13.1r. Gaitz da mihiaren ongi gobernatzea. Ax 480 (V 311). Bere familia añ ederki gobernatu izan zuen, non erri guzia marabillaturik zeukan. Cb Eg II 200. Bere ministroak legez Elexea gobernetako. Oe 51. Erriko diruak gobernatzen dituztenen artean. Mg CC 174. Nik nahi deizüt zuri, / Xarlemaiña, eman korua, / zük goberna ezazü / Persako eresuma. Xarlem 1451. Onen kargubak dira / sustanzijakuak, / sisen, okela, urdaiki, / gobernetakuak. DurPl 49. Erriko dirubak kobernetan ditubenen artian. Mg CO 258. Erreinubak kobernaubaz. fB Ic II 278. Bere etxia kobernetako. Ib. 191. [Igelak] errege batez nahiz izan gobernatuak [...]. Gy 110. Israeltarrak eraendu edo gubernatu bear ziran Jainkoak antziñatik Moisesen bitartez erakutsirik zeukan eran. Lard 120. Probinzija au gobernetako. (1866). BBatzarN 215. Berek ezin goberna / Beren ontasunak. LuzKant 56. Langille guztiak ondo gobernatu ta maneatzeko. NecCart 5. Ondo gobernatzeko / gure naziua. MendaroTx 311. Bata, izatearen joera dena [...]. Bestea, arrazoiak onartzen eta gobernatzen duena. Vill Jaink 142. Patxi oker zebillen etxea gobernatu eziñik. NEtx LBB 157. Obe litzake beren etxea gobernatuko balute. TxGarm BordaB 91. Nabarniztik etorri bera gobernetara, eta bertan gaixotu! Gerrika 24. Etxaldeko ekonomiari zegozkion liburuez ari naiz, eta etxeko ondasunak [...] ongi gobernatzeko lanez. MEIG VII 32.
    v. tbn. Etchart 5.1r. Mat 341. Ber Trat 76r. EZ Man II 30. Harb 467. EgiaK 86. Cap 56. Hm 76. SP Imit III 7, 2. Tt Onsa 157. Gç 145. Arg DevB 204. INav 78. OA 101. ES 143. Ch III 21, 7. CatLav 32 (V 24). El 28. Urqz 34. Iraz 27. CatBurg 26. He Gudu 146. Mst III 21, 6. GavS 30. Lg I 340. Mih 97. CatLan 99. AR 148. Brtc 25. Ub 40. Monho 58. Añ CatAN 34. Gco II 59. AA II 191. FrantzesB I 140. fB Ic I 33. Astar II 3. CatB 40. CatLlo 36. CatLuz 17. UskLiB 19. MarIl 53. Jaur 149. Etch 282. It Fab 210. LE Urt 118r. Ur BulaAl 46. CatAe 41. CatSal 41. CatR 40. CatS 33. Arr May 164. Apaol 84. Elsb Fram 153. Lap 38 (V 21). Ip Hil 249. Legaz 23. AzpPr 118. Arb Igand 27. CatJauf 30. CatUlz 26. Anab Usauri 14. Ir YKBiz 484. Lf in Zait Plat XVI. Arti Ipuin 78. Larz Senper 34. Ardoy SFran 317. Uzt Noiz 43. Berron Kijote 115. Gubernatu: EZ Eliç 189.
    azpiadiera-1.1
    Dominar, sujetar.
    Ezkondua ez deno, uko egin behar dio gizonak atseginari: behar du hirugarren egarri horren gobernatzen ikasi. Othoizlari 1961, 360.
    azpiadiera-1.1.1
    Orra bertso berriak / nik ditut paratu / amar mandamentuak / nola gobernatu.Balad 228.
    azpiadiera-1.2
    Cuidar(se); alimentar, atender el ganado. "Cuidar de una persona o animal, o de la hacienda. Ori gixona ondo goberneute dau " Totor Arr. "Dar de comer, ordeñar, hacer las camas... a los animales. Ganauak gobernautakuan soziedadera najoiak afaltzera. Zabalkundez, pertsonei buruz ere erabiltzen da: ondo gobernautako itxuria daukazu " Elexp Berg. " Ezaun da andriak ondo gobernatze zattula " ZestErret. "Ganaduei dagokienean, zaindu, jaten eman" Ib. Tr. Documentado sobre todo en textos meridionales.
    Arkituko dira erleak ondo gobernatzeko bear diran erregla guziak. ErleG 4. Bere burua gobernatzen du / gizona bañan obeki. Xe 262. Ta dagokion batek / goberna dezala, / uste det arbol ori / ostatuko dala. PE 130. Zure idiak gose-plakian / badute amaika kariñu, / uztarria baño obe zenduke / ondo goberna baziñu. Tx B 229. Goizean bost et'erdietan jeiki, ganaduak gobernatu, gosaria artu eta zazpi t'erdiak alderako lanera. Salav 40. Janda're nunbait ezin gorritu / izaten dirade danak, / gobernatzia alperrik du gaur / zerbait gorritu eztanak. Uzt Noiz 116. Haur nintzaneko, aitak erranik / ardiak goberna nitzan. Xa Odol 97. Armak duten pisua ta nekea eziñ eraman bait-ditezke sabela gobernatzeke. "Sin el gobierno de las tripas" . Berron Kijote 48. Jeiki ta beiak jetzi ta gobernatu, gosaldu ta mezetara-edo. JAzpiroz 73. Guk baiño obeto bazekian arek gizona nola gobernatu. Amabost egunean indartu zuan ederki. BBarand 180.
    v. tbn. Bil 159. Ud 153. AB AmaE 283. Moc Damu 6. Noe 112. JanEd II 23. EusJok 136. BEnb NereA 139. Etxde JJ 146. Anab Poli 117. And AUzta 76. Larz Iru 28.
    azpiadiera-1.2.1
    "Estar un atleta sometido a un conjunto de cuidados previos a la exhibición. Lanera ez al aiz joaten? --Ez, apusturako gobernatzen natxeok " Gketx Loiola.
    azpiadiera-1.3
    " Earki gobernatuta eon, janariz edo edariz ederki aseta, berdinduta egon" ZestErret .
    azpiadiera-1.4
    Leixibitxu zuria dezu / andratxu gaztia. / Ondo gobernatuta / bai aita frailia. Balad 125.
    azpiadiera-1.5
    (Part. en función de sust.).
    Egunen batean gobernatu guztiek gobernatzaile guztien kontra sortuko dutenarekin [Internazionalarekin] , alegia. MIH 217.
    sense-2
    2. (VocBN, H), gobernutu. (Aux. intrans.). Actuar, comportarse. "Se conduire" H. Tr. Documentado en textos orientales.
    Aingeru begirailleak obra iustuen gatik, / zeren gaizki gobernatu den Sathanek hargatik. EZ Man I 58. Hobeago eta segurago da igurikiko ezpaileratzu bezala bizitzea eta gobernatzea. Ax 74 (V 49). Nor nola gobernatzen baita gaztean, hala komunzki egiten ohi da zahartzean ere. Ib. 86 (V 59; lo recoge tbn. ES 181). Batbederari on zaio bere buruz gobernatzea. "Agit pro sensu suo" . Ch I 9, 2 (Mst gogo hunez gobernatzen dela). Zunbatenaz hobeki hen igurstera adelatzen beitzira, hanbatenaz zühürkiago gobernatzen zira. Mst III 19, 2 (Ip ari zira, Ol diarduzu). Unsa goberna adi, ene alhaba / izanian Franzian, / estüdan reproxürik / hire kundüta beitan. Xarlem 122. Nola gobernutu zira / zeure ar-emanetan? Bordel 90. Ontsa goberna hadi / ez zauk dolutuko. Balad 216. Xantza on, Pantxo! Goberna-adi ontsa! Larz Iru 96. Bazuen hitzemana sari pollit bat Omiasainduko ontsa gobernatzen baginen arte hortan. Larre ArtzainE 113.
    v. tbn. Ber Trat 92r. Harb 324. SP Imit I 23, 1. Tt Onsa 111. He Gudu 63. LE Prog 110. Dh 257. AstLas 68. UskLiB 98. Jaur 203. Elzb PAd 35. Xikito 2.
    azpisarrera-1
    EZIN GOBERNATUZKO. "Ingouvernable" T-L.

    gobernatu

    gobernatu
    << 1 gizonki 0 / 0 gogo >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper