Harremana

    OEH - Bilaketa

    641 emaitza hiri bilaketarentzat

    Sarrera buruan (47)


    Sarrera osoan (497)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    pausatu.
    tradizioa
    Tr. Propio de la tradición septentrional. Al Sur se documenta en algunos autores modernos como Aresti o Lasa. En DFrec hay 15 ejs. de pausatu, 13 de ellos septentrionales.
    sense-1
    1. (L, B, BN, S, R; SP, Lar, Dv; ph- Arch VocGr, VocBN , Gèze), pausutu (Lar) Ref.: A; Lrq; Satr VocP; Gte Erd 252; Izeta BHizt2 .
     Reposar, descansar; hacer una pausa en una actividad. "Pausar" , "descansar", "sosegar" Lar. " Zoaz laster nihon pausatu gabe, allez vite, sans interrompre nulle part (votre marche). [...] Pausa gaiten une bat, respirons, reposons-nous un instant, un peu" H. Tr. Con aux. trans. lo emplean Etcheberri de Ziburu, Axular, Pouvreau, Harizmendi y Aresti.
    Egun bat pausatzeko asignaturik denean. Lç Ins D, 5v. Utzazu pausatzera zure zaldia. Volt 156. Gero zinduen Igande / egunean pausatu. EZ Noel 141. Zaude etxean, pausa ezazu. Ax 299 (V 199). Behin ere pausazten eztuten etsaiak. SP Imit II 9, 8 (Ch, Mst p(h)ausatu; Ol atseden, Leon geldirik egon). Sionen finkatu naiz eta hiri sainduan ere pausatu dut. Hm 130s. Profeta gaizoa freskatu zen, pausatu eta desalteratu. Tt Onsa 102. Non ez duzun osoki garaitua ikhusten, ez zaitezela pausa. He Gudu 102. Trabaila edo pausa nadin. Brtc 202. Jainko bat behar du, phausatuko bada. Dh 158. Hari lanak eragin eta zihaurek untsa phausatü. Etch 498. Arinei hegal ematea pausatzeko. Hb Egia 139. Pausa zaitezte zuhaitzaren azpian. Dv Gen 18, 4 (Urt errepausatu, Ur y Ol atseden, Ker jesarri, Bibl etzan, BiblE atseden hartu). Khiristi hil direnen arimak bakian phausa ditiala. CatS 120. Harekin baizik ez zen gozatzen eta phausatzen. Ip Hil 52. Baitezpada behar dute astean behin pausatu. Arb Igand 73. Gaiten pausa delarik Jaunaren galdea! Ox 180. Begiak pausatzen zaizkigu. JE Ber 11. Harat ereman gintuzten pausatzerat. Zerb Gerlan 44. Karlos gaizoa pausa ahal zadien. Lf Murtuts 25. Üdüritü zitzaionean aski pausatü zirela. Mde Pr 123. Horren itzalpean pausatzen ziren beren lan dorpen artetik. JEtchep 47. Eztu pausatuko / ez oheratuko. Arti MaldanB 223. Nahi hukek pausatu, lo egin, ahantzi... Larz Senper 108. Egunen batean beharko dugu pausatu. Lasa Poem 109. Heltübada arren gütük / amiñi bat phausatüren. Casve SGrazi 32. Erran nion gogotik apezari, pausa zadien eta arta ere behar zen denbora guzian, eta ez kexa. Larre ArtzainE 235.
    v. tbn. Gç 59. UskLiB 16. Arch Fab 193. Elzb Po 209. Jnn SBi 93. CatJauf 14. Etcham 221. Balad 119 (BN-baig). ZMoso 84.
    azpiadiera-1.1
    Descansar, dormir. " Pausatzera ioaitea, aller reposer" H.
    Pausatzera goaz zuen arduren fidatuak. EZ Man II 142. Kanaberaren estalgunean eta gerizan egiten du bere loa, han pausatzen du. Ax 39 (V 25). Lafayette, gaua galdurik, hara orduko unhatua baitzen, bai eta haren gizonak ere, yuan ziren oro phausatzera. Elsb Fram 85. Lurra neguan pausatzen da, udaberrian atzartzeko. EZBB II 50.
    azpiadiera-1.2
    (BN-arb-baig-lab, S; H) Ref.: Satr VocP; Gte Erd 252.
    Morir, expirar. " Goiz aldera pausatu zen, il expira vers la matinée" H. " Itsasun pausatu da 45 urtetan (BN-arb-lab)" Gte Erd 252.
    Lazkaon, Gipuzkoan, da 1904-an pausatu. Iratz 183n. Ixtant baten buruan, xoriño bat bezala, pollikiño... pausatu zen. (Jainkoak duela bere lorian!). Lf Murtuts 28. 1947-an pausatu zen. Zerb Azk 81. Berrogoi urthetan Mayi Etxebers [...] betbetan pausatua zela. Herr 25-11-1965, 2. Hola iraun zuen hiru egun eta gero pausatu zen batere senditu gabe. Etchebarne 149.
    azpiadiera-1.3
    Reposar (los restos mortales).
    Bedatsiala dirade / Han khorpitzak phausatüko. Casve SGrazi 118.
    azpiadiera-1.4
    Reposar (un líquido, una masa, etc.). " Utzi behar da arno hori pausatzera " H. " Artho pausatua, de la méture posée" Lh.
    Nahasi behar da [itxas-gaztañaren hura] nuizik behin, phausatzera ützi eta iratzi. Ip Dial 107 (It lauspeatzen, Ur atsedeten). Pausatzerat uzten da [eztia]; ondakinak zolara dihoazko. Dv Lab 301. Utz zazu [pasta] pausatzerat bi oren erreinarazteko. ECocin 37.
    azpiadiera-1.5
    (Con aux. trans.). Hacer reposar.
    Pagadiaren freskura atsedenean nire arima pausatzen jarraikiko dut. Arti ( in MEIG VI 182 ).
    azpiadiera-1.5.1
    Alemanek zer irriak eginen zituzten barnean ziren frantsesek sinhetsi balituzte eta xixpak pausatu! Zerb Gerlan 97.
    azpiadiera-1.5.1.1
    Descansar, quitar el cansancio.
    Heinean loak pausatzen, gero akitzen. EZBB I 90.
    sense-2
    2. (BN-arb-lab, S; Volt 32, SP, Lecl; ph- Urt, Arch VocGr, VocBN, H). Ref.: Lrq (phausatü); Gte Erd 252. Colocar, posar, poner. "Assuere, [...] pedazua phausatzea" Urt II 496. "Poser, placer un objet sur un corps en repos" VocBN. "Bururdiaren gainean burua pausatzea, poser la tête [...]. Eskua sorbaldan pausatzea, poser la main [...]. Hondarren gainean pausatua den etxea, uholdeak eraman du, une maison qui pose, est bâtie sur le sable [...]" H.
    Gizonaren semeak eztik non bere burua pausa dezan. Lç Lc 9, 58 (He, TB, Leon pausatu; Oteiza makurtu, Dv, IBk etzan, Brunet eratzin, Ol, Or, Ker, IBe ezarri ). Hek othoitze eginik eskuak gainean pausa zietzén. Lç Act 6, 6 (He pausatu; TB, Dv, Ol, Arriand, Ker, IBk, IBe ezarri ). Manjateran pausatu / bezain sarri Haurtxoa. EZ Noel 57. Erran nahi dut gauza bat, eta ibeni eta pausatu egiazko zimendu bat. Ax 363 (V 240). Pausa dezagun eskua haren bihotzaren gainean. SP Phil 444. Eman zen arresta [...], legia pausatu, gizon orok hil behar ziala. Tt Onsa 132. Arrokan zaitu pausatzen. Gç 75. Eta phausatü zitit / zük eman ordiak han. Normandie (ap. DRA ). Pausatu dut ene liburuan. " Arzcun, 1777" . RIEV 1977, 691. Ez du non pausa bere burua. Lg II 107. Rejistre berhez batetan phausatüko dütü deliberazione hartüren direnak oro. Mercy 39s. Pausa ezatzue zuen begiak [...] tabernaklearen gainean. EgunO ( in Arb Igand 178 ). Aphezak ezpeiliro komodoki [ostia] phausa ahal mihin gaiñen. UkLiB 92. Zangoa [mitxa phiztu] haren gainean pausatu haren hiltzeko. Jaur 379. Burrasta zazu kasola bat eta pausa zaitzu zure puskak barnian kurutzian. ECocin 42. Loretto bat nigar batekin / pausa zak tinba gainean. Elzb Po 182. Atsegineki pausatu nuen / Lehior gainera zangua. LuzKant 134. Zurezko jan-aska zointan Maria Birjinak phausatü beitzian Jesüs haurra. Ip Hil 100. Gaxuxak pausaturik saskia lurrean. Ox 164. Hik beitákik [...] béhar den elhíen béhar den lekhín pháusatzen. Lrq Larraja RIEV 1931, 238. Belaun-ikaraz naiko lan dite / sega ingurean kokatzen (pausatu, jarri). Or Eus 306. Iretsi zuen profeta eta hirur egunen buruan bizirik pausatu leihorrean. Zerb IxtS 66. Gatilua mahain ttipi baten gainean pausatu-eta. Lf Murtuts 9. Haurra bere ohean pausatzera zihoan. Mde HaurB 20. Sosak mahain gainean pausatu zituen. JEtchep 102. Eskua kanibetaren gainen pausatzen du. Larz Senper 72.
    v. tbn. Mih 29. Xarlem 1196. JesBih 452. Dv Gen 18, 8. Xa Odol 33.
    azpiadiera-2.1
    (Part. en función de adj.). Depositado, (dinero) que está en depósito.
    Diru pausatua, denbora fitsatu batean baizik athera ez ditakena. EGAlm 1903, 48.
    azpiadiera-2.2
    "Poser, en parlant de chiffres. Pausatzen dut bortz eta beiratzen, goititzen laur, je pose cinq et retiens quatre" H.
    azpiadiera-2.3
    Apoyar, hacer descansar sobre (sentido fig.).
    Gure afekzione prinzipal guzia sekulako izate gloriazkoan sosega eta pausa dezagun. Lç Adv ** 7r. Hala bihotza pausatzen duzula gure Iaunaren gainean. SP Phil 262s (He 264 pausatu ). Jinkuatan bere esparantxa oro phausatzen lialarik. Mst I 20, 4 (SP ezarri, Ch eman ). Bere amodio guziak heien baitan pausatzerañokoan. Mih 96.
    sense-3
    3. (L, B, BN, S, R; H) Ref.: A; Lrq; Izeta BHizt2. .
     Posarse. " Epherra, pospolina, azaia eta bertze asko hegastin eztira zuhaitzetan pausatzen, [...] et autres nombreux oiseaux ne se posent pas sur les arbres" H. " Oian ortan badira uso pausatuek " Izeta BHizt. . Tr. Lo hallamos con aux. trans. en Axular.
    Pausa zedin hetarik batbederaren gainean [mihi bat] . Lç Act 2, 3 (He, IBk gelditu, Dv jarri, Ol, Arriand, IBe kokatu, Ker ezarri). Ur irakinean eztu uliak pausatzen. Ax 38 (V 24). Ilkiko da zuhaitz landarea, eta haren errotik iganen da lorea eta haren gainean pausatuko da Iainkoaren espiritua. Hm 103. Zeinak [suzko mihiak] pausatu baitziren bilkhua zorionezko hartan aurkhitzen ziren presuna bakhotxaren buruaren gainean. Jaur 198. Ikhusi zien [etxia] airian, eraisten eta phausatzen Tersatzeko hiri khantian. Ip Hil 137. Hedoi artetikan mendi / gora batean pausatu. Etcham 44. Urso xuri bat, bethiereko han pausatua. JE Ber 82. Usoa itzuli zen, nihun etzuelakotz pausatzeko tokirik atxeman. Zerb IxtS 14. Pinpirina pausatzean adarra hauts beldur. EZBB II 92.
    v. tbn. CatS 31. Lap 201 (V 89). Ox 147.
    azpiadiera-3.1
    (H) .
    (Fig.). Apoyarse en, confiar en.
    Zure baitan pausatzeko kreatura guzien gainetik. SP Imit III 21, 1. Zure gaiñean bere artha guziez pausatzen eztena hirrisku handitan dabilla. Ch III 17, 1 (Ol bere ayola dana egozten ez dizuna). Jainkoa ona dela ikhusirik, hartan sobra fidatuz edo pausatuz. CatLav 189. (V 97) Enadin phausa ez aingürietan, ez arkanjelietan, ez zelüko armada orotan. Mst III 21, 1. Eta eziñ izan daitezke [gure deliberazioneak] fermuak eta iraupenezkoak, non ez diren funtski pausatuak gure buruazko mesfidantziaren [...] gaiñean. He Gudu 166. Orduan Jinkoaren botherearen gañean pausa ahal zaitezke. Mih 33. Jainkoaren miserikordian sobra pausatuz. Brtc 56. Haren gutizia, pendura eta ahal guziak gaurgero ezin nihon ere phausa ditezke Jainko baithan baizen. Dh 158.
    azpiadiera-3.2
    Detenerse sobre un punto.
    Ezin hari bazaitezke gaineko eta zeruko gauzen konsideratzen miratzen [se trata de dos redacciones alternativas], pausa zaite Iesusen Pasionean. SP Imit II 1, 4 (Ch y Mst p(h)ausatu, Ol kokatu).
    sense-4
    4. Calmarse. " Haserrea pausatu denean " H.
    [Kolera] hark diraueiño ez deus egitea, pausatzera utztea. Ax 303 (V 201). Errozu itsasoari: pausa adi. Ch III 23, 8 (tbn. Mst). Phausatzen düzü kontzentzia nahasia. Mst III 52, 3 (SP y Ch sosegatu; Ol yabalkuntza sortu). Nehon ez dakite pausa / zonbaiten odola. Bordel 175.
    azpiadiera-4.1
    Hacerse calmado, tranquilo. "Devenir posé, raisonnable [...]. Adinarekin pausatzen da " H.
    azpiadiera-4.2
    (Con aux. trans.). Calmar, tranquilizar.
    Zure pena guziak gozatuko, izialdurak pausatuko, dudak sunsiaraziko dituzten gogoreta batzuek. Mih 20.
    azpiadiera-4.3
    (Ht VocGr, Lar, H) (Part. en función de adj.). Calmado, tranquilo, sosegado; de conducta moderada. "Honnête" Ht VocGr 371. "Modeste" Ib. 386. "Pausado", "quieto, sosegado" Lar. "Neska pausatua, fille sage, modeste" H.
    Hor heldu da zahartasuna, denbora pausatua, umoa, erhokerien utztekoa. Ax 173 (V 117). Gu iende kastoak, onhestak, garbiak, pausatuak eta begiratuak gara. Ib. 178 (V 119). Zaren debot eta pausatua. SP Imit II 8, 3 (Ch manso, Mst phausüzko, Ol mana, Leon bildu). Gogo pausatu eta finko batez zure egitekoak egiten tutzula. SP Phil 277. Amudioa [...] sobrea da, garbia, fermua, pausatua. Ch III 5, 7. Errendatzen gitü onest eta pausatü ororen alderat. CatLan 66.
    azpisarrera-1
    PAUSATUXEAGO.
    Algo más descansado.
    Pabeko erreximendua gu baino pausatuxago baitzen. Zerb Gerlan 28.
    azpisarrera-2
    PAUSATUZ. Tranquilamente, sin precipitación.
    Ondoan galdeak egin behar tu pausatuz eta klarki. CatLav A, 6r (V 7).

    pausatu

    pausatu
    << pasadizo 0 / 0 pentsaketa >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper