OEH - Bilaketa

391 emaitza hezur bilaketarentzat

Sarrera buruan (136)


Sarrera osoan (255)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
mokor.
sense-1
I. (Sust.).
azpiadiera-1.1
1. (V-gip, AN, L-ain, BN, S; -kh- VocBN , Gèze, Dv) Ref.: A; Iz ArOñ .
Terrón; bloque, pedazo. "Extrait de rochers ayant la forme ronde ou presque ronde" VocBN . " Lur mokhor, motte de terre. Azukre mokhor, boule de sucre. Harri mokhor, bloc de pierre" Dv.
Irauli ondoan, eta mokhorra jo aitzinean, ezarri ongarria. Dv Lab 144. Xut dago, xapelari so: mokor gorri bat / ez othe den bonbona. Ox 182. Zukre mokorrak maite zituen itsuki. Zub 111. Hainbertze eta halako lur-mokorrek lotsa bat sortzen dautzute barnean. JE Ber 52. Horma-mokorren hausteak. Ib. 70. Landu gabeko arri-mokorrez egiña. JMB ELG 87. Ezpaitira mazo-ukaldiz zeetu-errezak mokor oek, bein eguzkitara legortu ezkero. TAg Uzt 265. Kristal-mokorra. Or QA 202. Saltzen dira mineralki bat edo bertze, edo denak badituzten erhautsak eta mokorrak (pierre à lécher). Gatxitegi Laborantza 142. Atxurrakin sokil mokorrak autsi. Ibiñ Virgil 71. Ibaiek izotz mokorrak daramazkitenean. Ib. 76. Azkurea balitz ere [emaztea] , mokorra litake. Egunaria 13-10-1971 (ap. DRA ). Ikatz mokor baten bertutea . Lf CEEN 1973, 131. Mitriola mokor batzu lehertu, erraustu. Larre ArtzainE 85.
v. tbn. StPierre 22. Barb Sup 84.
azpiadiera-1.1.1
(L, BN-baig, Sal, S ap. A ; H).
Restos de pan. "Mendrugo" A. Cf. SP: "Ogi mokorra, grigne de pain, aunque es posible que su fuente sea el ej. de Oihenart.
Ahalge-gabeak bitu epher erreak; zer ahalgorrak? ogi-mokorrak. "Restes" . O Pr 9 (v. tbn., con alguna var., en EZBB II 13). Zokoetarat igorri ogi mokor idortuen biltzeko. Zerb Azk 45. Aur koiek beti daukie ogi exportara mokorrez beterik. ZMoso 58.
azpiadiera-1.1.2
Eta aragi arroa biziro erakarri zun bera aragi-mokor etzalako. "Carneo corpore ipse non esset." Or Aitork 299.
azpiadiera-1.1.3
Lingote.
Urre mokor bat. Ol Ios 7, 21 (Dv erregela, Ker aga, BiblE puska).
azpiadiera-1.2
2. (V, G-goi-to-bet; Lar, H, Zam Voc ), mukur (V-oroz) Ref.: A (mokor, mukur); Iz ArOñ; Etxba Eib; EAEL 287; Elexp Berg.
Ancas, grupa; cadera; trasero. "Rabadilla" , "ovispillo, rabadilla de las aves" Lar. "Alhorre, enfermedad en los niños recién nacidos, aurren, seintxoen olla-begiak, mokorreko miña " Ib. " Ollo mokorra gizentsu bada ere, batzuetan kirats da " H. "Nalga" A. "Los huesos posteriores desde la cintura hasta los muslos" Iz ArOñ. " Mokorrian zelaiñia, la señal (pintura de las ovejas) sobre las patas traseras" Ib. " Mokorrakin jo dot lurra eta ibilli ezinda geldittu naiz " Etxba Eib. v. ipurmokor.
Eduki itzatzute zeñituak zeren mokorrak. Oteiza Lc 12, 35 (Lç gerrunze, He, Brunet, Dv, Leon, Or, Ker, IBk gerri, Ol sarkutz). Askotan mokor gañetik gerrikua zintzillik zuela. Urruz Urz 47. Mokor baten ganean / gonan kenduten da [atzazaletako loia] . Azc PB 69 (in Ur PoBasc 178 eperdi). Saldu dira pobreen / beso ta mukurrak, / eta kendu fraileen / sopea ta utsurrak. Ib. 355 (Interpr? in Ur PoBasc 184 bizija emoten eutsen / fralleen otzurrak / eta gosezo [sic] axia / oraingo guzurrak ). Gerriko tendeltxu bat mokor gañean. Ag Kr 87. Gerri zabal, mokor astun, ibil-baldarreko emakumea. Ag G 125. Mokor ondoan aragi tato batzuk gutxiago zituala [beorrak] . Ib. 158. Ikusi nuanean / nik zure mokorra. "Caderas" . Or Eus 55. Atso zâr oni zitzi dario / okotz eta mokorretik. "Le cuelgan carnes [...] de las caderas" . Ib. 143. Mokorra okertu [astoak] . And AUzta 103. Mokor-aldean eta saiets-ondoan bere, ezarten eutsan eskua gozaro, [bizikletatik] jaustea eragotzi nairik. Erkiag BatB 76. Zaldiaren mokor-gaiñean. "Ancas" . Berron Kijote 53. Mokor zabalak, neurrira gona-aztalak. (G-goi). EZBB II 62. Mokorretik ebakuntza egin da urte betera izan nintzan erren gogorrakaz. Gerrika 283.
azpiadiera-1.2.1
(Fig.).
Arrantzalien potintxoak bere mokorren gañean maitero darabilzala [itxasoak] . Ag Kr 138. Bi [ontzi] ôk zuzendu diradeneko, / Getarik oker mokorra. "Se contonea" . Or Eus 396.
azpiadiera-1.3
3. (V-arr-arrig-m; Añ), mukur (V-ger-ple; Zam Voc; -kh- S; Foix) Ref.: A (mokor, mukur); Lrq (mükhür) .
Tronco; leño. "Leño [...] pequeño" . "Ramas gruesas de árbol" A. " Mukur, base del árbol, parte inferior del tronco. Mukur-ikatz (V-ger), [...] carbón hecho de tronco de árbol" Ib. "Cepa (de árbol)" Zam Voc. "Gros bûche ou tronc" Foix (Lhande copia erróneamente makhür). "Bûche. Jinko-mükhürra (S), la bûche de Noël" Lh.
Mukurrak, 60 burdi, 40 errial bakotxa. EE 1895b, 519. Ezta gizona diru bakoa; / da elor arantza latzena, / lengo munduko mukur gogor bat / argirik ezin leiena. Azc PB 364. Nork ikertu leikian neure etxe zar-utza? / Mukurrak eze ziran, dana zan kiatsa. "Los troncos" . Laux BBa 68. Aizkor-otsian / mukur txikitzen gogor / dabiz. Enb 96. Otza kentzeko bauku / mukurre naikua. Ib. 170. Ara or egur-mokorrak suburni-gainean txinpart jarioka. TAg GaGo 93. [Zurginak] ezertarako on ez dan gañerako mokor makur ta begitsua arturik, [...] giza-iruditara tankeratzen du. Ol Sap 13, 13 (BiblE puska bat). Emakumeak, lurrean jesarrita, erdian sua dabela; anpor zatiak, mukur estuak, arbazta eta zabar erdi igarrak. Erkiag BatB 118. Iñun be eztot ikusi onelako makatz-tantairik. Agatx lodi baten neurriko mukurra aukingo dau. Alzola Atalak 82. Moldatu bear egurra, / enbor, abar ta mukurra. Ayesta 54.
azpiadiera-1.4
4. (G-azp ap. Gte Erd; Aizk (G)), mukur. "Espalda, hombro. Mokorrean, al hombro, en el hombro" Aizk. " Mokorrean karga hartuta zijoan (G-azp)" Gte Erd 66.
Eraman aiña zama jartzen digu ordea mokorrean (bizkarrean). Ayerb EEs 1912, 166.
azpiadiera-1.5
5. Objeto que sobresale. " Berautzu eror zenbait mokhor iorik, prenez garde de tomber ayant heurté contre quelque achoppement" H.
azpiadiera-1.5.1
"Légère bosse" H.
azpiadiera-1.5.2
" Mokor bat egin diote jauntzian, iduri du konkorra, on lui a fait une grosseur dans le vêtement, on le dirait bossu" Lh.
azpiadiera-1.5.3
" Mokor hartan egin behar omen dute etxea [...], sur cette hauteur" Lh.
azpiadiera-1.5.4
" Mokorrak urten txao, se le ha formado un saliente (a la pared cuando se tuerce)" Iz ArOñ.
azpiadiera-1.6
6. (BN-ciz, Sc ap. A), mokorro. "Nubarrones" A. " Hegoak aitzina zeramatzan lanho mokorrak oro " Lh.
Ordutik lanho mokhorro beltz batek hobeldua zagon Espainiako zeru gaina. GH 1935, 305.
azpiadiera-1.7
7. " Mükhür (S-saug), tumeur, kyste" Lh.
azpiadiera-1.8
8. mukur.
Mal humor, enfado. Cf. supra (6).
Zer ulik ausiki daut neri Ganix, holako mukurrean joaiteko! Zertan egin othe diot huts? Zerb BiGo 304.
sense-2
II. (Adj.).
azpiadiera-2.1
1. (L, B; -kh- L, BN; Urt I 93, vEys, Dv, H) Ref.: A; Izeta BHizt .
Adusto, huraño, antipático. " Akerra bezen mokorra, muy huraño, huraño como el cabrón" A.
Ez badaki moldatzen [emazteak] mokhor den nausia. Hb Esk 172. Ez dadin mokhor atzar ezagutzen ez dutenen kontra. Hb Egia 73. Yeloskor, herratsu eta mokhor guziak. Ib. 36. Bakearen etsai, belztaile, barraiatu, mokhor, prestuen etsai. Dv 2 Tim 3, 3 (He bihurriak, TB krudelak ). Hurbil-arazten du beregana / Garmin artzain mokorrena. Lander ( in Onaind MEOE 1094 ). Aita gureganat heldu, begitarte mokorrarekin arabez. JE Bur 17. Gobernamenduko mandatari mokorren ondotik, mugazainen aldi. Zerb Metsiko 187. Atzarriko zare histu, / zozotu eta mokor. Iratz 20. Girixtino mokhor minkor bat. Lf Herr 15-9-1955, 4. Hazpandarreri aita Larregain, Saindu Mokorraren egia saminak gaitzitu zitzaizkoten bezala. Zerb Azk 54. Ezagut-aintzin, mokor-aire bat atzemaiten bazion ere norbaitek, laster ageri zen [...] barne gozoagorik nekez aurki zitekela. Herr 14-11-1957, 2. Emazte mokor batek. "Acariâtre" . Ardoy SFran 24.
azpiadiera-2.1.1
" Bihotz mokhorra, cœur dur, insensible" Dv.
Jesus gabe zein gor den gure bihotza eta zein mokhor. Dv Imit 87 (ap. DRA).
azpiadiera-2.1.2
" Mukur (V, ...), torpe, tosco, hablando de personas" A.
azpiadiera-2.1.3
" Mokor (L-ain), altanero" A.
azpiadiera-2.1.4
" Mokor (L-côte), perverso" A.
azpiadiera-2.1.5
"Mélancolique, [...] mokhor (S)" Lh Eusk 1919-20 (I), 81.
azpiadiera-2.1.6
(Uso adv.).Duramente.
Bakharrentzat da mokhor bai zinki mintzatu. (1765). BertsZB 109.
azpiadiera-2.2
2. "Engourdi. Esku, erhi mokhorrak, mains, doigts engourdis" H.
azpiadiera-2.3
3. "(L, B, BN-ciz), disforme. Arri mokorra, piedra disforme. Zur mokorra, madero disforme" A.
Orma mokor beltz, erdi-erroiztu, ke-bide motz, arruztai urratu eta abar. Lh Yol 6.
azpiadiera-2.4
4. "(R-uzt), (árbol) recogido, casi en redondo" A.
azpiadiera-2.5
5. (Nube)oscura, negra, amenazadora.
Hedoiak orai hits, sarri mokor, batzuetan goibel, noiztenka ortziaren burrunba lazgarriarekin ihes bezala. JE Bur 76.
azpiadiera-2.5.1
Beren itzalaz estaltzen gituzte [bizitegiek]. Zoin mokorrak gauazko bidezkariarentzat! JE Ber 101.
azpiadiera-2.6
6. Pequeño.
Ezkur mokorrak sasi barnean. Ox 116. Bizarra bai, buztana nun? / Oi, aker buztan mokorra! Ib. 89.
azpisarrera-1
HABE-MOKOR. Columna.
Abe mokor bati lotua apalkiro [Jesus] . SMitx Aranz 142.
azpisarrera-2
MOKOR-ASTUN. De trasero pesado.
Mandazain mokor-astunak [...] iru mandoetatik bizkorrena azpiko laguntzat artu eban. A BeinB 91.
azpisarrera-3
MOKOR-HEZUR. "Mokorrazurrak, los huesos de las caderas, superiores a las articulaciones de los muslos" Iz ArOñ.
Begira arrapatzen baaut / Martintxo gezurretan, / gogoango dek betiko / mokor ezur orretan. "Espaldas" . BorrB 16.
azpisarrera-4
MOKOR-GILTZA. "Mokór-kiltzia, el hueso redondo saliente del pernil. Mokórgiltzaak" Iz ArOñ.
azpisarrera-5
MOKOR-MAILU (L, BN ap. A; -kh- Dv). "Mazo que se usa para pulverizar terrones en los campos" A.
azpisarrera-6
MOKOR-MOKORRA.
a) "Para decir 'está del todo borracho', se dice ordi mokor mokorra dago" Mdg 155. b) "Espantado del frío he estado recogidico en un abrigo, otzak lotsatruk egonaz mokor mokorra beroki batian" Mdg 155.
azpisarrera-7
MOKOR-ONDO. "Tronco gordo que se destina al fuego" Izt.
azpisarrera-8
MOKOR-HOTS (?).
Kaleak beetzat arkosko-ordez giza-buruak eukazan ta alangoxe buru bat yota artu eban mokorrotsak iratzarri eban. A Latsibi 146.
azpisarrera-9
MOKORPE (Con suf. local de decl., en sing.). Trasero.
Mokorpetik oratu ta iasota eukala [umea] . A Ezale 1897, 27b.
azpisarrera-10
MOKOR-ZABAL. De anchas caderas.
Emakume mokor zabal arek. Erkiag BatB 199.
azpisarrera-11
ONDO-MOKOR. "Le ha contado al zutano todo el secreto al por menor [...] kontatu zaun sandiari ixiltarzun guziua ondo mokor" Mdg 155. "Ondo-mokor (R-vid), por menudo" A.
Ondo-mokor dana yalgi. Zait Sof 111.
azpisarrera-12
SU-MOKOR. Tizón.
Kixkorrari atheratu su mokorra ahurrean. SoEg Herr 22-12-1960, 3.
mokor
<< 1 moko 0 / 0 1 muin >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper