Harremana

    OEH - Bilaketa

    1295 emaitza herri bilaketarentzat

    Sarrera buruan (151)


    Sarrera osoan (495)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    gidatu.
    etimologikoa
    Etim. De rom. guidar .
    sense-1
    1. (S; Volt 95, SP, Urt I 193, Ht VocGr , Lar, Añ, Gèze, H), giatu (V-gip; Lcc (-adu), Añ), kidatu (AN, L; Lar, Aq 861, Añ, H), kiatu (Izt). Ref.: A (kidatu); Lrq; Etxba Eib (giau).
    Guiar, conducir, llevar. "Guiar, kiatu" Izt 57. "Guider, servir de guide à quelqu'un, lui montrer son chemin" H. "Giau, guiar. Gurasuen zeregiña, umiak azi eta onera giau" Etxba Eib. v. 1 bidatu.
    Tr. Documentado en todos los dialectos (en vizcaíno sólo en Añibarro y Kirikiño). No hay ningún ejemplo de roncalés con este significado (v. infra (4)). Emplean kidatu Axular, Etcheberri de Ziburu, Harizmendi, Lizarraga de Elcano, Iztueta y Aresti. Giatu es desde Lazarraga bastante frecuente en autores meridionales donde tbn. se documenta gidatu (Cardaberaz y Guerrico emplean ambas). En DFrec hay 30 ejs. de gidatu.
    Posible da itsuak itsua gida ahal dezan? "Puisse mener". Lç Lc 6, 39. Bai, baia [andrak] daben zenzutxo ori / gaxki daroae giadu. Lazarraga A9 1175r. Neure begiok giaduko dot / tristezea dan errira. Ib. A 1146v. Aideok deseatzen dabe / leku onera giaetan. Ib. B24 1201r. Nigana gia eztezazula / sekula zeure barkea. Ib. B5 1164v. Ierusalengo hirira / xuxen ditu gidatu [izarrak]. EZ Noel 65. Zuhurki konseilla, kida, goberna eta burutan athera. Ax 5 (V 2). Ezta zuhurtziarik zure argiaz ezpada gidatua. Ch III 14, 2. Gietu zuela Spiritu Sanduek desierto atera. OrorbSerm 92. Ifernurat gidatzen duen bidea. Brtc 140. Ara giatu zituan juduak eta erakutsi zien nor zan Jesus. AA I 419. Esan diteke erazeki ta sutu zirala, eta amoriuaren indarrak gidatuko zituala. Bv AsL 163. Bertzeak oro gidaturik, alargun gelditu bera, 40 urteko alaba hunekin. HU Aurp 183. Denok orazio bat egiten dezue, askotan zuen artzaiak gidatzen zaituela. Ag serm 291. Zeruko bidetik gizon guztiak giyau eta zuzendu bear dituzan argi-zuziya. Itz Azald 170. Nai badituzu artu / onrak eta famak / giatuko zaituzte / aitak eta amak. Balad 230. Errosariyua giyetako izentau eben euretaiko bat. Kk Ab II 169. Beiak gidatzeko Florentinok daraman akullua ikusiko da. Alz Ram 100s. Ontziya zuzen giatu zuan / zuten pilotuak. MendaroTx 382. Nagusi jauna orrek / zituen giatu. Yanzi 148. Bere Fiat ederra Bilboko kaleetatik kidatzen zuen artean. Arti Ipuin 76. Erregeek, udaberriz, erle-mulko berriak gidatuko ditutenean. Ibiñ Virgil 108. Zaldiak gida dezake zalduna, otoak ez du gidatzen otozaina. EZBB II 137. Arribatzen gira, beraz, aneak karrosa gidaturik, Donibaneko garara. Etchebarne 66. Urten eban gietan etorri zan baltz batek. Gerrika 209. Ez gaitu intuizio argiak gidatuko. MEIG VIII 104.
    v. tbn. Volt 177. Mat 334. Harb 264. Hm 67. Tt Onsa 177. Gç 189. SP Phil 79. Arg DevB 213. INav 85. ES 164. CatLav 146 (V 75). He Gudu 103. Mst III 58, 3. Cb EBO 9. Lg II 114. Mih 105. CatLan 74. AR 386s. Iraultza 21. Monho 130. Xarlem 826. Gco I 460. Añ MisE 51. Dh 117. JesBih 448. UskLiB 28. Jaur 127. Etch 606. Gy 229. Hb Esk 175. CatS 99. Aran SIgn 20. Elsb Fram XI. Lap 20 (V 12). Ip Hil 87. UNLilia 13. CatJauf 81. LuzKant 78. Auspoa 97, 119. Etcham 183. Zerb IxtS 51. Txill Let 137. Anab Aprika 24. Larz Iru 26. Gazt MusIx 173. Ardoy SFran 242. Xa Odol 340. Berron Kijote 57. Onaind STeresa 119. Larre ArtzainE 192.
    Giatu: Cb EBO 62. GavS 33. Gco I 460. JanEd I 22. Xe 159. AB AmaE 181. Goñi 115. MEIG IX 139 (en colab. con NEtx).
    Kidatu: EZ Eliç 226. Hm 228. LE Ong 133v. Izt C 463.
    Aithortzen dute orok, herri gidatzeko, / ez ditekela kausi hainitz hobeago. Hb Esk 102.
    (Part. en función de sust.).
    Iudizio jeneralean ere aingeruak darama bere kidatua iudiziora. Hm 229. Hain aintzina dire xismatiko / zin eginen ondotik dabiltzanak, / Gidatuak gidak bezalako. Iraultza 24.
    sense-2
    2. (H), giatu. Guiarse. " Ilhunbean ezin gida bazaite " H.
    Iauna, zeuregaña gida / bedi othoitz enea. EZ Eliç 268. Errebelatuko dire [...] presuna zuhurren eta iakinsunen argitz ezpadire gidatzen. Ch III 7, 2. Bere buruz gidatzen dena urrikalgarri dela. Lg I 202. Au ongi egiteko, gia zaite, ez zere burutik, baizik konfesorearen iritziarekin. AA I 403. Oien esanatikan / giatzen zirenak. Yanzi 202.
    azpiadiera-2.1
    Conducirse, comportarse.
    Zuhur balin bagira / Gida giten ongi / Gure Jainko jaunaren / Legia da hori. LuzKant 72.
    sense-3
    3. + giatu. Dirigirse, acudir.
    Gidatuko zarete gure etxera behar duzuenaren izaiteko. Mong 594. Jakin dezan norengana biar deben giyatu, menturaz nai balu egin billete oien jabe. Bil 93.
    azpiadiera-3.1
    Encaminarse.
    Berakin an zan alkate jauna / etzan burutik urriya, / Zubietako toki alaia / bera zalako jarriya, / berriz andikan giyatu ziran / egingo bazan berriya. Imaz ( in FrantzesB II 139 ).
    sense-4
    4. Enviar.
    Azken kartan erran naun gisa gidatan daud zerxkobait gore uskaratik berorren gobernioarentako. Mdg 147. Ez dakid ala ez nion ikasi, ala antze zren; guartuz nuana gisa, fanen naz gidatuz. Ib. 149.

    gidatu

    gidatu
    << gezurtto 0 / 0 gisa >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper