OEH - Bilaketa

1295 emaitza herri bilaketarentzat

Sarrera buruan (151)


Sarrera osoan (495)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
gaitzitu.
sense-1
1. (B, BN, Sal, S, R; Volt 72, VocS .(gaizitu) VocBN , HeH Voc, Gèze, Dv, H), gatxitu (R) Ref.: A (gaitzitu, gatxitu); Lrq; Satr VocP; Gte Erd 142, 128 .
(Aux. intrans. bipersonal). Ofender(se), tomar a mal, molestar(se); disgustar(se), contrariar, desagradar; indignar(se), escandalizar(se); penar, doler(se). "Indigner" VocS. "S'offenser" VocBN. "Gaizkira hartzea, samurtzea, bihotzean zaurtzea" HeH Voc. "Contrarier" Gèze. "S'offenser, se piquer, se fâcher, se blesser, se choquer. [...] Eztakizula gaitzi, ne vous en déplaise" H. "Gatxitu, 1.º (S, R), tener aversión; 2.º (R), contrariar. 3.º (R), enfadarse, enojarse. [...] Gatxitu zio (R), le ha sabido mal, se ha incomodado. 4.º (R-vid), ofender [Mdg 148]" A. "Gaitzitu zako (BN-lab), ha tomado a mal, se ha ofendido" Ib. s.v. gaitzi. "Gizendu zela erran nakon eta gaitzitu zakon (BN-arb)" Gte Erd 142 (junto a txartzat hartu, ongi ez hartu, etc., de otras zonas). "Zakurrari gaitzitu zaio, jo dudalako (BN-arb)" Ib. 128. Tr. Documentado en la tradición septentrional desde Leiçarraga, y en Mendigacha (gatxitu ), F. Irigaray y Etxaide. Es especialmente frec. en los ss. XIX y XX. (Los ejs. de gaitzi con aux. no indicativo, donde gaitzi podría interpretarse como rad. de gaitzitu, van incluidos en GAITZI IZAN s.v. gaitzi ).
Gaitziturik zeren Sabbathoan sendatu zuen Iesusek. Lc 13, 14 (HeH gaitziturik; He gaitzetsi, Leon khexu). Zeren baitakit gaitzituko zaiela [...] abre mutuekin konparatzea. ES 171. O! zeiñ gaitzitzen zaiskon Jainkoari yuiamendu ariñak. He Phil 344 (SP 341 zein desgogara). Ororen gogara nahi bada egiñ, / oro gaitzituak uzten dire berdiñ. Gy 198 (v. tbn. 63, donde se contrapone a satifatu). Zeren hain ona zaren, nere gaizkiaz gaitzitua nago, Jauna. Dv LEd 74 (Cb Eg II 35 damu det). Erran dugu badirela gizon batzu, bi begitarte dituztenak. Hori zaio gaitzitu Réveil Basque-ri. HU Zez 41 (v. tbn. 171). Anke lan andietan sartruk dagola, nago ezaula gatxiten gaiza kuek oildazkaudan. Mdg 148. Manuelen ostatuan sartu othe zaut, nik deus ez pagaturik gaitzitua? Barb Sup 73. Bikarioaren jokoa biziki gaitzitu zitzaion Oxalderi. Ox 193. Laminak, gaitziturik, joan ziren bertze bas-herri batetarat. "Mortifiés" . Barb Leg 26. Barka gaitzitzen bazaizu. Mde HaurB 77. Eskualdun gazteari gaitzitu zitzaion soldadoaren irri trufa. JEtchep 101.
v. tbn. EZ Noel 167. Lg I 337. AR 184. TB Mt 21, 15 (Dv gaitziturik jarri; He hasarratu). Ip Mt 15, 12. HeH Mc 10, 22 (He tristatu). Laph 177. ChantP 38. Jnn SBi 168. JE Bur 42. Const 27. Etcham 226. FIr 141. Zerb IxtS 50 y Azk 54. Lf Murtuts 21. Etxde Itxas 122 (explicado con 'molesto'). Ardoy SFran 24.
azpiadiera-1.1
(Acompañado de instr. o sociativo).
Gaitzitu zitzaion hala galtzeaz hanbat diru balio zuen ura. Lg II 218. Egiñ den hautuaz dago gaitzitua. Gy 96. Ez zaitzu gaitzituko / erraitearekin: / presuna ohorezko / batño hunat ez jin. Michel LPB 342. Bainan laster akitu ziren eta apur bat kexatu ere, sahetsetik jostetan igortzen giniozten kitzikez gaitziturik. JE Bur 80.
azpiadiera-1.2
(Unipersonal). " (Hori egiten baduzu), gaitzituren da (BN-ciz)" Gte Erd 272 (BN-arb: gaitzituko zaio).
Ezgra gatxiten noranai fan dein. Mdg 128 (citado por A s.v. gatxitu). Otoi, barka nezak, Erramun; ez niakikan gaizituko [sic] hintzala. Zub 50.
v. tbn. Zait Sof 66.
azpiadiera-1.2.1
(Unipersonal acompañado de instr.).
Amerikanoa gaitzitzen da gauza horien oroitarazteaz eta iardesten dako beltzuri bortitz batekin. Zub 66. [Kain] gaitzitu zen anaiaz eta errabia bihotzean itzuli etxerat. Zerb IxtS 11.
azpiadiera-1.3
(Bipersonal trans.). " Etzitut gaitzitu nahi (BN-arb)" Gte Erd 139 (junto a ofenditu, mindu o faltatu de otras zonas).
Ohidura itsusi hori debekatua izan da, zorionez, frantsesak ez gaitzitzeko. Zub 54. Alkar maitatze zintzo horrek gaitziturik. Mde Pr 176s. Gezurrak ni gaitzitu ezean. "Me non posset offendere" . Or Aitork 375.
sense-2
2. Ofuscarse.
Bainan, aroa pitta bat goibeldurik, hedoi bat aintzinean eman zitzaion, eta gaitzitua osoki, hedoi hobe zuela bururatu zitzaion. "Offusqué" . Barb Leg 26.
sense-3
3. "Reprender; reñir; amonestar" Satr VocP.
azpisarrera-1
GAITZI-BELDUR. Temeroso de ofender.
Adiskide deabruzale arro aiek gaitzi-bildur zan. "Reverebatur offendere" . Or Aitork 187.
azpisarrera-2
GAITZITUARENA EGIN. Hacerse el ofendido.
Kontseilu zuhur zenbeit emanik beraz jaun apezpikuak, gaitzitu bertzeri... edo alegia gaitzituarena egin. HU Aurp 122. Gaitzituarena egin zuten guziek, etxekandereak hitz horiek erraitearekin. Lf Murtuts 45.
azpisarrerakoSense-2.1
Beharrik, aspaldi ikasi nuen hobe zela horrekin ez gaitzituarena egitea.Xa Odol 51.
azpisarrera-3
GAITZITUXKO.
Jaori gaitzituxkoa itzuli zen bere tokietarat. Prop 1897, 262.
gaitzitu
<< gaitzeru 0 / 0 gaixtarrot >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper