Harremana

    OEH - Bilaketa

    259 emaitza hautatu bilaketarentzat

    Sarrera buruan (3)


    Sarrera osoan (256)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    ondoko.
    sense-1
    1. (c. sg. A; SP, Lar, Añ, Dv, H, VocB ), undoko.
    Descendiente; (pl.) posteridad. " Ondokoak, les descendants. La postérité" SP. "Venideros, etorkizunak, ondokoak " Lar (tbn. en Añ). " Ondokoak, ondorengoak, ceux qui viendront après, postérité" Dv. " Guk hasia agian gure ondokoek burutuko dute, nos descendants" H. Tr. Documentado al Norte desde la primera mitad del s. XVII. Al Sur se encuentra en Larramendi, Uriarte, Iztueta (C 212), Enbeita e Iraizoz (YKBiz 11). Hay undoko en Xarlem (1476).
    Ematen darozte seme / onak bere ondoko, / hekin ontasunen primu / eta iabe izateko. EZ Eliç 388. Kortesia hura dute / eskribuz ezarriko, / ondokoek laudorio / handi zuri itzultzeko. Ib. 336. Kondenatu zuen [Adan] bere ondoko guztiekin heriotzera. Ax 58 (V 38). Eginikako bi ordenako biletetako kontu arrasta Betran de Laborda huni edo hunen ondokoari pagatzeko. (1731). SenperEus 139. Erran zioen gero Jainkoak [Abrahami] haren ondokoak egonen zirela lekhu arrotz batean, zeiñetan esklabo idukiko baitzituzten eta gaixki tratatuko laur ehun urthez. He Act 7, 6 (Lç hazia, Dv umeak ). Ondokoai adiarazteko [...]. "A nuestros venideros" . Lar DT LXXII. Beti agertuko du bere burua [...] españar uts utsa, anziñakoen ta are lenbizikoen etorkia ta ondokoa. Lar Carta a Mb 279. Adami eta haren ondoko guziei eman dioten penitentzia. Brtc 187. Zure ondokoai emango diet lur au. Ur Gen 15, 18. Yakin dezaten arren gure ondokoek / nolako gaiak zuzten hekin arbasoek. Hb Esk 6. Hau izanen da ene ondokoer utziko diotedan orhoitzapenik ederrena. Laph 75. Hitzeman zion erregegoa haren ondokoetan egonen zela. Jnn SBi 9. Holako hilaren ondokoek, etxean ta herrian, badute nortaz orroit. HU Aurp 170. Euzkeldun euzkeltzale / diran gurasuak / euzkeldunduko dabez / euren ondokuak. Enb 150. Zuen guzien adar, hosto azaletan / Bethi irauten ailitz Daranatz izena / Ondokoek bethiko yakinen dutena. Vin RIEV 1911, 101. Zendako ez dute bada ondokoek arbasoen herria toki berean ederragotuz goititu? JE Ber 75. Zer erranen dute gure ondokoek mende huntaz? Zerb IxtS 112. Zorionez ez dira itzali beren ondokoen hizkuntzan eta ohituretan hatzik batere utzi gabe. Mde Pr 214. Bi haur uzten zituela, Migel, ondokorik utziko etzuena, eta Ana. Ardoy SFran 66s. Ene aita zenaren Erramouspe eta Carricaburu bi lehen kusien ume eta ondokoetarat. Larre ArtzainE 328.
    v. tbn. Tt Onsa 68. Gç 49. Bp II 21. ES 386. CatLav 42 (V 29). CatLan 33. Egiat 272. Bordel 65. Dv LEd 252. Zby RIEV 1908, 417. Elsb Fram 166. Lap 129 (V 60). Arb Igand 60. Ip Hil 79. CatJauf 23. Etcham 206. Auspoa 97, 100. Lf Murtuts 51. Mde Pr 221. Casve SGrazi 166.
    sense-2
    2. (AN, B, BN, S; SP, Urt III 385, Añ (V), Izt 113v, VocBN, Hb, H) Ref.: A; Gte Erd 166 y 222.
    Heredero; sucesor, continuador. Tr. Documentado en autores septentrionales desde mediados del s. XVII.
    Eta testamentean, manatuko dut neure ondokoa, neure onekin utziko dudana, egin ditzala [...]. Ax 235 (V 157). Kargutik atheratzean, emanen dio bere ondokoari khonduen liburua, ordre onean. JesBih 422. Santxo Ramirez utzi Alonzok ondoko. Hb Esk 67. Aita Saindua, Juan Doni Petriren ondoko zuzenezkoa. Lap 342 (V 156). Judasek ukhan ditu bethi bere ondokoak. Prop 1889, 2. Bere bi semetarik etxean bere ondoko zuenaren haur lerro ederra. HU Aurp 167s (v. tbn. 180). Aphezpikuak dire Apostoluen ondokoak. CatJauf 64. Hala mintzo bide ziren Jesusek bere ondoko hautatu zituen arraintzaleak. JE Bur 184. Judas horrek saldurik, / bere ondoko lehena daukan Petrik berak ukhaturik. Ox 75. Eman ziozkan hiru seme: Gabriel ukan zuen premu eta ondoko. Lf ELit 121. Bere ondoko osotzat izendatzen [du] . Ib. 171. Elgarrekin beren haurren geroaz mintzo, aipatua baitzuen "gutarik azkenik lur huntan gelditzen denak ikusko du nor ezar ondoko. ". JEtchep 61. --[Etxetik] urruntzen hizanaz geroz, arreba izanen duk ondoko. --Ene dretxoak uzten dazkot! Larz Iru 30. Laynezek aldiz onartu behar ukan zuen Aita Iñakiren ondoko bilakatzea. "Le successeur" . Ardoy SFran 111s. Mundu hunen hegalak zabaldu bezala zituen mariñel haundiaren ondoko balitz Frantses? "Le continuateur du grand marin" . Ib. 284. Nola loriatu zen hura nik haren bide bera hartu nuela ikustean. Bitxi da, pertsulari guziek nahi ditugula ondokoak izan! Xa Odol 43. Eskola girixtinoaren sortzera etorri zelarik Xemartin Arrabit apeza lehenik eta Mixel Laxague gero haren ondoko. Larre ArtzainE 255. Orixek higuin zituen erromantikoek ase gaituzte eta are hark higuinago zituzkeen ondokoek. MIH 293.
    v. tbn. SP Phil 474. Bp II 121. Egiat 191. UskLiB 57. Jaur 393. Zby RIEV 1908, 602. Zerb IxtS 64.
    sense-3
    3. "Puîné, gaztena <gatzena>, ondokoa " Ht VocGr 411. "En parlant des enfants d'une famille, puîné" Dv. " Martin, Piarresen ondoko anaia, Martin, frère puîné de Pierre" H.
    Yaun-doni Yauni galilearra zen, Yaun-doni Yakoberen anaia eta haren ondokoa. Lg II 93.
    sense-4
    4. "Final, bukakoa, atzendekoa, ondokoa " Lar.
    sense-5
    5. (Urt I 8, Dv, H).
    Lugarteniente, segundo. "A rege secundus, erregeren ondokoa " Urt I 8. "Second sur un navire" Dv. "Qui est d'une qualité inférieure, d'un grade inférieur. Nausi ondokoa, sous-maître. Koronel ondokoa, lieutenant" H.
    Horiek dire gauza batzu, dio buruzagiaren ondokoak, jakitatea galdatzen dutenak. Laph 94. Kapitainaren ondokoa bera itsasminarekin zen. Ducq 387 (ap. DRA). Portierak, laster egin zuen, superiora herriz kanpoan baitzen, haren ondoko ekonomaren bila. HU Zez 164. Orriagako abadea izana zen, ordian Elizako kargu haundia, Apezpikuaren ondokoa. Zub 45. Claudet yauna eta bere ondoko Pontac eta bertze lau polizi. Izeta DirG 48.
    azpiadiera-5.1
    Ordainbearrak [...] Uri-batzarraren gain iango dira; bañan bere ondokoak egiten dituztenak Diputazio txit goituak berak ordainduko ditu. "El personal de la intervención provincial". (1920). ForuAG 335.
    azpiadiera-5.2
    Miembro del séquito.
    Bilboko agintariak be Santanderrera agertu ziran, euren agur onak emoten, eta egundoko pozaz etxeratu ziran, euron buru joianari erregiñak beren ondokoakin bazkaldu-azo eutsola-ta. (In Etxabu Kontu 146s ).
    sense-6
    6. Posposición.
    Ondokoa [tít.]. zenaren [...] aitzinean yarten diren hitzak, deithürik daude prépositions. Franzesian eztira khanbiatzen; üskaraz hitzen ondotik edo gibeletik yarten dira. Arch Gram 158.
    sense-7
    7. Generación. " Ondokoen ondoko, de génération en génération" Dv.
    Hura begiratu behar dute guziek ondokoen-ondoko. "In generationibus suis" . Dv Ex 12, 42 (BiblE belaunaldiz belaunaldi). Noe izan zen gizon zuzen eta perfekt bat bere ondokoen artean. Dv Gen 6, 9 (BiblE bere garaikoen artean).
    sense-8
    8. Después (?).
    [Jakin etzedin] an zelan artu / zenduzan Sakramentuak, / zeintzuekgatik pagau ez eian / ondoko zure lepuak. AB AmaE 188s (ref. a una mártir).
    sense-9
    9. (AN, L, BN, R, S ap. A ; Dv, H) .
    (Pl.). "Au plur., arrière faix, placenta. Ondokoak arthikitzea " H. "Secundinas de la mujer" A.
    sense-10
    10. (V-ger-m-gip, G-to, B) Ref.: A; Elexp Berg .
     "(Fruta) caída. Ondoko ta ganeko, saillean erosi ditu (V), ha comprado fruta, caída y en las ramas, indistintamente" A. "La fruta caída del árbol. Ondokuak ganauei emuten jau, eztabe saltzeko balio ta " Elexp Berg.
    sense-11
    11. (Empleado gralmte. en pl.).Lo que sigue al café (en una comida o cena).
    [Bazkari ontto bat] xikorekik gabeko kafeñoarekin. Ondokoak eta oro, hots! Barb Sup 2. Bertze oren bat jan-edan eta ondoko horiendako, artetan gozoki eginez irri, alegia zonbaiti esker. JE Ber 35. Dena xikorea da kafe hau! Hobeak dira denik-ere ondokoak. Ib. 37. Gisako etxekoandrea ez duena ez da etxetiarra; ori maiz bazkariz ostatuan, afaltzeko ere bai, eta gero... ondokoak. FIr 173s (de interpr. no segura). Xingar eta arroltze [...] arno on, kafe eta ondoko. Lf Murtuts 40.
    sense-12
    12. (V-gip) Ref.: Iz ArOñ; Elexp Berg.
    "Huevo huero que se pone a la gallina. A rrautza-ondokua " Iz ArOñ. "El huevo podrido que se deja en el nido para que siga poniendo la gallina" Ib.
    sense-13
    13. "1.º Pieza u hoja que, como resguardo, queda fija en un talonario al ser arrancados de él los cheques, talones o libranzas. Cada una de éstas se llama puntakoa, txartela. Puntakoa eman, ondokoa utzi. 2.º La yunta de varas, la que va enganchada al carro, en tracción animal que conste de dos o más parejas" Gketx Loiola.

    ondoko

    ondoko
    << 1 on 0 / 0 operario >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper