OEH - Bilaketa

449 emaitza guzti bilaketarentzat

Sarrera buruan (23)


Sarrera osoan (426)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
loratu.
sense-1
1. (V; SP, Urt I 215, Ht VocGr 362, Lar, , Izt, Dv, H), loretu (AN-ulz; Lar, , H) Ref.: A; Iz Ulz (loretu), ArOñ ; Etxba Eib ; Elexp Berg.
(Aux. intrans.). Florecer; (fig.) prosperar, desarrollarse. "Floreciente, loretzen dana " Lar. " Nola diteke ioana, loratzera dohana? comment peut-elle être passée, celle qui va fleurir?" H. Lecluse recoge <loralcea, fleurir> errata sin duda por <loratcea>. Tr. Documentado en autores de todas las épocas y dialectos. Loratu es la forma más empleada desde los primeros textos, tanto al Norte como al Sur. En DFrec hay 6 ejs. de loratu y 1 de loretu .
Gatza lora ditean artean, beste gauza lekuske. "En tanto que la sal floreciese" . RS 145. Mahastia / gau hontan zen loratu. EZ Noel 54. [Zuhaitz batzuk] sasoinetik kanpoan asten baitira loratzen edo birloratzen. Ax 211 (V 141). Amoratzea gaztearentzat loratzea, zaharrarentzat da zoratzea. O Pr 25. Erain gabe eta arbola loratu gabe nahi lukete fruitua bildu. ES 180. Zeiñaren barrenean baitziren urrezko pegar bat manaz bethea, Aaronen zigorra loratu ohi zena, eta alienziako bi taulak. He He 9, 4 (Dv hostatu ). Loraturik dagozan arboletatik. LoraS 134. Loratzen direnean belhar horiek [...]. Dv Lab 145. Baratzian zuiñen eijer jirofleia loratü. ChantP 76. Aurten esperatzen zan / sagarra gogotik, / gutxi dala diyote / loretubagatik. JanEd I 90. Esperantza lora dakigun / bihotzetan. Etcham 95. Gure naitasuna loratu dan toki zoragarri abek. Alz Ram 51. Mirei iltzera doa [...]. Lora zaitezte zeru-karrikak! Or Mi 139. Erkal-Jaurlaritzaren asmoak Euzkadin loratuak izan ditezen. EAEg 7-11-1936, 237. Emaitz aunditan loretuko da / enda aundi orren erraia. SMitx Aranz 13. Au ala bazan sartu bedi kalabazan; ez bazan, loratu bedi baratzan. Or QA 101. Udaberria loratu zen. Etxde JJ 106. Aien biotzetan maitasuna lenengoz loratzen asirik dago. Ib. 35. Gure ezpaiñetan ere irriparrea loratu zan. Erkiag Arran 10. Orduan Belenen gorputza kimatzen eta loratzen hasi zen. Arti Tobera 284. Alde-aurretik loretu ziran Eladeko zazpi iakintsuak. Zer-danaren gai beinena aztertu nai ziguten. Zait Plat 29. Gure lur-aldean zerbait loratu izan bada, latin-ikasketak loratu izan dira. Ibiñ Virgil 22. Gazte biren maite-kanta ibillaldi bakoitzean loratuago ari zan jartzen. NEtx LBB 50. Gizon zuzena loretzen nola palmondoa. Ardoy SFran 348. Nonbait gau hartan loratua zen bi horien maitasuna. Xa Odol 320. Euskalerrian loretzen jaku / lenik saratsen landare. Ayesta 91. Martxoan loratzen da [ezpela] . Ostolaiz 90. Esperantzaz loratu zen gure udaberria. Larre ArtzainE 354. Zuhaitza bat-batean loratu zen. MEIG IX 104. Ez dut esango artea ezin lora daitekeenik askatasunik gabe. MEIG VIII 60. [Platonengan] loratu baitzen bete betean Greziako filosofia. MEIG III 76. Foruen kaleak eta plazak loratzen zaizkigu nonnahi. MEIG VI 69.
v. tbn. SP Phil 134. He Phil 137. LE Doc 236. Astar I 31. Echag 135. Izt C 165. EE 1882c, 480. Sor Bar 29. Ag Serm 280. Balad 74. Laux BBa 120. TAg Uzt 114. In BBarand 67. Iratz 181. Mde Po 91. Or Poem 553. Lf Murtuts 2. SMitx Aranz 47. Munita 101. Gand Elorri 32. Arti MaldanB 217. Basarri 16. Ibiñ Virgil 108. Alzola Atalak 120. Azurm HitzB 63. Onaind STeresa 67. Loretu: Lard 96. Ur BulaG 553. Etxeg EEs 1916, 117. EArzdi in Kk Ab II 5. MendaroTx 273. Alz Ram 51. Gand Elorri 52.
azpiadiera-1.1
(Part. en función de adj.). Florecido; florido.
Zelhai loratua. EZ Man II 197. Zuhaitz loratua. EZ Eliç 175. Hirugarrena, Paskoa loratuetan komulgatzea. CatBurg 31. (Mb IArg I 30 Pazko loratuetan (sobre uda berriko Pazkoan tachado)) Zuben urte eder loratubak. Mg PAb 207. Noizbait, nere urte loratuetan. VMg 29. Kristau guziak iru Pazkoetan bederik konfesatu ta komulgatu zitezela, au da Eguerrietan, Pazkoa loratuan eta Espiritu Santuaren etorreran. AA III 522 (v. tbn. bazko (pazko, pasko) loratu Cb CatV 44, Ub 183). Baratz loratua. Bil 100. Zelai eder loratu batean. Arr GB 54. Bijotz loratu ori, / zagoz neurekin beti! Laux BBa 94. Millazka loratuek agur egiten dite. Or Mi 148. Bedartza loretuan. Gand Elorri 65. Bekaitz-arrik gabeko / biotz-loratua. NEtx LBB 288. Espiritu Santu [...] / animen edergaillu, bizitza loratu. Ib. 280. Zugaitz loratuen adierazpena. Ibiñ Virgil 69. Arbi-soro loratuak. Zendoia 192.
v. tbn. Arti MaldanB 204.
azpiadiera-1.1.1
Ungi dohako arras loratu izena, / ez da husu aurkhitzen holako gizona.Hb Esk 76.
azpiadiera-1.1.2
Oial andi loretua lepotik bera egokiro ipiñita. Ag G 70. Miamin erositako atorra loratu eta guzt. MIH 310.
azpiadiera-1.2
(Aux. trans.).Hacer florecer.
Ez eban irribartxurik be loretu. Bilbao IpuiB 95. Kezka gogorrez beteta, / burutan duten amets gozoa / ezin loratu dute-ta. Basarri 184.
sense-2
2. ( VocBN Dv y A, H (BN)). "Prendre racine. Aurthen landatu ditut ehun haritz eta oro loratu dire, cette année j'ai planté 100 chênes, tous ont pris" VocBN .
sense-3
3. " Itsasoa loretu zenean, quand la superficie de la mer fut devenu tranquille, unie, douce" H. Cf. lore (III, 1).
sense-4
4. Alegrarse (los ojos).
Loratu yatzuzan begijak ludiko pozagaz. "Tus ojos se iluminaron" . Laux BBa 54.
azpiadiera-4.1
" Begiak loratu (G-to), alegrarse los ojos, p. ej. por la acción del vino" A.
azpiadiera-4.1.1
" Loraturik da, il est un peu ivre, 'pompette'" Lh. Cf. LORA-LORATURIK.
sense-5
5. Entristecerse (los ojos). "Ori esan ziotenean, begiak loratuta gelditu zan, tristurarekin" (G-azp, comunicación personal). Cf. BEGI-LORE.
sense-6
6. Elogiar, alabar.
Frantzia loretu behar zelako kontseilua emana zuen turismoaz arta hartzen duen Pariseko jaunak [...] eta hitzeman zituen sariak loretzale hobereneri. Herr 7-1-1960, 2.
azpisarrera-1
LORA-LORATURIK. "Lora-loraturik da (BN-baig), allí está algo borracho" A.
loratu
0 / 0

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper