Harremana

    OEH - Bilaketa

    449 emaitza guzti bilaketarentzat

    Sarrera buruan (23)


    Sarrera osoan (426)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    2 enparatu.
    sense-1
    1. (G ap. A ; Aq 106 (G)), enparadu (V-arr-ple-ger ap. A; Añ), enparau (V-m-gip ap. A ; Mg PAbVoc, Añ) .
    (Aux. intrans.). Sobrar; restar, quedar. Tr. Documentado en Lazarraga y en autores vizcaínos desde principios del s. XIX. Apenas hay ejs. del s. XX.
    Enparaetan bardin bajatzu / beste zagita zorrotzik, / onen biotzau nai bekizu / efini señaladurik. Lazarraga B21, 1200r. Agur botoiak: etxat garau bat enparauko. CrIc 60. Zeinbat enparetan jakee ola-jaunai gauzaak zuzen badabilz? Mg PAb 129. Zerbait enparetan bada errenta edo irabazijan. Astar II 90. Orain-ganik ondo emotea enparetan yatzuzan egunak. Añ EL2 26s. Igaro eban enparetan jakon gau guztija gogo ta asmo santuetan. Ur MarIl 105. Eta erreal bigaz artoa erosten, / Enparetan danagaz sarritan babea. AB AmaE 297. Denporea enparetan jakelako. Itz Azald 160. Enparetan dan irabazia. Eguzk GizAuz 33.
    sense-2
    2. enparau (V-gip; Mg PAbVoc, Añ, Dv (V), H, A), enparadu (A, que cita a Añ), enpairu (V-ger), enpaidu, enpadu, enparagu (Lar, H). Ref.: A Apend (enpairu); Etxba Eib (enparaua); Iz ArOñ (enpárauak). (Acompañado a menudo de beste, siempre antepuesto). Restante. " Beste enparauan, en lo demás" Iz ArOñ. v. GAINERAKO. Tr. Documentado desde principios del s. XIX en autores vizcaínos, en el XX tbn. se encuentra en algunos textos guipuzcoanos. La forma más general es enparau (tbn. en los textos guipuzcoanos, si exceptuamos un sólo ej. de enparatu en D. Aguirre); hay enparadu en Añibarro, Astarloa, Arrese Beitia (AmaE 46) y Otxolua (35); en el s. XX encontramos además algunos pocos ejs. de enpaidu y enpadu . En DFrec hay 3 ejs. de enparau y uno de enparatu . Acompañando a un sustantivo, la construcción más frecuente parece ser la del sust. antepuesto.
    Zure pekatuben penitenzija enparauba geratuten da neure kontura. Mg CO 181. Kontentu nas bizi izateko duiñagaz, ta badot enparaurik, pobriak izango dira nire herederubak. JJMg BasEsc 218. Zuk ifinten dozu azunberdi ardao, eta urez beteten dozu enparaduba. Astar II 125. Beste dizipulu enparaduak barriz berari iñes egin. Añ EL2 217. Nai eban enparauak bere bera lakuak izan zeitezan. Ur MarIl 55. Egin arren al dabena alkate jaunak eta enparaubak. (1860). BBatzarN 193. Dirala erdeldun guretzat diñot / Enparau guzti guztiak. AB AmaE 38. Katillu, erratillu ta tresna enparauak. A BeinB 46. Eztabe beste enparauen ardurarik eukiko. Ag AL 47. Bi ez enparau guztiak. Itz Azald 118. Enparaua egingo dogu erdibana. Echta Jos 325. Jantzi, edergaillu eta enparau erosteko. Alt EEs 1917, 44. Enparau geratu yatan diruba. Kk Ab I 78. Euren apariyo, tretza, sare ta enparatuak gordetako. (Acot. escén.). Ort Oroig 103. Baforatan dirue oki bazu... aur dakona enparadue orniduteko beste. Ib. 90. Okela ta enparau / jan eta edari. Enb 168. Bere aita ta etxeko enparauek. Kk Ab II 86. Buruba beste enpaidubak baño aztunago dot-eta. Otx 178. Lur enparauak billatzen ere / izan zan aien bearra. "El resto de las tierras" . Or Eus 203. Kristo ukatuten daben maometarrakaz bat eginda dabiltzazan "kapitaliste", "militariste" eta enparau "katoliku" (?) galduaren ondoan. Euzkadi 16-12-1936 (ap. Alkain 160 ). Bizitzaldi enparaua. Zait Sof 151. Beste enpaduek gatx orrek eroan oazan. Akes Ipiñ 25. Eskuko azal enparauak. Erkiag BatB 34. Jantzi, izara edo enparau garbitu bearrekoz beteta. Etxabu Kontu 191. Xalbador tratalaria, Don Bitor ardi itxurako otso bilbotarra, eta enparauak. MEIG III 98.
    v. tbn. Enparau: ForuAB 89. KIkV 56. Eguzk GizAuz 62. Gand Elorri 104. Osk Kurl 21. Onaind in Gazt MusIx 156.
    azpiadiera-2.1
    (El) resto (de). (Tras genitivo).
    Zuen bizitza latzaren enparaua. Zait Sof 98. Bete idazu gonburuz oturuntzaren enparaua. Zait Plat 147.
    azpiadiera-2.2
    enparau (Añ), enparadu (Añ), enparagu (Lar, Añ), enpaidu.
    (Pl.). Restos, reliquias; sobras. "Desecho, sobra, residuo" Lar. "Sobras [...] enparaguak " Lar. "Reliquias, residuos, sobras" Añ. "Reliquias, rastros" Ib.
    Iragoriko bizitza dongearen ondokin ta enparauak kenduteko. CatBus 32. Bazkaritxoa amaitu da. Malenek eskale bati ematen dizka enparatuak. Ag G 190. Aiñtxinako orma edo lubanen enpaidurik (restos) ezegoanetan. EEs 1913, 77. Gu oraintxen ari baigera apaltzen eta enparauak (sobras) gero ekarriko dizkitzut. Etxde JJ 159.
    azpiadiera-2.3
    (V-gip).
    "Refiriéndose a personas, el prójimo [...]. Gura izan norberan buruari bezela enparauari, Ebanjelixua " Etxba Eib.
    azpisarrera-1
    ENPARAUKO (V-gip ap. Etxba Eib). Restante. "Norbera ondo ibilli ezkero, enparaukuegaittik ardura ez" Etxba Eib.
    Aita ta ama dantzan dira, baita enparaukuak. Enb 165. Guztion izen, aztarren, azbegi ta enparauko gorabeerak. Erkiag BatB 38.
    azpisarrera-2
    ENPARAURIKO. Sobrante.
    Batu egizubez enparaduriko otonduak galdu ezteitezan. Astar I XXIII. Euren bizierako bearbearrekoak ez dituezan ondasun enparaudikoakaz. Itz Azald 121.

    enparatu

    enparatu
    << enbor 0 / 0 eragin >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper