OEH - Bilaketa
45 emaitza gordeleku bilaketarentzat
Sarrera buruan (4)
Sarrera osoan (41)
- 1 abaro
- abartsu
- almazen
- amaigabe
- azken
- babes
- baiduri
- bazka
- benetan
- beroaldi
- 1 bizar
- errepide
- esker
- gora
- gordailu
- gordaleku
- gordelekutxo
- gordetegi
- haitzulo
- haize
- harrapatu
- harri
- ihestoki
- kafe
- kukuka
- leku
- magalpetu
- mane
- mari
- nagusi
- oraingo
- pagadi
- posito
- sastraka
- seguru
- sinesgaitu
- sinesgarri
- tratu
- zaintzaile
- zomorro
- zuzeleku
goiburua
sinesgarri.
tradizioa
Tr. Documentado desde principios del s. XIX en textos vizcaínos y guipuzcoanos; se encuentra tbn. en el catecismo alto-navarro de Añibarro y en Legaz, y en los septentrionales CatLuz, Inchauspe y M. Elissamburu. En DFrec hay 1 ej. de sinesgarri y 2 de sinisgarri.
sense-1
1.
(H; -nh- AN, L, S; Dv, H),
sinisgarri (V, G, AN, L, BN, S, R; Lar (+ -ñ-), Añ, Izt 31v, H),
sinetsgarri (-nh- Gèze, H, -ñh- Urt III 103),
sinistgarri,
sinizgarri,
ziñesgarri (Bera),
ziñisgarri (Bera)
Ref.:
A (sinhesgarri, sinisgarri);
Lh (sinhesgarri)
.
(Adj.). Creíble, digno de crédito; que ha de creerse. "Creíble" Lar. "Persuasible" Ib. " Sinhesgarri da diona, ce qu'il dit est croyable" H. "2.º (V, G, AN?, R), hombre que merece crédito; 3.º (Lc, BNc, Sc), cosa creíble, que se puede creer" A.
Elexa Santeak egia sinis-garritzat daukenen kontra. Añ EL1 126. Sakramendu, Artikulu eta Egia sinhesgarri guziak. CatLuz 41. (v. tbn. Añ CatAN 72 Egia sinisgarri guzietan) Gauza jakiña ta sinistgarria da nekazaritzako lanbidea dala artzaintzaren ondorengoa. Izt C 230. [Gaiak] eskuskribu sinisgarrienetatik bilduak dirade. Aran SIgn II. Lekuko sinisgarrietatik agiri dana. Ib. 5. Hitz horik osoki sinhetsgarri direla eta egiazko. Ip Apoc 21, 5. Bere hitzetan da guti sinhetsgarria, bere agintzetan guti leiala. Elsb Fram 149. Bernardatxok esan duena sinisgarriagoa egiten da milagroakin. Goñi 99. Ezten siñisgarria, amesa zirudin, baño egia den. Ag G 270. Au baino sinisgarriagotzat daukat etzuela ongi ezagutu [...]. A Y 1934, 12s (A Txirrist 135 sinizgarri ). Nere aitorrera ori ezta siñesgarria. Ir YKBiz 107. Zure itzala siñesgarrigo ta agurgarrigo ziduridan. Or Aitork 133. Bere olerkiak ditu, [...] agirikorik nabari ta siñesgarrien. Gazt MusIx 59. Bati sinesgarri zaion gertakariak, baditake bertze batentzat ez duen kolorerik. Lf ELit 315. Sinesgarria eta guztiok onartzekoa da doktrina hau. BiblE 1 Tim 1, 15 (He egia gerthua, TB segura, Dv gauza egiazkoa, Ol zin-ziña, Ker egia, Bibl sinestekoa ). Nik mukulua sinisgarri jotzen nuen. MEIG IX 137. (en colab. con NEtx)
v. tbn. Zait Plat 7. Siñesgarri: Eguzk GizAuz 108. Sinisgarri: Itz Azald 128. ArgiDL 12. Etxde JJ 251. Erkiag Arran 94. Auspoa 54, 14. Siñisgarri: Inza Azalp 23. Vill Jaink 10. Siñeskarri: Ol Io 5, 31.
(Adj.). Creíble, digno de crédito; que ha de creerse. "Creíble" Lar. "Persuasible" Ib. " Sinhesgarri da diona, ce qu'il dit est croyable" H. "2.º (V, G, AN?, R), hombre que merece crédito; 3.º (Lc, BNc, Sc), cosa creíble, que se puede creer" A.
Elexa Santeak egia sinis-garritzat daukenen kontra. Añ EL1 126. Sakramendu, Artikulu eta Egia sinhesgarri guziak. CatLuz 41. (v. tbn. Añ CatAN 72 Egia sinisgarri guzietan) Gauza jakiña ta sinistgarria da nekazaritzako lanbidea dala artzaintzaren ondorengoa. Izt C 230. [Gaiak] eskuskribu sinisgarrienetatik bilduak dirade. Aran SIgn II. Lekuko sinisgarrietatik agiri dana. Ib. 5. Hitz horik osoki sinhetsgarri direla eta egiazko. Ip Apoc 21, 5. Bere hitzetan da guti sinhetsgarria, bere agintzetan guti leiala. Elsb Fram 149. Bernardatxok esan duena sinisgarriagoa egiten da milagroakin. Goñi 99. Ezten siñisgarria, amesa zirudin, baño egia den. Ag G 270. Au baino sinisgarriagotzat daukat etzuela ongi ezagutu [...]. A Y 1934, 12s (A Txirrist 135 sinizgarri ). Nere aitorrera ori ezta siñesgarria. Ir YKBiz 107. Zure itzala siñesgarrigo ta agurgarrigo ziduridan. Or Aitork 133. Bere olerkiak ditu, [...] agirikorik nabari ta siñesgarrien. Gazt MusIx 59. Bati sinesgarri zaion gertakariak, baditake bertze batentzat ez duen kolorerik. Lf ELit 315. Sinesgarria eta guztiok onartzekoa da doktrina hau. BiblE 1 Tim 1, 15 (He egia gerthua, TB segura, Dv gauza egiazkoa, Ol zin-ziña, Ker egia, Bibl sinestekoa ). Nik mukulua sinisgarri jotzen nuen. MEIG IX 137. (en colab. con NEtx)
v. tbn. Zait Plat 7. Siñesgarri: Eguzk GizAuz 108. Sinisgarri: Itz Azald 128. ArgiDL 12. Etxde JJ 251. Erkiag Arran 94. Auspoa 54, 14. Siñisgarri: Inza Azalp 23. Vill Jaink 10. Siñeskarri: Ol Io 5, 31.
sense-2
2.
(-nh- L, BN, S ap. Lh; H),
sinisgarri
(V, G ap. A; Izt 116r),
sineskarri, sinitsgarri, ziñeskarri.
(Sust.). Argumento, prueba, testimonio. "Testimono" Izt. "Bere hitzaren sinhesgarritzat zin egin zuen, pour prouve de la vérité de sa parole, il fit serment" H.
Da bada fedea esperantza izan behar ditugun gauzen fundamena eta ikusten ez direnen sinhetsgarria. "Argumentum" . He He 11, 1 (TB argimendu, Dv erakhuspena ). Nai dezu enzun sinisgarri geiagorako ejenplotxo bat? Mg CC 248. Ona bada sinisgarri barri batzuk. Mg CO 114. Euskeriak daukaz txito antxinakua dalako usain ta sinisgarri asko. Mg PAb 186. Sinisgarri edo fundamentu baga edo txito laburrakaz. CrIc 91. Deungiak berak bere gatx eginagaz emoten deutsku orduban bidia, ta sinisgarrija, bera gaiti ondo ez juzgetako. fB Ic II 218. [Egin zuten] sinisgarritzat agerkai ziñezkoa. Izt C 287. Ez da bada sinistgarri billa ibilli bearrik ere, ikusten dalako argiroki. Ib. 61 (207 sinitsgarri). Are obeto ezagutu zedin, sinisgarri berri bat eman nai izan zuen. Lard 96 (162 sinitsgarritzat). Nork bere iritzia, guziak eman zuten, beren alde arkitzen zituzten argibide eta sinisgarriakin. Ib. 510. [Artikulo fedezkoak] dira fedearen sinisgarrik edo misteriorik andienak. Legaz 12. Aladala agertuko balitz bear diran sinisgarrien bitartez. Etxeg RIEV 1908, 117. Nere ateraldi onen sinisgarrirako gauz bi noa gogorazitzera. IPrad EEs 1912, 293. Beste zergati (arrazoi) eta sinisgarri geiago gabe, guziya bat dala ez baita esan bear. BPrad EEs 1913, 216. Gure erritarren irudimenak eztio andaluzenari ezer zor. Sineskarritzat aski dala uste det erenegun ilun-nabarrean izan nuen erausia (izketa). A Ardi 31.
Da bada fedea esperantza izan behar ditugun gauzen fundamena eta ikusten ez direnen sinhetsgarria. "Argumentum" . He He 11, 1 (TB argimendu, Dv erakhuspena ). Nai dezu enzun sinisgarri geiagorako ejenplotxo bat? Mg CC 248. Ona bada sinisgarri barri batzuk. Mg CO 114. Euskeriak daukaz txito antxinakua dalako usain ta sinisgarri asko. Mg PAb 186. Sinisgarri edo fundamentu baga edo txito laburrakaz. CrIc 91. Deungiak berak bere gatx eginagaz emoten deutsku orduban bidia, ta sinisgarrija, bera gaiti ondo ez juzgetako. fB Ic II 218. [Egin zuten] sinisgarritzat agerkai ziñezkoa. Izt C 287. Ez da bada sinistgarri billa ibilli bearrik ere, ikusten dalako argiroki. Ib. 61 (207 sinitsgarri). Are obeto ezagutu zedin, sinisgarri berri bat eman nai izan zuen. Lard 96 (162 sinitsgarritzat). Nork bere iritzia, guziak eman zuten, beren alde arkitzen zituzten argibide eta sinisgarriakin. Ib. 510. [Artikulo fedezkoak] dira fedearen sinisgarrik edo misteriorik andienak. Legaz 12. Aladala agertuko balitz bear diran sinisgarrien bitartez. Etxeg RIEV 1908, 117. Nere ateraldi onen sinisgarrirako gauz bi noa gogorazitzera. IPrad EEs 1912, 293. Beste zergati (arrazoi) eta sinisgarri geiago gabe, guziya bat dala ez baita esan bear. BPrad EEs 1913, 216. Gure erritarren irudimenak eztio andaluzenari ezer zor. Sineskarritzat aski dala uste det erenegun ilun-nabarrean izan nuen erausia (izketa). A Ardi 31.
azpiadiera-2.1
Fede laburrekoentzat txit onak dirala Jangoikoak Fedearen sinisgarri egin dituen mirariak. Mg CC 204.
Zeruko sinisgarri andijen zabalzaillia. fB Ic II 285.
azpiadiera-2.2
Emoiozak au daroanari ogeta bost zartada eder, ta emon daiala artu dabezanen sinizgarria (recibo).Ezale 1897, 406s.
Mois-ak agindutako opea, eurei ziñeskarri, opetsi. Arriand Mt 8, 4 (Ol agiritzat).
sense-3
azpisarrera-1
EZIN SINESGARRI.
"Ezin sinhetsgarri (S; Foix), incroyable" Lh (s.v. ezin).
azpisarrera-2
EZ-SINESGARRI.
Increíble.
Ez-siñesgarritzat artzen ziran gai batzuen aldezle zalako aitzakiz. Gazt MusIx 57.
Ez-siñesgarritzat artzen ziran gai batzuen aldezle zalako aitzakiz. Gazt MusIx 57.
azpisarrera-3
SINESGARRIZKO.
Probatorio, probador.
Gipuzkoak bere gordeleku zuzenean badauzka argibide sinistgarrizkoak, nola beraren mugapean atera oi zuten beruna, burnia, kobrea, burnarria eta zillarra ugari. Izt C 63.
Gipuzkoak bere gordeleku zuzenean badauzka argibide sinistgarrizkoak, nola beraren mugapean atera oi zuten beruna, burnia, kobrea, burnarria eta zillarra ugari. Izt C 63.
sinesgarri
-
sinesgarri. Tr. Documentado desde princi...
-
1. (H; -nh- AN, L, S; Dv, H), sinisgarri...
-
2. (-nh- L, BN, S ap. Lh; H), sinisgarri...
-
Fede laburrekoentzat txit onak dirala Ja...
-
Emoiozak au daroanari ogeta bost zartada...
-
3. sinisgarri (Lar). (Sust.). "Credibili...
-
EZIN SINESGARRI. "Ezin sinhetsgarri (S; ...
-
EZ-SINESGARRI. Increíble. Ez-siñesgarr...
-
SINESGARRIZKO. Probatorio, probador. Gip...
<< sinesgaitu 0 / 0 tratu >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
