Harremana

    OEH - Bilaketa

    1348 emaitza gain bilaketarentzat

    Sarrera buruan (162)


    Sarrera osoan (490)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    ardaila.
    sense-1
    1. (G ap. A ).
    Charla; alboroto, barullo. "1.º (G; Izt), barullo, [...]; 2.º (G-azp-to), charla. Ardailla dario, está charlando" A. " Aitaita maite du, bai, mutil txikiak; baiño ain da gaiztoa, ezikan ezin beregana kuturtu eta arekin egiten ditu ardailla batzuek (G-azp)" Ib. (s.v. kuturtu). Tr. Documentado en Aguirre de Asteasu y en autores del s. XX.
    Lagunak bekatura, perilletara dijoazela ekustea: egiñ dezagun kontu danza zikiñetara, etxeren bateko jende zoroen ardalletara. AA III 516. Dotriñara etorri bearrean batzuek joaten dira plazara pelotara, besteak auzoetara jokora; batzuek albiraka, besteak zenbait etxetako ardallan. Ib. 595s. Aizak eta i, eup ta begira, tori ta ekak, ator ta ua, ernai, alaitsu, biziro ta urduri, egundañoko ardallarik ero ta ikusgarriena barabilte. Ag EEs 1917, 172. Bañan ezin luzaroan egon [emakume aien aldamenean]. Igarriko ninduten, ta igarri ezkero, iñondoko ardall ta arrandiyak neretzat izango ziran noski. Inzag RIEV 1923, 502. Ateko deia! (beste ateruntz joanez) Itxoin beza pizka batean. Ea nor dan. Au ardalla. Ez gaituzte pakean utziko. Lab EEguna 91. Ixildu dira erabat emen / kantari zeuden txoriak, / alatsu bean erriko ardail / urduri-ots nabasiak. EA OlBe 66. [Sagardotegian] lau-bost lagun barrenen, ardalla aundirik gabe. Urte artan sagardoa ez zeukan gain gañekoa ta. JAIraz Joañixio 42. Kaiari eantsita zegon garaiean ango ardalla ez zan nolanaikoa izaten, lenengo ustutzeko ta ondorean betetzeko. JAIraz Bizia 15. Uriko zarata ta ardaila eraginetik alde egiten. Zait Plat 20. Etsai guziek elkarturik zarramalkatu ta inolako ardaila sortu zuten. Ib. 53. Gaztedi-ardalla an zebillan, tximu-titereak bailiran, jolas eta olgeta, txurrut eta zarata. SMitx Unam 68. Nere baitan nabil. Gogo-enparantzan, / ezpai-ardailla det dantzan. / Ulermena det irakin, / gauzen muiña nundik / ote-diteken jakin. NEtx LBB 244. Baiña, ze jendetza dator aldapan gora, istilu ta ardailla? Ene! soldadu gogor batzuek. Ib. 130. Begoz or bean beko gorroto, / Ardail ta iskanbil biziak, / Alkarren kaltez egun eta gau / Nar dabiltzan gutiziak. Arruti ( in Onaind MEOE 814 ). Utsik agertzen da, baiñan apustu-zaleen ardallaz beterik. Lab Jok 55. Gau guzian ezin lorik egin izan du zuen ardalla dala ta. Lab SuEm 185 (184 ardaill ori). Leturiaren txoraldi hau pintatzean berean ere aberastu gaituela deritzat, beraz, Txillardegik. Baina ez zuen horretan gelditzeko asmorik. Hasieran gaude oraindik; ez dakigu ezeren berri, Leturiaren itsumena gurea baldin bada. Neke eta ardaila, erdietsi du gogo zuena. MIH 299. Gizon urduri eta gogor horien kezkak, ardailak eta lanak irakurri ondoren, askozaz ere hobeto ikusten eta ulertzen dugu XVIIIgarren mendeak Euskalerriari eragin zion gogo aldaketa. MEIG III 126.
    azpiadiera-1.1
    " Ardailla aundirik eztu orrek (G-to), ese no tiene grandes mescolanzas de ocupaciones" A.
    sense-2
    2. (Adj.).Charlatán.
    Nikanor-en itzak, orraitio, ez ziran izaten geienbat ugari, etorri aundikoak eta amaitu eziñak; ez zan barritsua, ardailla. Erkiag BatB 20.
    azpisarrera-1
    ARDAILAN. Hablando acaloradamente, alborotando. "Ardallan dabiltza: eziñian. Azienda batekin jorraa bat lotu nai ta eziñ. Katazkan" (AN-gip).
    Matrimoniotako / zenbait dama gazte / soldaduen ondotik / txoratzen zerate; / ardallan or dabiltza / alkarrekin naste, / orren inozenterik / zanik ez nun uste. Auspoa 139, 158.
    Errazkin eta Areso ardaillan dabiltza: / pilotan jarduteko aukera nai itza. "Están alborotando sobre como [...]". Or Eus 32. Ardaillan eta eskainka zetozen iende xumeeri, berarekin etortzeko agindu zien. Or Aitork 141. Basarritarrarekin / jardun du ardaillan: / "Preziua jarri zuk / tokatzen dan maillan! / Ongi ordaindua da / bederatzi millan!". Uzt Sas 236. [Alderdiek] lehen, egia esan, gobernubideak erabat aldatzeaz eta mantentzeaz ari ziren ardailan; gero, berriz, kargutxoak eta boto-mordoxkak gordetzeaz. MEIG VI 76.

    ardaila

    ardaila
    << arbelgin 0 / 0 argi >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper