Harremana

    OEH - Bilaketa

    639 emaitza ezti bilaketarentzat

    Sarrera buruan (50)


    Sarrera osoan (496)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    debot.
    tradizioa
    Tr. General en los septentrionales hasta mediados del s. XIX; a partir de dicha época su uso disminuye. Al Sur, donde se documenta ya en Lazarraga, es menos frecuente, y parece faltar en autores significativos como Mendiburu, Aguirre de Asteasu, etc. Apenas hay ejs. en el s. XX. Debot es la forma septentrional, frente al deboto meridional.
    sense-1
    1. (SP (s.v. debozionetsu), Urt IV 289, Ht VocGr, Gèze, Dv, H), deboto (Lar, Añ).
    Devoto, piadoso, religioso; beato. v. deboziotsu; elizkoi.
    Gauza guzietan debotegi bezala ikhusten zaituztet zuek. Lç Act 17, 22 (He debotegi, TB sobera debot; Dv, IBk jainkozale, Ol yaureskor, Ker Jaungoikozale, IBe erlijiokoi). Hipokritak kanpotik baitirudi saindu eta debot. Ax 512 (V 330). Ixilik eta geldirik egoitean aitzinatzen du arima debotak. SP Imit I 20, 6 (Leon khartsu). Huna zer den bizitzea / debot gisa munduan. Arg DevB 174. Oi ala on baita eta ezti bizitzea presuna debot eta khartsuekiñ. Ch I 25, 5. Txit debotoak ziran. Cb Eg II 178. Bere buruak debotzat dauzkatenak. Mih 129. Eztaike úka deitzenduéla Elizak debotoa emaztekigéndea. LE Prog 116. Seindien eta heen erlekien eretzerat debot izaithia. AR 383. [Emaztiak] direlakoz gizonak beno debotago. Egiat 218. Debotak dire altxatu, / Bardotzen eliza berria / Behar zutela fundatu. Monho 44. Debotoen paper polita egin oi dozuenok. Añ LoraS 31. Gizon deboto, piadoso eta jakinsuak. Gco I 465. Egiazki prestu eta debot izan nahi direnak. Dh 66. Debotuak edo Jaungoikuaren gauzatarakuak. Astar II 99. Ez othe daitezke bederen erakhar presuna debotak. MarIl 8. Berset hoiek egin tüt jaun aphezen kuntre, / nahi bada debotak dütüdan net maite. Etch 460. Ikhusi zütian, hedallo hilik, bere üngürünetan, aitzinettoan debotegiz erriz eta nausaz ari zeitzonak. MaiMarIl 114. Kristiñau fededuna, baita debotoa. AB AmaE 218. Orriagako debot fidelak. OrrSerm 289. Madama, presuna arras debota, yohan zen egun guziez zortzi orenetako mezaren entzuterat. Elsb Fram 142. Miraküllü hanitz eginik izan zen Khiristi deboten faboretan. Ip Hil 201. Ez da berenaz elizatiarra, edo bederen ez debota. HU Zez 197. Debotetan badüzü emazte xüxenik / Saldun agitzen düzü zonbait okher denik. // --Gizon baten hartzia ez irabazteko / hobe da egoitia birjina bethiko. Xikito 9. Ez naiz debota, segurki, bainan utzazu Ama-Birjina, hartaz burlatu gabe. Barb Sup 58. Gizon bat zen arras debota. Etchebarne 44.
    v. tbn. (Para autores meridionales, o para septentrionales posteriores a 1800): DurPl 124. JMg BasEsc 163. Jaur 156.
    azpiadiera-1.1
    Devoto de, a. (Se construye normalmente con genitivo: así en todos los autores meridionales y la mayoría de los septentrionales; éstos últimos, a menudo junto al genit., emplean -(r)en alderat o alderako; en menor medida se encuentra tbn. dativo, alativo y -(r)endako ).
    Ezin erakutsi dezakegula berze gauzetan garadela aien debotoak eta afizionatuak. Ber Trat 19r. Birjina gana debot denak. Harb 85. Bere debotei, egiazki gomendatzen zaizkonei erdietsiko deraue. Ax 365s (V 241). Andere honaganat debot direnak. Tt Onsa 173. Bere deboto iizen didineri. VJ 16. Andre Dana Mariaren debot izan beharraz. Bp I 146. Ze kuidadu andia daukan Birjina Santisimeak bere errosarioen debotoakaz. Urqz 27. Amuriua [...] berauri xar eta mesperetxagarri da, Jinkuari debot eta esker emaile. Mst III 5, 7. Ama Birjiña Serafinen gañean bere debotoa konsolatzera zetorrela. Cb Eg II 179. --Zelan obligauko dogu Señora au gu gaiti Jangoikoari erregutu deion? --Bere deboto izanagaz. Oe 96. Birjina Sendiarendako egiazki debot denak. CatLan 78. San Bernat, andre dena Mariaren alderako debot andiak. Dh 264. Luziferren debotuak. JJMg BasEsc 129. Bihotz sakratuari debotak. JesBih 396. Osoki debota Birjina Sainduaren alderat. MarIl 107. Bakhusen debot on batek. Gy 102. Egiaz San Franzisko zan Mariaren deboto aundia. Bv AsL 201. Birjiña txit santaren deboto egiazko izatea. Arr May 81. Hari debot egoiten dena eztitake gal. Ip Hil 218. Jainkoaren ama sainduaren alderat debot zaretenak. Arb Igand 184. Eskatu zure debotoentzat biar dezuna, eta etzatzu ukatuko. Ag Serm 145.
    v. tbn. (para autores meridionales). Echag 216. Ur MarIl 9.
    sense-2
    2. (Ref. a cosas).Devoto, de devoción, piadoso. v. DEBOZIOZKO.
    Monesterio santu debotoa. Lazarraga B15, 1180v. Gauak pasatzen zintuen / kontenplazionetan, / egun onak ere obra on / eta othoitz debotetan. EZ Noel 172. Birjinaren himno debota. Harb 108. Zazpi prinzesa sainduen bizitze debotak. Arg DevB pró. Imajina debot baten aizinian. Tt Arima X. Errezibitu ondoan errateko orazione debota. Gç 118. Orazio, Sakramentu, Pedriku, liburu deboto eta lagun onareki. El 60. Berso debotoak kantetan daneko. Urqz 1. Libru deboto batean loak artu artean irakurten. Cb Just 92. Zenbat eta jai andi debotoagoa dan, orduan ni otzago ta epelago. Mg CC 236. Andrek etzuen berehala ihardetsi heien xede debotari. MarIl 96. Sustengatuko dugula heriotzeraino sendimendu debot hori. Jaur 344.
    sense-3
    3. (Santo)objeto de devoción.
    --Zu, bai al dakizu suaren santu debotua zein dan? --Santa Barbara. Iraola 88. Dalako elgoibartarren / santu debotua, / Bartolomek ain ikusgarriya / du monumentua. MendaroTx 439.
    azpisarrera-1
    DEBOTIK. Devotamente. v. debotki.
    Omnis honor & gloria, / dio aphezak debotik. EZ Eliç 56.

    debot

    debot
    << deboilatu 0 / 0 dei >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper