(AN ap. A ; SP, Ht VocGr, Lar, Añ (G, AN), Dv (V, G), H), gaitzirizko (L ap. A ; Dv, H), gaitzerisko (Lar), gaitzirisko, gaitzerizgo (H (+ gaitzirizgo)).
Odio, aversión, aborrecimiento. "Aborrecer, gaitserizkoa [sic], gaitziriztea izan. [...] Te aborrezco, gaitzerizkoa dizut " Lar. " Gaitzirizko, ressentiment, haine" Dv. v. gaitzirizte. Tr. Propio sobre todo de la tradición septentrional (no suletina), fuera de la cual sólo se encuentra en Ubillos y Aresti. Es especialmente frecuente en los ss. XVII y XVIII. No hay ejs. al Norte en el s. XX. Las formas con -a constitutiva son seguras en Haramburu y Axular; sin ella, en S. Pouvreau, Haraneder (Phil 235), Baratciart (26), Ubillos (178), MarIl (53), Duvoisin (Col 3, 8) y Arbelbide (Igand 200); Materre emplea ambas.
Bertzeren arteko gaitzerizkoak eta etsaitasunak. Mat 160. Mendekatzeko desiraz eta gaitzerizkoaz betherik. Ib. 170 (cf. ib. 113 gaitzerizkorik). Gaitzerizkoa ereitea. Harb 173. Gaitzerizkoarik edo arrankurarik bere giristino lagunarekin duena. Ib. 429. Lehenbizian amorio handia, azkenean gaitzerizkoa errabiatua. Ax 355 (V 235). Gure Salbatzailleak izan zuen heriotzearen alderakotzat gaitzerizkoa naturala, naturalki gaitzesten zuen heriotzea. Ib. 272 (V 182). Bekatuaren gaitzeriskoa. SP Phil 105 (He 107 higuiñza). Arbuiatzen edo onhesten baitute autoraren alderat duketen gaitzerizkoaren edo onheritzkoaren eredura. ES 198. Inikitatean lakhet dutenei, kolera eta gaitzerizkoa [errendatuko] . He Rom 2, 8. Jainkoaren gaitziriskoaren beldurra. He Phil 107. Arganako bekaitza, gaitzerizkoa edo gorrotoa biotzean gordetzea. Ub 178. Honek erreboluzioneari dion gorrotoa eta gaitzerizkoa. Arti Tobera 264. Ez du gaitzerizkoa, edo uste txarra, inoiz ixilik eduki. Beretzat, euskaldun esan ala buru-gutxiko esan, dena berdin. MIH 270.
v. tbn. EZ Eliç 348. SP Phil 30. He Phil 29. Gaitzirizko: Dh 6. Gaitzeriskoa: EZ Man I 101.