OEH - Bilaketa
892 emaitza euskaldun bilaketarentzat
Sarrera buruan (9)
Sarrera osoan (499)
- abadegai
- abegi
- abenda
- aberasgarri
- aberastasun
- adar
- adierazi
- adierazpen
- adina
- adiskidetasun
- aditu
- admirable
- agerkai
- 1 agerri
- agertze
- agintze
- agiri
- agot
- agur
- agure
- agurka
- ahal
- ahalkegarri
- ahaltsu
- ahizpa
- ahizpatxo
- aho
- ahomen
- ahoskara
- ahozabalka
- ahozurigarri
- 1 ai
- aipatu
- airatu
- 1 aire
- aita
- aiterrizale
- aitona
- aitorkizun
- aitortegi
- aitortu
- aitzinsolas
- aitzitik
- aizkora
- akabatu
- 1 akats
- akuarela
- akzio
- 3 ala
- alaba
- alaitasun
- alantxe
- albistari
- albiste
- aldakor
- 1 aldamen
- aldatu
- aldendu
- alderatu
- alderdi
- aldi
- aldrebeskeria
- 1 ale
- alegia
- 4 aleka
- alfer
- alferkeria
- ama
- amaitu
- amerika
- amerikar
- amets
- amigo
- amodio
- amorratu
- amorru
- anaitasun
- anarte
- andana
- andre
- anitz
- antigoaleko
- antolatu
- antz
- antzezkai
- antzezkin
- antzina
- antzirudi
- antzu
- 1 apa
- apaindu
- apaingarri
- 1 apal
- apar
- apartasun
- arabiar
- arbola
- arduratsu
- 1 are
- areta
- argi
- argidotar
- argiduri
- argitalpen
- 2 ari
- arima
- arin
- arindu
- arnegatu
- arrahaur
- arraie
- arraio
- 1 arrasto
- 1 arraza
- arren
- arreta
- arrotz
- 1 artalde
- 1 arte
- artillero
- 1 artzain
- asaba
- 2 askazi
- asko
- askotxo
- asmo
- aspertu
- 1 asti
- astindu
- asto
- astuntasun
- 1 ate
- atera
- atsegin
- 1 atze
- atzerrikoi
- aukera
- aurkitu
- aurre
- aurreko
- aurreraegizale
- aurreratu
- 1 autore
- autrigoi
- 2 autu
- 1 auzi
- auzo
- axolagabe
- azal
- azaldaketa
- azalpen
- azken
- azpijorra
- azti
- aztura
- 1 ba-
- badere
- baika
- baina
- bait-
- 1 baita
- bakailaozale
- bakarti
- baketsu
- 1 balada
- baleazale
- balent
- balentria
- balore
- banaka
- banakatxo
- banatu
- bandera
- banku
- banoki
- bapore
- baratxuri
- barkagaitz
- barkamen
- baroi
- 1 barrandegi
- 1 barren
- barrendegi
- barru
- barrunbe
- barruti
- baserritar
- baserritarkeria
- basetxetar
- baskoi
- basoilo
- bataila
- batailoi
- batu
- batzuk
- bazter
- baztertu
- bederenik
- begirada
- begiratu
- begirune
- behar
- behar izan
- beharkun
- behartsu
- behe
- behinen
- belagile
- 1 belar
- belarri
- belarrimotz
- beldur
- beldurtu
- belguntza
- beljikar
- belot
- beltz
- beltzaran
- benetan
- bentzun
- 1 berandu
- berba
- berbakuntza
- berbera
- berbertatik
- berbeta
- berdin
- berduratu
- beregandedun
- bereizkeria
- bereter
- berez
- bermantza
- berrehun
- berri
- berrilari
- berriztatzaile
- berrogei
- bertan
- bertso
- beste
- bete
- bezain
- bezalaxe
- biberoi
- bibiursa
- bidago
- bigarren
- bihar
- bihotz
- bihoztun
- bihurrera
- bihurtu
- 1 bikain
- bikario
- bilkida
- biltoki
- bipil
- bitarte
- bitxi
- bitzuk
- bizibehar
- bizi eragin
- bizi izan
- bizimodu
- bizitu
- bolari
- 1 borroka
- bortiztasun
- 1 bortxa
- botaka
- botere
- 1 boto
- boz
- brio
- bukaera
- bulardetsu
- burtzoratu
- burugorri
- buru-jantzi
- burutu
- burutze
- buruzuri
- danba
- dantza
- dantzari
- 1 dardara
- debeku
- dei
- deiezka
- 1 dena
- dena ere
- dendatu
- derrigor
- deskuidatu
- desnagi
- despatxu
- desterratu
- diferente
- diploma
- dirudun
- diruzale
- diruzaletasun
- distirazio
- dohain
- done
- dozenaka
- ea
- edo
- egia
- egin
- egiteko
- egon
- egoskogor
- egutegi
- eguzki
- ehortzi
- ekarri
- elasturi
- 1 ele
- elektrika
- elementu
- elizate
- elizbarruti
- elizetxe
- elizgite
- eliztar
- elkar
- elkarganatu
- elkarrarazi
- elkarrekiko
- eman
- emendakin
- endekatu
- engaiatu
- entzunbide
- entzute
- era
- eragintasun
- erakarri
- erakusbide
- erbeste
- erdaldun
- erdaltzale
- 1 erdara
- erdeinatu
- ereile
- ermano
- ernatu
- ernegatu
- erran
- erran-behar
- erraz
- errefuxiatu
- 1 erreka
- errekete
- erretilu
- errientsa
- erromano
- errore
- esaunda
- esetsi
- eskas
- eskeldun
- esker
- eskolagabe
- eskolatu
- espa
- espainiar
- esperantza
- estimatu
- eta
- etimologista
- etorri
- 1 etsi
- etxarteko
- etxejaun
- etxeko
- etxekoandre
- etxondoko
- etzi
- euren
- euskal
- euskalari
- euskalduntar
- euskalduntsa
- euskara
- euskaradun
- eusko
- euskotar
- euskozaletasun
- ez
- ezabatze
- ezaguera
- ezagun izan
- ezarian
- ezaugarri
- ezaxolatu
- ezer
- ezerez
- ezikasi
- 1 ezin
- ezjakin
- ezka-ta-baika
- ezkutapetsu
- eztarri
- falta
- faltsu
- fandango
- farregarri
- fededun
- fetxo
- fidantzia
- 1 fin
- 2 fin
- flamenko
- fraidetegi
- 3 franko
- 1 frankotar
- frantses
- frantximant
- gaberik
- gabetu
- gain
- gaindi
- gaitz
- gaitzerizko
- gaitzetsi
- gaizki
- galai
- galdu
- galeoi
- galiziar
- galtzadun
- garailari
- garaitzari
- garbi
- 1 garbiki
- garbo
- 1 garratz
- gehien
- gero
- gerrari
- gertatu
- gida
- gidatzaile
- gihar
- ginbail
- gipuzkoar
- 1 giro
- 2 giro
- gisa
- gizen
- gogamen
- gogo
- gogoratu
- 1 goiti
- goiti-beheiti
- goitu
- goraintzi
- goralpengarri
- gorde
- gose
- gotzainburu
- gradu
- guda
- gudari
- gupidatu
- guraso
- gurutze
- 1 hain
- hainbeste
- haize
- 1 hala
- halere
- hamabi
- handi
- handinahi
- handitasun
- handixko
- hantxe
- 1 hara
- hargintza
- hari
- haritz
- harmonia
- harrapari
- harri
- harrika
- harrokeria
- 1 hartu
- hats
- hau
- haurride
- haustu
- hauts
- hautsi
- hauxe
- hazgia
goiburua
fetxo.
sense-1
1.
(Ht VocGr 336, Lar, Dv, H),
fexo (Dv),
fetzo (Dv),
fezo (BN-baig ap. A
; Dv)
Valiente, bravo; activo. "Brave" Ht VocGr. "Bravo" Lar. "Fetxo ou fexo et leurs dérivés ont pour augmentatif fetzo ou fezo, vailant, actif" Dv. v. 1 pijo.
Franzesek iduri arren eskualdunak baino fixoagoak zirela, hala harmaz nola kuraiaz, [...] egin ziren eskualdunen meneko. ES 115. Orai fexo, gero nagi. Ch III 33, 1 (SP ikhastera iarria, Mst estüdiuari emana, Ol leiatsu). Han ez da behar nagirik, / Ez gezurrez den eririk, / Han dakite eragiten, / Alferra fetxo egiten. (1798). BertsZB 102.
Franzesek iduri arren eskualdunak baino fixoagoak zirela, hala harmaz nola kuraiaz, [...] egin ziren eskualdunen meneko. ES 115. Orai fexo, gero nagi. Ch III 33, 1 (SP ikhastera iarria, Mst estüdiuari emana, Ol leiatsu). Han ez da behar nagirik, / Ez gezurrez den eririk, / Han dakite eragiten, / Alferra fetxo egiten. (1798). BertsZB 102.
azpiadiera-1.1
fizo (B).
"Persona buena, muy formal. Mutiko fizua ta ona. Fizua ta maitagarrie " Izeta BHizt2. .
"Persona buena, muy formal. Mutiko fizua ta ona. Fizua ta maitagarrie " Izeta BHizt2. .
sense-2
2.
(SP),
fitxo (H).
"Gentil [...], galant" SP. "Qui a un extérieur, des manières agréables, galantes, de personne bien apprise" H.
Uste dutenek gizon fetxo direla, halako hitzik konbersazionean erranez, eztakite zertako eginak diren konbersazioneak. "Ceux qui pensent être galants hommes" . SP Phil 339 (He 341 gizon galantarena egiten dutela).
"Gentil [...], galant" SP. "Qui a un extérieur, des manières agréables, galantes, de personne bien apprise" H.
Uste dutenek gizon fetxo direla, halako hitzik konbersazionean erranez, eztakite zertako eginak diren konbersazioneak. "Ceux qui pensent être galants hommes" . SP Phil 339 (He 341 gizon galantarena egiten dutela).
sense-3
3.
(SP, Urt I 88),
fitxo
(H),
fijo.
"Adroit, habile"
H.
Joko suerte guzietan fetxoa da. He Phil 285. Nere amigua, / kantari fijua, / euskaldun klarua, / pare gabekua. AzpPr 124.
Joko suerte guzietan fetxoa da. He Phil 285. Nere amigua, / kantari fijua, / euskaldun klarua, / pare gabekua. AzpPr 124.
sense-4
4.
(Chaho, Dv, H),
fexo (Dv),
fixo (Chaho, VocBN
→A, vEys),
fitxo (H),
fetzo (L-côte, BN-ciz-arb ap. A; Dv),
fezo (BN-baig ap. A
; Dv)
"Adj., qui a de la corpulence, même de la force apparente" VocBN. "1. gras, gros, corpulent, bien portant, de bonne mine; 2. par extens., fort, vigoureux" H. "Corpulento" A. "Fetzo, robusto, muthil fetzo bat egiten hari da (L)" Lander (ap. DRA).
Parisen miseria handiago eta hek gizenago: xorro lodi, matel gorri, segur fetxo-fetxoak ziren bi senhar-emazteak! GAlm 1957, 59.
Parisen miseria handiago eta hek gizenago: xorro lodi, matel gorri, segur fetxo-fetxoak ziren bi senhar-emazteak! GAlm 1957, 59.
azpiadiera-4.1
(Ref. a cosas).
Untzi egiteko arbola fixoz bethea da. ES 110.
Untzi egiteko arbola fixoz bethea da. ES 110.
azpiadiera-4.2
"Hermoso, ederra, galanta, polita, fitxoa
"
Lar.
[Eskualdunak] izpiritutsuak dira, bizitzen dakitenak, edo kortesak, eta zernahi harma suerteren erabiltzen trebeak, alegerak edo umore onetakoak, fixoak eta ongi eginak. ES 110. Sartu zire aldare nausiko kapillan bi mutil gaste fixoak eta galantak (304). 'De bello aspecto y hermosos'. LE-Ir.
[Eskualdunak] izpiritutsuak dira, bizitzen dakitenak, edo kortesak, eta zernahi harma suerteren erabiltzen trebeak, alegerak edo umore onetakoak, fixoak eta ongi eginak. ES 110. Sartu zire aldare nausiko kapillan bi mutil gaste fixoak eta galantak (304). 'De bello aspecto y hermosos'. LE-Ir.
sense-5
5.
(Ref. a cosas).
Apropiado, óptimo.
Orain da muga fetxoa oneratzeko. "Aptum tempus" . SP Imit I 22, 5 (Ch orai da denbora ziñziñez konbertitzekoa).
Orain da muga fetxoa oneratzeko. "Aptum tempus" . SP Imit I 22, 5 (Ch orai da denbora ziñziñez konbertitzekoa).
sense-6
6.
fixo,
fitso
(S ap. Lrq; Gèze),
fijo.
Fijo. "Adj., fixe" Gèze. Cf. fitsatu.
Señale fixoa eztagola Jangoikoa zeurekin (AN, s. XVIII). FLV 1992, 302. Dauzka estankuak / prezio fijuak. MendaroTx 84. Emakume denen arpegietan / halako animalikeria somatzen dut / zoramena, arpegi-idorra, mirada fijoa. Lasa Poem 70. Baña zuretzako bi ordu geiago fijo eguneroko jarri dizkizugu. Albeniz 222. En DFrec hay 5 ejs.
Señale fixoa eztagola Jangoikoa zeurekin (AN, s. XVIII). FLV 1992, 302. Dauzka estankuak / prezio fijuak. MendaroTx 84. Emakume denen arpegietan / halako animalikeria somatzen dut / zoramena, arpegi-idorra, mirada fijoa. Lasa Poem 70. Baña zuretzako bi ordu geiago fijo eguneroko jarri dizkizugu. Albeniz 222. En DFrec hay 5 ejs.
azpisarrera-1
FIXORIK.
Fijamente.
Jotziza biotzen / iltzeakin zure amudioa / ta ezta ataratzen / dago fixorik / beñere eztut aztuko. Gamiz 204.
Jotziza biotzen / iltzeakin zure amudioa / ta ezta ataratzen / dago fixorik / beñere eztut aztuko. Gamiz 204.
azpisarrerakoSense-1.1
Ordenadamente.
Hala nola armadetan soldaduak fixorik, / pasaiatzen baitirade ordenantzan bildurik. EZ Man II 53.
Hala nola armadetan soldaduak fixorik, / pasaiatzen baitirade ordenantzan bildurik. EZ Man II 53.
fetxo
-
fetxo....
-
1. (Ht VocGr 336, Lar, Dv, H), fexo (Dv)...
-
fizo (B). "Persona buena, muy formal. Mu...
-
2. (SP), fitxo (H). "Gentil [...], galan...
-
3. (SP, Urt I 88), fitxo (H), fijo. "Adr...
-
4. (Chaho, Dv, H), fexo (Dv), fixo (Chah...
-
(Ref. a cosas). Untzi egiteko arbola fix...
-
"Hermoso, ederra, galanta, polita, fitxo...
-
5. (Ref. a cosas). Apropiado, óptimo. O...
-
6. fixo, fitso (S ap. Lrq; Gèze), fijo....
-
FIXORIK. Fijamente. Jotziza biotzen / il...
<< fededun 0 / 0 fidantzia >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
