(V-arr-arrig-gip, G, AN-larr-5vill, L-sar-ain, BN, Ae, S; -ill- SP, Lar, Añ, Gèze, H),
eraile (V-arr-gip-m, G-azp-nav, AN-larr-5vill, L, BN),
ereila (-ill-V),
ereinle (G-azp; Lar, Añ, H),
ereiteile (V-ger; erai-V-m-gip)
Ref.:
A(ereile, eraile, ereilla);
LrqPara una distribución de variantes más completa v. EI 101 y 102. Sembrador.v. ereingile, ereinlari, ereintzaile. Tr. La forma más empleada es ereile; se encuentra eraile en algunos autores septentrionales no suletinos.
Ereille bat ilkhi zedin ereitera. LçMt 13, 3 (He, Echn, Leon, Ol, Ker, IBe, IBk ereile, TB, Dv eraile).
Lenbiziko ereinlleak, zerbait ereiñiko badu neke andiarekin urratu bear duela [...] lurra. MbIArg I 357 (v. en la misma pág. erelle).
Euskaldun neskatillak [dira] erella / [...] jostun ta gorularijak. MgPAb 147.
Erein zuan ereille onek azi ederra. AA III 438.
Ona non irten zan ereille bat ereitera. (G). BonOOV III 230 (L, BN-ciz, S ereile, BN-baig eraile).
Erran ere baditake badela laborarien artean eraile txarrik, beren lana ezagutzen ez dutenik. DvLab 65.
Yesus da ereilea Yainko-itzaren azia munduan zabaltzera etorria. IrYKBiz 71n.
Etorri andiko gizona, ta itz arro, zoragarri ta lausogarrien ereilea. ZaitPlat 123.
Ereilea [...] kasik besogainka ari bazen ereiten. ArdoySFran 319s.
Euskalki guztietan [...] artoaren ereilea, esaten da, kateen birrintzailea, [...]. MEIG VI 172.
v. tbn. Lar Carta a Mb 278. Eguzk GizAuz 29. Eraile: Ox 67. Ardoy SFran 13. Ereila: VMg 24.
azpisarrera-1
HAZI-EREILE(L-côte, azieille G-azp-goi, azille G-azp-to (tal vez estos dos últimos variantes de hazi-egile); SP). Ref.: EI 102 y 103. Sembrador. "Hazi ereillea, seminans, semeur" SP. v. HAZI-EGILE, HAZI-BOTATZAILE. Hazi ereillearen konparazionea. LçMt 13, tí. Una bein batean azi ereile bat atera zen ereitera. (AN). BonOOV III 231 (L, BN-mix hazi eraile, B azi ereile
).
Egin zuan azi-ereilliaren eginkintza bera. BvAsL 134.
Azi erellea agertu zan eta Marxen eskuz ereindako aziok, langille askoren biotzetan erne dira. EguzkGizAuz 29.