Harremana

    OEH - Bilaketa

    1734 emaitza euskal bilaketarentzat

    Sarrera buruan (12)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    biribildu.
    tradizioa
    Tr. Excepto en la primera acepción, sólo se documenta en textos meridionales. Predominan claramente los ejs. del s. XX. En DFrec hay 8 ejs. de biribildu . v. borobildu.
    sense-1
    1. (gral.; SP, Urt V 139, Lar, Añ, HeH Voc , VocBN , Hb, Dv, Foix, A DBols , Zam Voc ), beribildu (Lecl) Ref.: A; SM EiTec1; Etxba Eib; Elexp Berg .
     Tomar o dar forma redonda. "Arrondir" SP, Lecl, Dv, VocBN, Foix. "Circumtondere, biribildu, biribill egin " Urt. "Redondear" Lar, Añ. "Tornear, cilindrar. Tornero onak biribildutakuan, lima fiñakin ikutu biarrik eztau izaten fin gelditzeko " SM EiTec1. "Redondear. Torlojo buruak biribiltzen eiten eban Txantoianian " Etxba Eib. " Limia artu ta birbildduizu eskuleku ori " Elexp Berg. "Errekarrixak berez biribiltzen die" Ib.
    Zeinen egitatea baita mustatxak erhi puntez goiti biribiltzea. SP Phil 285. Buruko illeak eztetzatela ekhar horreinbat ixurturik, komaturik, biribildurik, eta suge gisa korapillaturik. Ib. 333 (He 335 ixurtuak, frisatuak, bilhukatuak eta errestunkaratuak). Ogi bihi bat bakharrik / Aski da nere asetzeko; / Eltxaur bat ere segurik / Arras ni biribilltzeko. "Une noix me rend toute ronde" . Gy 98. Horma xurgatuz biribildu muturra. Elzb Po 207. Lenengo loan dago / bat arria legez, / guztiz biribilduta / edo luze ta artez. Azc PB 323. Mailu ukaldika [burdin ziria] mehatzeko, biribiltzeko, xorroxteko. JE Bur 59. Sudur-zapi urdin zimur bat, pelota bezala biribildua. Ag G 53. Ale txikiak, Garagarrilerako biribilduta, uda guztian ikusten ditugu. A EEs 1916, 304. Tankera kankallu xamarrekoa, zanko luze, begi urdin, arpegiz biribildua. Etxde JJ 9s. Paldoaren muturra ez dadin zorrotzegi izan, baina aitzitik piska bat biribildua. Mde Pr 79. Ke biribilduak igoten eben. Erkiag Arran 11. Aidean zoalarik, pilota bat bezela biribildu zitzaion bruzea aizez betherik. Osk Kurl 161. Tutuan paper-zati biribildu luzetxuak sartu. Erkiag BatB 40. Mendiak ziran baiño len, lurra biribildu baiño len. Ker EMeza 400 (ap. DRA).
    azpiadiera-1.1
    (G ap. A ).
    Enrollar(se). "Enroscarse una culebra" A. v. biribilkatu.
    Ikusi dituzu sarri gorulak, zelan amulu edo kirru goruban biribilduba ijezten edo iruten dabeen, moltsoti ari meia egiteko? Bada Ola-ijeliak burdiña biribildu ta moltsotuta daguana, dakar miatubaz; ta esan giñai iruten dabela. Mg PAb 126. Bere abian gordeta dagoan sube biribilduaren antzera. Ag Kr 165. Ta ortzia bildu zan, zerrenda bat biribiltzen dan bezela. Ol Apoc 6, 14 (Ker biribiltzen; TB, Dv, Ip biribilkatzen). Eta ekin eta ekin, berbazko matasa nastea biribildu arte. Erkiag Arran 126. Ta gorpue bein lurperatu orduen, auzoko andra batek batu ta biribiltzen oan isera ori. Akes Ipiñ 29. [Berunezko bala] aiek joka-joka luzatuz, metu; guraize batzuekin puskaka ebaki; gero, arri txabal baten gañean beste arri batekin ibilian-ibilian, biribilduko zizkiteken. Ataño TxanKan 194.
    azpiadiera-1.2
    Liar.
    Biribildu eban gero taketa lakoxe zigarro lodi ta gogor bat. Kk Ab I 102.
    sense-2
    2. Perfeccionar, pulir, dar el acabado; hacer de una forma acabada, perfecta. Cf. biribil (I, 2).
    Baita onenbestegaz osotu ta biribildu dira orain argitara ateraten dodazan ipuin mamintsu on onek. Zav Fab, RIEV 1907, 91. Lanak barriz, goxagotxu jagi, bearrari gogoz ekin, eta alan aurreratu ta biribilduko dozuez. Zav Serm I 8. Zumarragan taiutu zan zearo, ta biribildu, asmo eder ori. Ldi IL 147. Au dala-ta, esandakoak eta esan barik itxi dodazanak, pizka bat biribildu nai neukez. Eguzk GizAuz 5. Batzuk [bertsoak] obeto biribilduak, besteak txarkiago. Etxde JJ 176. Gizon berri ori biribil dediño. "In virum perfectum" . Or Aitork 108. Zure urrikia biribilduko duzula pake beteraiño. Ib. 279. Onela biribildu zetsan bere erantzuna. SM Zirik 111. Gizon batengan beste zenbait gizon bil eta biribil ditezenean, orduantxe zenuke bururengoa. Zait Plat 5. Bere jokoaren fortuna biribiltzeko. Arti Ipuin 67. Zuetaz iñoiz oroitzen gera / eginkizun au degunak, / bertso batzutan biribilduaz / bururatzen zaizkigunak. MMant 75. Santuetan asko ditugu liburuak, eta ederrak, biribildu dabezanak. Onaind STeresa 127. Adiskidearen laudorioa [...] hamalau neurtitz doietan biribildu. MIH 256. Euskal literatura biribil zezakeen obra. MEIG IV 134.
    v. tbn. Onaind in Gazt MusIx 151. Alzola Atalak 149.
    sense-3
    3. "(V-ger), agenciar" A. "Azkanengo ordurarte gauzak biribildu ez da gero arrenga ibili bear, hasta última hora no arreglas las cosas, y luego tienes que andar pidiendo favores" (V-ger) Ib. s.v. arrenga.
    Zegaitik ez maleterutzakoan jardun, lan errez ta domurik jarteke, ta eguneroko alogera biribildu? Erkiag BatB 181.
    sense-4
    4. (Uso sust.). " Biribildua (V-oroz), puño" A.
    azpisarrera-1
    BIRIBIL-BIRIBIL EGIN.
    Acurrucarse, doblarse completamente.
    Biribil-biribil egiña, zirkiñik be egin eziñik nengoan. Onaind STeresa 47.
    azpisarrera-2
    BIRIBIL EGIN. "Circumtondere, biribildu, biribill egin" Urt V 140.
    azpisarrera-3
    BIRIBIL ERAGIN. "Calatus, deithúa, deithurikákoa, bildua [...], biribilleragiña" Urt IV 45.

    biribildu

    biribildu
    << biltzar 0 / 0 biribilketa >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper