OEH - Bilaketa

2584 emaitza etorri bilaketarentzat

Sarrera buruan (80)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
banako.
sense-1
I . (Uso adj.).
azpiadiera-1.1
1. (V, G ap. A ; H).
Especial, extraordinario. "Choisi, de choix" H. "Especial" A.
Eta Konfesiorako bear bearra da proposito argi, berezko edo banakoa? Mg CC 62. Beti da txito ona egitia propositu argi ta banakuak; baña kristinau pekatubari gorroto deutseenak, ez dabee larritu biar, gomutau ezin badira egiten ete dituben alango propositu banako edo damubaz gañekuak. Mg CO 84. "As" itz orregaz "banakua" esan gura dabe; erri baten edo batza baten, txirringetan arin ibilten "urtena, gorengua, onena, banakua" danari "as" deitzen dautsoe. Kk Ab II 155.
azpiadiera-1.2
2. Individual. "Se adelanta uno y danza solo, banakua" (Durango) Humb RIEV 1923, 215. "(Vc), singular. Voz muy usada, por ejemplo en el baile" A. Cf. infra BANAKO ZAHAR.
Espetxeratuak iru areto aunditan sakabanatuak zeuden eta eriopetuak, ogeitamar urtealdikoak, lantegi bereizi batean ari ziranak eta gaixorik zetzatenak, banako gelatxotan bereiztuak zeuden. Etxde JJ 184. Albo bietako ezarlekuak biñakuak ziran; erdian, banakuak, da bi pasillu alde bakotxetik. Gerrika 207.
azpiadiera-1.2.1
De uno.
Eztakit zenbat famili diran parte artu dabenak: bat da iru [nitxo] artu dituana, asko dira biñakuak eta geien banakuak. Gerrika 185.
azpiadiera-1.3
3. Particular, concreto.
Egin bear due nai ta ez denpora guzi artako Konfesio jenerala, edo gaizki esplikatzen ziralako konfesio banakoetan, edo emendatzen eztziralako. Mg CC 174. Okasino urrineko, leku guztietan dagozanetati, ezin alde egin ginai mundu onetan bizi garian artian, baña bai ezagun ta banakuetati. Mg CO 121.
azpiadiera-1.4
4. Privado, propio.
Ondasunak zeuzkeenak eramaten zituzten Apostoluen eskuetara, ta oek ematen zizten pobreak ziranai, ta ala etzan gauza banakorik. Mg CC 120.
azpiadiera-1.5
5. Diferente, distinto.
--Zenbat lagun dira Jaungoikoarengan? [...] --Iru lagun egiz banakoak dira Jaungoikoagan. Inza Azalp 37.
azpiadiera-1.5.1
Independiente.
Lau erri orrek kondairetan banakuak, baña berberikeraz, gixantzeraz ta ixakeraz anaiak. AG 168. Orduban Bilbaok ogei milla inguru biztanle baño askoz geiago ezebazan. Geruago Begoñari artu dautsozan zatijak ezeukozan ondiño. Abando be azke zan, erri banakua. Kk Ab I 119. Tasun hitz banako bezala, ez hitz-zati gisa, erabiltzeaMEIG V 105.
azpiadiera-1.6
6. Escaso. v. banaka (II, 3).
Agur, Eujenio, i bezelako / gizon jator goreskarri / banako zenbait izan litezkek, / oberik iñor ez noski. EA OlBe 34 (en la vers. de Txindor 113 banako batzuk).
sense-2
II . (Uso sust.).
azpiadiera-2.1
1. "(V), pasamanos [en el aurresku]" A. v. BANA-BANAKO (d).
Banakua kantatzeko letria zela zan. And AUzta 84.
azpiadiera-2.2
2. "(V), una de las suertes del juego infantil de las " cinco piedras", que consiste en cogerlas una por una" A. Cf. harri-banakoka.
azpiadiera-2.3
3. Ejemplar.
Datorren banakoan: Amillaitz eta Aurraitzen olerki berriak, [...]. EG 1954 (3-4) (contraportada). Laugarren banakoa. Ib. 126. Paketearen azal lodia beingoan urratu, eta banakoak lekuan bertan etzunik, asi zan oneri ta areri egunkaria eskeintzen deadar egiñaz. Erkiag BatB 31. "Bakarrekoa"-ren erosleak galdez ta errenkuraz ebiltzan. Baiña arduradunik agertu ez, ta batzuk euren kontura banakoak artu, eta besteak ara ona aldendu ta joan ziran, ezer jaso bage. Ib. 93.
azpiadiera-2.4
4. Átomo.
Onen ustean, zer guziak banako gogor eta ebaki-ezinez osotuak daude: banako oiek berdinak omen dira, izan. Zer diranen bestelakotasuna, beraz, banako oiek elkarrekin eratzeko ta ezarteko erak omen dakar. Zait Plat 57.
azpiadiera-2.4.1
Elemento.
Absolutuan, betierekoan dago kokatua. Naierara berritu diteke, nai duzun aiña banakotan zertu diteke. Materiagabea da oso. Ib. 66.
azpiadiera-2.5
5. Individuo. v. gizabanako.
Banakoak edo Bazkunak atzerriko Diru-etxeen kutxatan zuzenean utzita dauzkaten kontu-ondarrei dagokien dirua. "Particulares" . EAEg 20-10-1936, 92. Gauza onen ederrez lilluraturik, aien sistema politikoetan banakoa, ale bakarra edo indibiduoa erabat gelditzen da baztertua, orobatasunari eskeiñia. Vill Jaink 173. Familia bakarrak edo banako utsak eman ez dezaizkioken abantailak. Ib. 170. Gizakume bakar bati, banako utsari itzegiten diozunean. Ib. 165.
azpisarrera-1
HARRI-BANAKOKA. v. harri-banakoka.
azpisarrera-2
BANA-BANAKO (V, G, AN). Ref.: A; Gte Erd 263. a) Extraordinario, especial. "Selecto" A. "Tomatea bana banakoa zen (G-azp)" Gte Erd 263.
Proposito formal (izen au ematen die jakitunak) edo berezkoak, eskatzen du gogo bana banako bat ez geiago bekaturik egiteko. Mg CC 61. Eztagoz berton mutil morrosko eder on bana-banakoak? A BeinB 64. On bat bear badozu / Santua lakoa... / or dago Mogel Jauna / bana banakoa. Azc PB 84. Artuten genduzalez / orduko egunetan / gauza guztiz ederrak / emengo ontzietan, / bialduten genduzan / bana banakoak / perlak, apainduteko / Ibaizabalgoak. Ib. 206. Mallorkin itxasgizon / bana banakoak. Ib. 225. Egia esan, pelotariak etziran bana-banakoak eta etzan beren leia ikuskizun andia izan. A Ardi 139s. Oraingo mutiltxoak bana banakoak, / lapiko-tapatzako alagalakoak. (V-arr). A EY IV 63. Eusko ikaskuntzetan bana-banakoak ziran lau gizon aiek. "Selectos". Y 1933, 6. Zer deritxan geurera datorkigun mutil bana-banako Kerman-i? Erkiag Arran 110.
b) Particular.
Zergatik ordea anziñako legean, edo Jesu Kristo etorri baño leenago bear etzan aozko Konfesio bana banakoa, edo bekatu guziena, ta bai Kristok ipiñi zuen lege berrian. Mg CC 103. Hitz kontuan beti gertatzen denez, bana-banako arazoak maizegi sortu ohi dira, ez gramatikarenak ez Akademienak berez ez direnak. MEIG VII 189.
c) Biunívoco (ingl. 'one-to-one').
Ahoz eta izkribuz darabilgun hizkuntza bizi baten idazkera ezin izan daiteke hots eta letren arteko bana banako egokitasunaren gainean eraikia. MIH 98.
d) "(Vc), pasamanos en el baile del aurresku, en el que todos los de la cuerda bailan, uno por uno asidos de la mano a los demás" A.
azpisarrera-3
BANAN-BANAKO. v. banan.
azpisarrera-4
BANAKO ZAHAR (V-ger ap. A). "Aire que los de la comparsa bailan uno por uno" A.
Mutillak, banako zarra egitten erakutsi eben euren bizkortasuna. MEnb Euzk 1930, 460.
banako
<< banaka 0 / 0 banatu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper