(V; Mic, Lar, Añ, H), bitz (V-gip; Añ), bitx (V-gip), pitx (G-goi), pits (G-azp-nav; Lcc, Lar, H (+ ph-)) Ref.: A (bits, pits); VocZeg 287; Iz ArOñ, Als (pits); Etxba Eib; Elexp Berg; ZestErret (pits) .
Espuma; espumarajo. "Espuma, pitsa <pisça>. Espumosa cosa, pits asko daukan gauzea. Espumar, quitar espuma, pitsa kendu. Espumar, hacer espuma, pits egin" Lcc. "Espuma"" Lar. "Giste, espuma de la cerveza, gararnoaren bitsa, aparra" Ib. "Alhurreca, espuma de la mar [...] itsasbitsa" Ib. "Espumar, bitsa kendu" Añ. v. apar. Tr. Documentado en autores vizcaínos y guipuzcoanos. Bits se encuentra en autores vizcaínos (ya en RS bitsdun ), pero tbn. en Lardizabal, T. Aguirre, E. Arrese y Txillardegi. Pits (atestiguado ya en Mendiburu) aparece en algunos textos guipuzcoanos. Micoleta y D. Agirre (Ioan 268) emplean bitz, y Kirikiño bitx . En DFrec hay 7 ejs. de bits y 2 de pits .
[Amoren kontentuak] urtan bitza <viza> legez / Dira xoaten. Mic TAV 3.1.27, 133. Urak arri bat jota egiten duen pits-afarra; ta afar, ilzen asi horduko, ur biurzen dena bezalakoa. Mb IArg I 320. Pitxar erdi ardao, amar lauko bits ta guzti. Mg PAb 74. An ziran putzak, an ostikokak, an orroak, an aoko pitsa. VMg 85s. Ainbat dago neskia pozagorik labankerijaren ta likinkerijaren bitsa darijola. fB Olg 66. Aotik bitsa, begijetatik suba eta alde guztijetatik garra darijuela. Astar II 104. Eta bitsa zeriola, aztarriaka zebillen. Lard 407. Botatzen du lurrera, eta higuitzen du ao-pitsa bota arte. Brunet Lc 9, 39 (Lç, Leon hagun, He arrapo, TB heder, Oteiza apar, Dv harrapo edo hagun, IBe, IBk lerde). Aotik eridala bitsagaz adurra. AB AmaE 230. Bits utsa da, Sebero, / gaurko iakituria: / Begirako mendia / aizea, ukutuezkero. Azc PB 266. [Txalupa] bakotxak bere atzean bitsezko ari zuri luze biurri bat itxiaz. Ag Kr 62. Bitsaz, zuri-zuri egoan itxas-gane guztia. Echta Jos 95. Españetan zekarren barruko alaitasunaren pitsa, parrea. Ag G 68s. Itxasoko bitsa baxen zurijak. Altuna 33. Dilin-dalan zeinutegian, ur bedeinkatua ere artu, protestantea. Itza ta pitsa zeriozkion Isabeli ezpainetatik. A Ardi 84. Ezpanetatik bitxa darijola. Kk Ab I 38. Aotik batean birauak ta bitsa jaurtikitzen zitualari. Lh Yol 43. Asi zan orruka ta bitsa eriola. Or Tormes 111. Gosiak napar zerri / argalan desditxa, / ortzak agiri autik / zeriyon bitsa. MendaroTx 209. Zidarrezko bitsa zaldijak jarijok. Laux AB 26. Ugin-bitsaren gisakoa. TAg Uzt 114. Abotik pitsa zeriola amorruaren-amorruz. Etxde JJ 124. Lotan dautzaz uraren gañean margo guzietako txalupak. Bitsik ez bazterretan. Txill Let 47. Itsasoaren esi aundia, bits eta apar zuriez jantzia beti bere. Erkiag Arran 10. Ondar gorrian itxas lokeak / esne bitsezko ertz seia. Gand Elorri 136. Arratsaldean sarda ederrak ikusi dogus (itxasoa bitsetan, atunak ubilka, arrain txikia jaten). Berriat Bermeo 391. Orra goldepean lurrun-iario dagoen zezena erortzen da, ta aotik bitsa ta odola okaztatzen ditu, azken intziriak iaurtiaz. Ibiñ Virgil 104. Urak lez bitsa jaurtirik, ez dozu gaiñez egingo. Ker Gen 49, 4. Bits-ponpilla aize uts. EZBB I 72. Aparra ta bitsa, anai-arrebak. (V-m). Ib. 36. Agotik eta sudurretik naiku odol-bitse botaten eban da. Gerrika 142. Frantziako Historiaren itsaso zabalean murgildu nahi lukeenak ez du [film honetan] apar eta bitsa baizik ikusiko. MEIG I 178.
v. tbn. Enb 61. Otx 24. EA OlBe 56. Osk Kurl 102.