Harremana

    OEH - Bilaketa

    81 emaitza elbarri bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    elbarritu.
    sense-1
    (V, G, AN, BN ap. A ; Lar, Añ, VocCB , Dv (G), H), elbarri.
    Lisiar, tullir; quedarse lisiado, tullido, impedido; dejar maltrecho (de una paliza, etc.), maltratar. v. hebaindu, balditu, ezindu; cf. herbaldu. Tr. Muy común entre autores guipuzcoanos desde Mendiburu y Cardaberaz; en vizcaíno sólo lo hemos encontrado en el Tormes de Orixe y en Azkue y Kerexeta, y al Norte en un ej. de EskLAlm . Hallamos la forma elbarri en Mendaro Txirristaka. En DFrec hay 2 ejs.
    Bata ill zen perlesiz elbarritua. Mb IArg I 265. Jainkoak perlesia gogor batekin elbarritu. Cb Senar 87. Aize gaisto batek eman, da elbarritu zan. Ib. 89. Ikusi zutenean / lurrean astoa / arras elbarriturik / makillaz gaisoa. It Fab 151. Gipuzkoatarrak [...] abarrakiturik elbarritu zuten iritsi al zezaketekean Franzes guztia. Izt C 309. Iñudeak igesi zeraman bein batean, eroriko bat artuta, ankak elbarrituta zeuzkan. Lard 184. [Zezenari ezpatarekin] zañen bat ikutu ziyon ta, orla elbarritu zuben. Sor Bar 74. Haur bat dut arras elbarritua (estropiatua). EskLAlm 1888, 7. Mutiko bat eri edo gaiso zegoen, urte askotan, oetik jeiki ezindako eran; gaiñera mutu, gor eta elbarrituta edo ermaiñuarekin. A Ezale 1897, 246a. Elbarrituta oera zeramatenean, "erori egiñ naiz, erori egiñ naiz" zion. Ag G 232. Zigor bat eskuetan duela emaztea elbarritzeko zorian. Muj PAm 48. Elbarritu banindun bere, itsu oker arek au irakatsi eustan beste amaika gauzen artean. "Aunque mal tratado" . Or Tormes 37. Erbiñudia elbarri zuan / bizkar-ezurrian jota. MendaroTx 116 (elbarriko ib. 104, elbarririk ib. 312). Izkilludunen eginkizunetan elbarritzen diranei. EAEg 30-12-1936, 682. Iñigo zaldun Loiolakoa, / Iruñan elbarritua. SMitx Aranz 154. Sortzetik elbarritua edo gaitz txar batek joa etortzea. Vill Jaink 99. Besua elbarrituta / aldrebes gabiltza. Saiburu ( in Uzt LEG I 217 ). Gizarajoa biotzetikan / elbarriturik zegona. Olea 227. Oin bietatik elbarrituta egoan. Ker 2 Sam 9, 13.
    azpiadiera-1.1
    (Lar, H).
    (Part. en función de adj. y sust.).v. elbarri.
    Joan Martinez Notario Apostolikoa, Madriden elbarritu edo perlatiko zegoen. Cb Senar 79. Elbarrituak bezela, eriak bezela eta argalak bezela [...] indar bage arkitzen gera. Gco I 388. Len mutua zana mingaiña azkatuarekin, gorra zurturik, elbarritua azkar, uetua edo ibilli eziña sendo ta pizkor. A Ezale 1897, 246b. Nere belauneko ezur / bi elbarrituak. MendaroTx 45. Agure xar bat, burusoil ta elbarritua. Anab Usauri 34. Elkarte orreri dagozkion langille elbarrituak. EAEg 2-12-1936, 441. --Agure gizaxoa! Hazka eta hazka egongo da [eltxoengatik]. --Ez, ezin diteke; elbarritua da ta. Mde Pr 72. Il da elbarrituak biltzeko betik artu gabe. Ataño TxanKan 33s. Izan eban gaixotik guztiz sendatu etzalarik, bere bizitza guztian izango zan naiko elbarritua. Onaind STeresa 51. Il eta elbarrituak zenbat, bost xentimoren kulpa gabe? Insausti 301. Bi penike bakoitzeko, harako zahar elbarrituek bina esango luketenaren ordainetan. MEIG VII 29.
    azpiadiera-1.2
    (Fig.).Paralizar.
    Eta noski, Jabetza Arkibidetzak elbarritu egin dira. "Paralizar" . EAEg 1-2-1937, 953. Zer gertatuko zaigun bildurrak elbarritzen gaitu. JAIraz Bizia 95. Oñaztarrak pixka baterako elbarrituta gelditu ziran Arrasateko gudaketan. NEtx Antz 14. [Erleak] barnean itxita, danak biltzen dira gosez akituta, otzez elbarrituta. Ibiñ Virgil 112. Gantzu geiegiz umontzia elbarritu eztakien [beorrai] . 'Obtunsior' . Ib. 97.
    azpiadiera-1.3
    (Fig.).Estropear(se), mutilar, maltratar. " Euzkera elbarritua, un euzkera estropeado" Bera.
    Lur-ikara ezkero, ez gera ain ondo ibilli. Etxea elbarritu zitzaigun eta [...] kanpotik gabiltza, etxea konpondu bitartean. Ibiñ ( in MEIG VIII 82 ). Aitortu behar dut juzku txar hori gogoan erabilia dudala, zerbait ezagutzen ditudan hizkuntzak [Lahovary jaunak] nola elbarritzen dituen ikusi ondoren. MEIG I 238.
    azpisarrera-1
    ELBARRI-ELBARRI EGIN. Lesioanar, herir gravemente.
    Begira akiok nun eroritzen dan [xoxoa], elbarri-elbarri egiña ziak-eta! Ataño TxanKan 209.
    azpisarrera-2
    OIN-ELBARRITU. Quedar cojo.
    Jonatanen seme bat geratzen da oraindiño, oin-elbarritua. Ker 2 Sam 9, 3 (Dv zangoz herbala, Ol urguna ).

    elbarritu

    elbarritu
    << elbarridun 0 / 0 elberri >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper