OEH - Bilaketa

181 emaitza ebagi bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
trenkatu.
sense-1
1. (L, BN, S; Lar, Lecl, VocBN , Dv, H), treinkatu, trinkatu Ref.: A; Satr VocP .
Cortar(se). "Couper un fil, une corde en la tirant de deux côtés" VocBN. "Laza erditik trenkatu zen, la poutre se rompit par le milieu" Dv. "Hari baten, makhila baten trenkatzea, couper un fil, rompre un bâton" H.
Eta baldin eure eskuak trebuka eraziten bahau, trenka ezak hura. Mc 9, 43 (He, Dv, Ol ebaki, Leon, Or, IBk, BiblE moztu, Ker ebagi). [Mihi] hura hortzez trinkatu eta aurtikhi zuenaz gero. SP Phil 439 (He 443 ebaki). Bide huntako naharrak, kaparrak eta ilhorriak trenkatu ditu. Tt Onsa 18. Bere daga propiaz lepoa trenkatu zaukon. Tt Arima 77. Hobe da orai bekhatien xahatzia eta biziuen trenkatzia eziez gero xahatzeko eiztia. "Resecare" . Mst I 24, 2 (SP ebaki, Ch athera, Ip undotik muztü, Ol iñausi). Hanitx paganuen menbriak, hik trenkatü dütük. RolTrag 194. Eskuetan daukak hik nere bizia: / trenka zak haren haria. Gy 259. Atheratzaileek [haritzaren erro nausia] bihurtzen eta trenkatzen dute. Dv Lab 339. Urerat aurthikitzen dute sarea, eta trenkatu hurrana altxatzen. Laph 216. Haritx gazte bat nik aihotzaz trenkatürik. ChantP 230. Etzezazken hain errexki trenka estekatua zaukaten lokharri guziak. Jnn SBi 77. Ezin trenka baitziron etsaien lerroa. Zby RIEV 1908, 605. Lokharri [...] horiek [...] trenkatzen dituena. Lap 48 (V 26). Zihauren bihotza ere trenkatürik izanen düzü dolorezko ezpata batez. Ip Hil 118. Nola treinka bizi moldearekin [...] lothuak daduzkaten lokharriak? Prop 1898, 227. Armadaren oldarra ez dagoela Parisera buruz, bainan bai itsaroari buruz Frantsesen eta Anglesen junta trenkaturik? StPierre 20s. Ezin jan dezazket [xintximariak], ezin trenka. Barb Sup 69. Zurda hoberena beti tinkatuz, nahi-t-ez trenkatzen da. EZBB II 147. Horra nun leatxuneko korda trenkatu eta erortzen den gibel aldera. Etchebarne 62.
azpiadiera-1.1
Okasione bilha dabiltzanei okasionea trenka diezedanzát. . "Que je coupe." Lç 2 Cor 11, 12 (TB khendu, Dv hautsi, Ker galerazo).
azpiadiera-1.2
(H).
Separar(se).
Ailitez trenka zuek trublatzen zaituztenak. "Retranchés" . Gal 5, 12 (He, Dv ebaki, TB baztertu). Skandaloso gaixtoak eta desobedientak trenkatzen eta iraizten baitira Kristen komunionetik. ABC I 7r.
azpiadiera-1.3
Interrumpir (sobre todo una conversación). "Terminer" Ht VocGr 431.
Gaztetasuna behar baitugu zoin gur'aldian pasatu, / nik ez dut hanitz gozatu, / laster bainuen trenkatu. Oxald ( in Ox 190 ). Trenkatu [zuen] gure solasa. Prop 1882, 157. Ori, adixkidea, nahuzu trenka dezagun solasa? HU Zez 51. Jaun auzapeza ari, ahal zuen bezala, mintzaldi lokargarri bat ezin trenkatuz. Herr 3-8-1961, 4. Hemen hatsa luzatzen zaio [Axularri], hantxet laburtzen eta trenkatzen. Lf ELit 118.
azpiadiera-1.4
Cortar (un camino). " Nork trenkatu othe du bide hau? qui donc a tranché, coupé ce chemin?" H.
sense-2
2. Enunciar, pronunciar.
Orai iakin gabez ezin trenka ditzakedan eskerrak, ohore handi batekin erranen ditut [...] dohatsutasuneko lekhura hel nadinean. Harb 96s. Poblu gaixtoen gainean / egia trenkatuko. (Ps 149) "Increpationes in populis" . Hm 100.
azpiadiera-2.1
(L-ain ap. A ; Dv, H, A Apend).
Pronunciar, articular. " Hitzak ez ditu ongi trenkatzen, il n'articule pas bien les mots" Dv. " Mothelxkoa da, hitzak errexki ezin trenka ditzake, [...] il ne peut aisément trancher les paroles" H. "Articular palabras" A. "Pronunciar" A Apend. .
Presaka zeinatzea, edo hitzak ungi trenkatu eta erran gabe. CatLav 23s. (V 19)
sense-3
3. (L, BN, S ap. A; Ht VocGr, Lar, Dv, H), trinkatu (B ap. A ; SP).
Decidir, sentenciar, resolver. " Hitz batez trinkatzea, trancher en un mot" SP. " Hark trenkatu du gauza, il a décidé la chose" Ht VocGr 346. " Gauza trenka dezagun erditik, coupons la chose par le milieu. Gizonez trenkatu zuten auzia, ils tranchèrent le différend au moyen d'arbitres" H.
Iondone Iakuak laburki trinkatzen du deus ere lekhatu gabe. SP Phil 231. Franziako Erregeak hitz batez trinkatzen du batbedera behar dela bestitu bere graduaren eta estatuaren eredura. Ib. 334. Eta baldin baduzue berze zerbait galdegiteko, hori trenka daiteke zuzenki bildu batean bilzarre. TB Act 19, 39 (Lç konkluditu, Dv xuritu, Ol, IBk, BiblE erabaki, Ker erabagi). Hanbat ankesta eta palabria gabe / pondu hau trenka daiteke. Gy 190. Bethi kasik joak eder, indarra adrezia baino nausiago: ixtripuz baizen kintzea ezin trenka. Zby RIEV 1908, 85. Harek ditu fedearen gaineko ezbaiak trenkatzen. Arb Erlis 184. Egiteko hori trenka begira, eta lur hura izanen nuen bai-ala-ez jakin nahia, atxiki ninduten noizpeit arteraino. Prop 1896, 72. Orai trenka ditzagun bi eztabada. JE Bur 50. Bainan dirua jokatua dutenek ez eta ere pilotarien aitek ez dute nahi geldi diten. Trenka bedi harat edo hunat! Ib. 31. Zeinek eta zergatik [marmol-harria] merezienik duten [...] batek ere trenkatu gabe. Lander RIEV 1911, 592. Ez dugu auzi hori guk trenkatuko. Zerb Azk 19. Aspaldian egin gogo beila hori eta noizbait behar zuela, trenka edo koropila, xedeari lotu. GH 1972, 129. Mattinek behar du bertsu batez auzia trenkatu. Lf ELit 40. En DFrec hay 4 ejs., septentrionales.
v. tbn. StPierre 15. Ox 199. Etcham 62. Xa Odol 150.
sense-4
4. (L, BN, S ap. A ; Dv).
Destrozar (de cansancio, de frío). " Bideak trenkatu du, la marche l'a brisé" Dv.
Urrundu zen Jainkoaganik / galdurik bide saindua, / hotzak trenkaturik zegoen / ezin kausituz zerua. 108. Heldu ere izatu zen bururaino, bainan hala ahuldua eta trenkatua, non ezpaitzagoken ez xutik, ez jarririk. Jnn SBi 85.
sense-5
5. Destruir.
Dezagün haren khoziaz trenka osagarria. Egiat 239. [Mintzatu da] Santxok egin botuaz Nabas ez uzteko, / non etzuen lehenik etsaia trenkako. Hb Esk 68.
sense-6
6. (H).
Atajar. " Hemen eskuineko alderat trenkatu du erbiak, le lièvre a coupé ici à droite" H.
sense-7
7. "(BN), dislocarse un miembro" A.
sense-8
8. + trankatu. Morir; (aux. trans.) matar.
Agortua du bihotza, / sahetseko saki gaitza / guk diogu barna egin, / lasterrago trenka zadin. Ox 80. Guziak nekatzen, azkenak trankatzen. (BN) "Todos hieren, el último mata" . A EY III 204.
azpisarrera-1
EZIN TRENKATU. Imposible de pronunciar.
Ez diteke erran sudurretik ala ahotik darioten beren mintzo erlats eta ezin trenkatua. Prop 1884, 260.
azpisarrera-2
EZIN TRENKATUZKO. a) "Qu'on ne peut rompre" Dv. b) (Dv). Imposible de decidir, de resolver.
Ezin trenkatuzko partida bat ari plazan; azkenean Aldudarrak nausitzen dira Heletarrer. Gazte 1953 (5), 3.
trenkatu
<< traganarru 0 / 0 txirikilo >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper