1. (G, AN, B, BN, Ae, S; Ht VocGr, Lar, Añ, VocBN , H, VocB ), gaztiga (Lar), gaztiatu (BN-lab; Chaho, Dv, A), gaztiratu, gastigatu (AN-egüés-ilzarb; SP), gastiatu (SP, Lh), gaztigetu (B), gaztietu (B), gastigetu (AN-olza), kastigatu Ref.: A; Bon-Ond 159, Bon ms.; Izeta BHizt (gaztietu); Gte Erd 131.
Avisar, notificar; hacer saber. "Mander" Ht VocGr y Dv. "Avisar" , "amonestar", "apercibir" Lar y Añ. "Mander, envoyer une commission (dialecte labourdin)" VocBN . "Notificar de lejos" VocB . Tr. Documentado desde Dechepare en textos septentrionales (no suletinos), alto-navarros y guipuzcoanos; tbn. se encuentra en Lazarraga y RS. En Dechepare aparece sin formas de dativo, con aux. trans. o intrans. (cf. gaztigatu nazazu en Zab Gabon 79, que parece deberse a un fenómeno más moderno de confusión de auxiliares). Su frecuencia disminuye en el s. XX, especialmente al Norte, donde no encontramos ningún ej. de dicho periodo.
Izterbegi duien oro nitan bedi gaztiga. E 233. Bada orai gaztigezak, aldiz, eure buria. Ib. 245. Atrebimentuz usadu neben; / banago gaztigaturik. Lazarraga A7, 1171v. Dama kurelau, arren, efinzu / oi ondo gaztigaturik, / sekula bestek oi eztagian / artu atrebimenturik. Ib. A16, 1184r. Gaztigaduta mansarik [ifini] . Ib. A10, 1177v. Erraz zaozk[e] / oi ondo gaztigaturik. Ib. A28, 1202r. Maia ta bide luzea, gastigaturik. RS 549. Jauna: zure señoriaren kutuna nuen errezebitu eta zerbait berri freskorik gastigatu nahiz dut tardatu errespuesta egin gabe. CartEsp 464. Erregeren maiestateak gastiga badeza dozena bat unzi Lapurdik bidaldu behar lukeiela. Ib. 465. Goranzi kastigatzen derautzute. "Se recommandent fort à vous" . Volt 202. Esan dit gaztiga degizudala naiztebala monja zeran. CartAzp 126. Gaztigatu zeraukan bere emazteari [...] etzezala halako erremediorik har. Ax 407 (V 265). Gastigatuko derauzut non bainiz. OiarAuz 48. Zer aita Eternalak / zuen gaztiatu? Gç 68. Gaztigatu zenidan espantatzen ziñela. CartNav 138. Haren arrebek gastiatu zioten, bada, Jesusi ziotsatelarik: "Jauna, huna non den eri zuk maite duzuna". He Io 11, 3 (). Bere milagroa gastigatu zion. Cb Just 67. Nola gauz oek gertatu oi diran ez jakiñean, ez dira gaztigatzen iñora. AA II 21. Gaztigatu genduben / txit ondo giñala. Echag 69. Aldeaurrez batak besteari gaztigatu. Izt C 243. Gaztigatu zaiozu zugana etortzeko. Lard 498. Gaztiatuko diote maiz ethor dadin. Hb Egia 65. Eta aurkhitu dukezuenean, gaztia dizadazue. Dv Mt 2, 8 (Lç, Ip jakineraz(i), He adiaraz, TB y SalabBN yakinaraz(i), Ur jakin erazo, Samper eman [...] abisu, Hual abiso emon, IBe adierazi). Emazte saldu infame eta Golok gaztigatu dion bezelakotzat bide zauzka. Arr GB 28. Gaztiatu zioten hekien hiriak etzuela [...] harrasirik. Jnn SBi 89. Erretor gaizoak gaztigatzen baitaizkit herr berri ttikienak. Zerb Artho 44. Ezpaitziguten gaztiatu andik aldegitekorik. Or SCruz 67. Gaztiga dezaiela [...] etorri ez ditezen. Ir YKBiz 308. Ordaindu dezala gaztigatu bearko dio berealaxe zordunari. EAEg 29-5-1937, 1721. Zerbait berri baldin bada, gaztigetuko dazuet. Izeta DirG 84. Etorri nai duen anaiari gaztiatzen zaiona. Vill ( in Gand Elorri 15 ). Arreba Adelak gaztigatu zidan Domingoren il berria. AZink 100.
v. tbn. Cb Just 111. Mb IArg II 269. GavS 21. AA III 420. Aran SIgn 61. Zab Gabon 39. Prop 1906, 27. Goñi 84. Eguzk RIEV 1927, 428. Lab EEguna 68. Sabiag Y 1934, 32. Or Eus 135. TAg Uzt 154. Zait Sof 114. Etxde JJ 250. Osk Kurl 25. Arti MaldanB 203. Gaztiatu: Lg I 323. HU Aurp 111. Gastigatu: LE Kop 95.

2. (BN, S; SP, Urt II 104, Ht VocGr 339, Lecl, VocBN, Gèze, Dv), gastigatu (Ht VocGr, Arch VocGr, H), gaxtigatu, kastigatu (-au V-gip, Ae; Lcc (-du), Lar, Añ, H), kaztigatu. Ref.: A; Bon ms. ; Elexp Berg (kastigau). Castigar. Tr. Documentado desde los primeros textos, es usado tanto al Norte como al Sur. Su frecuencia disminuye en el s. XX, especialmente al Sur, donde apenas encontramos ejs.
Zure eskuiaz dakuskidan heiek gaztigaturik. E 237. Maite duena Iaunak gaztigatzen dik. Lç He 12, 6 (He gastigatzen, TB, Dv gaztigatzen; IBk, IBe zentzarazten ). Bretoe gaiztoen bekatuak kastigatzen. CantBret 6. Gaxtoa gaxtigaetan daki. RG B, 55. Kulpa ongi dago aberiguaturik, gaztigatzeko eta itzul erazaiteko azienda eraman dutena. MRos 15a.1r. Ez nauzu gaztigatu nahi izatu. Mat 227. Gaztiga ditzagun geure bekhatuak. Ax 144 (V 95). Semeak kastigetako. Cap 94. Haragiaren gaztigatzeko. Tt Arima 68. Jangoiko onipotenteak daki kastigatzen. UrdanAuz 53. Zergatik kastigatuko nauzun. El 20. Maite duena ezen gastigatzen ohi du Jaunak, eta zehatzen ohi ditu bere haurren nonbrean errezibitzen dituen guzia. He He 12, 6. Has zaite ene gaztigatzen. Brtc 121. Zetarako nozue / alan kastigetan? Zav Fab, RIEV 1907, 538. Mundu onetan bertan bere kastigau. Ur MarIl 30. Jainkoak oien bitartez Israeltarrak kastigatu nai zituen. Lard 150. Egur bagarik jaunak / kastigetan daki. AB AmaE 238. Jostirudi au [...] aurkeztaratuko balu iñork, legez kastigatuba izango litzake. Moc Damu 2. Garrazki gaztigatu zituen Rusoak. StPierre 35. Ziorkatua (kastigatua). Inza Azalp 111. Kastigatzera bildur ezpanitz / esango nuke izena. Tx B I 53. Nahi izan ninduten gaztigatu. Xa Odol 267. Gaizkia gaztigatzen du. Lf CEEN 1973, 132.
v. tbn. Ber Trat 111v. EZ Noel 155. Harb 323. Gç 43. Bp I 103. Iraz 62. Mst III 52, 1. Lg II 232. CatLan 87. Iraultza 17. Dh 168. JesBih 451. Jaur 111. It Fab 153. Dv LEd 162. Laph 71. Arch Gram 56. Jnn SBi 58. Elsb Fram 59. Lap 403 (V 184). HU Zez 209. Arb Igand 74. CatJauf 32. Etcham 186. Barb Leg 133. Zerb IxtS 64. Ardoy SFran 173. Gastigatu: Ber Doc 164v. EZ Eliç 179. O Pr 169. SP Phil 237. Arg DevB 234. Gç 71. Ch III 50, 6. Bordel 197. Iza EE 1881a, 240. Kastigatu: Cap 94. OA 67. Cb EBO 18. Mb IArg I 72. Oe 113. Ub 52. Mg CC 254. Gco II 48. LE Ong 54r. AA I 434. fB Ic II 237. JJMg BasEsc 8. Astar II 101. CatB 73. CatLlo 58. CatBus 49. Bordel 183. Arch Fab 99. Legaz 40. Zab Gabon 100. PE 46. Bv AsL 154. Arr May 154. Ag Serm 347. Itz Azald 190. Goñi 73. Altuna 99. Yanzi 60. Gand Eusk 1956 (I), 220. Arti Tobera 289. Uzt Noiz 126. FEtxeb 61. Albeniz 197. Kaztigatü: Arch Gram 57.

3. Corregir, enmendar (no ref. a personas).
Bigarren Edizionia arra ikhusia, gaztigatia, emendatia. Arch (ap. MIH 237).