Harremana

    OEH - Bilaketa

    195 emaitza dado bilaketarentzat

    Sarrera buruan (1)


    Sarrera osoan (194)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    elizgizon.
    tradizioa
    Tr. De uso general. Al Norte se documenta por primera vez a comienzos del siglo XVII; al Sur comienza a encontrarse desde mediados del XVIII. Los escritores septentrionales emplean siempre elizagizon , así como los navarros Lizarraga de Elcano y Legaz, mientras que los meridionales (más Xalbador) suelen emplear elizg- (y variantes); hay, en cambio, elizag- (o variantes) en Cardaberaz, CrIc, fray Bartolomé, y ambas formas en J.I. Arana. Entre los autores guipuzcoanos es mucho más frecuente eliz- que eleiz-, pese a que muchos de ellos emplean siempre o a veces eleiza : sólo encontramos eleizag- en Cardaberaz y un único ej. de eleizg-, junto al más frecuente elizg-, en Ubillos (136), Moguel (CC 154) y Lekuona; hay incluso elizg- en los vizcaínos D. Aguirre y Echeita. Entre los suletinos, sólo hemos encontrado -gizun en CatS . En DFrec hay 7 ejs. de elizgizon .
    sense-1
    1. (V ap. A ; Añ), elizagizon (SP, Urt V 216, Dv, H), eleizagizon, eliza-gizun (S ap. Lrq ), elesgizon (Añ), eleisgizon, eleizgizon, eleisagizon, elexgizon . EAEL 40 recoge elisgixona "sacerdote", junto a abadea , en Zeberio (V-arrig).
    Eclesiástico, clérigo; sacerdote, ministro de la Iglesia; (en autores meridionales de los ss. XVIII y XIX) sacerdote de cualquier religión (los ejs. suelen referirse a la hebrea).
    Fraidek, Serorek eta eliza-gizon ordenu sakratuak hartzen dituztenek. Mat 147s. Beraz hunelatan, prinzipalki eliza gizonak eta presuna ezkonduak, baiño gero begira bitezi bertze guztiak ere haragiaren lohian sartzetik. Ax 362 (V 239). Obeditü behar dütügüla gü beno zaharragoak, Eliza gizonak, kargütan direnak oro. Bp I 93. Eliz-gizonak, esan nai det, apaiz Mezatako, Diakono ta Subdiakonoak. CatBurg 38. (la versión de Mb decía Elizari dagozkion Ministroak) [Jesus aurra] arkitu zuten Elizan ta eliz-gizon jakinsu anitzen erdian. Mb IArg I 170. Anziñako filosofo lenenak, erretorikoak ta, are geiago dana, eleizagizonik andienak. Cb EBO 8. Bere büria oferitzen baitako Jinkuari eliza gizon estatian zerbitxatzeko. CatLan 157. Anas zeritzan eliz-gizon andiaren etxera. Ub 87. Nola sartuko da bat ondo elizgizon izaten bere anima garbitu gabe [...]? Mg CC 163 (CO 240 eleis-gizon). Eles-gizon ordenduak. Añ MisE 121. Gero da sazerdote, gero diakona, gero Eliza-gizona, gero edozein gizon. LE-Fag (que precisa: "habla de quién debe bautizar en caso de necesidad" y traduce "clérigo"). Nai abade, edo Sazerdote, edo beste elexgizonak. Astar II 246. Eliza gizonetarik hain ongi nola laikoetarik. Jaur 152. Nok bateatu lei estutasun orduan, [...] ezpadago Elex gizonik? CatBus 52s. Ez deutse parkatuten Eleisgizonai bere. Ur MarIl 21. Eliz-gizon beenekoa edo lebita zan. Lard 485. Bitorijako katedraleko elexako eta elesgizonen kastuak pagaetako. (1866). BBatzarN 221. "Gomunta edo meditazioneak gei premiatsuen gaiñean" eskribatu zituen elizgizona. Aran SIgn 201 (55 elizagizon). Erlisioneaz, sakramenduez eta eliza-gizonez irri egiten. Jnn SBi 148. Labayru elizgizon iaunak egindako Kondaira. Ezale 1897, 336b. Baninoian lengo batean Aitz-barrengo Elizara [...] zeu nun ete zenbiltzan ango Eliz-gizonari itauntzeko usteagaz. Ag AL 44. Jaungoiko gezurrezkoen eleizgizonak begi txarrekiñ ikusten zuten Martiñen lana. Ag Serm 500. Eleizgizonak, batezbere Abadeak, lotsaz [...] begiratuak izan bear dabe? Itz Azald 169. Tarbesko Obispoak, bere mendeko eliz-gizon eta gañerako kristau guziai osasuna. Goñi 80. Ikare batekin baizik etze üzten haur bat eliza-gizon sartzeko bidiari lotzera. Const 15. Gizartekeriak ainbeste indar artzearen errua Eleizak eta eleiz-gizonak dauke. Eguzk GizAuz 26. Huna bada zer erraiten zuen Albitar horiez Latraneko eliza-gizon bilkurak. Zerb IxtS 105. Eleiz-gizonen kontrako satira. Lek SClar 122. [Arantzazun] sekulako abegi ona egin derautate guztiek, eliz-gizonek eta "prakadunek". Mde Pr 54. Patrixi ta Xegundok jator jaso zuten eliz-gizonaren bedeinkazioa. NEtx LBB 122. Ta elizgizonak bein baiño geiagotan olakoetan alkarren aurka jokatu izan dabela. Etxabu Kontu 90. Fr. Pedro de Urlija eta D. Juan de Zandija elizgizonen arteko iharduna. MIH 169. Batek baino gehiagok esan izan du [...] Axularrek liburua bere elizgizon kideentzat egin zuela. MEIG IV 65.
    v. tbn. EZ Eliç 382. FPrBN 24. Hm 107. Tt Onsa 22. FPrS 25. CatLav 39. Mst III 31, 2. Lg I 209. Gco II 61. AA I 458. Dh 255. JesBih 397. MarIl 2. CatS 92. Legaz 46. Bv AsL 70. Elsb Fram 62. Ip Hil 60. Echta Jos 163. A Ardi 128. KIkG 78. Inza Azalp 121. Barb Sup 1. FIr 163. JE Ber 73. ABar Goi 17. SMitx Aranz 40. Munita 32. Etxde JJ 141. Arti Tobera 282. Osk Kurl 174. MAtx Gazt 60. Ibiñ Virgil 23. Ardoy SFran 93. Xa Odol 17. Berron Kijote 138. Onaind STeresa 93. Larre ArtzainE 159. Insausti 14. Elizagizon: Larre ArtzainE 201. Eleisagizon: CrIc 29, fB Ic III 314. Eleisgizon: AB AmaE 123. Eleizgizon: KIkV 67. Or Tormes 93. BEnb NereA 159. Alzola Atalak 86. Ayesta 14.
    sense-2
    2. "(V-ple-ger), devoto, hombre dado a la iglesia" A.
    sense-3
    3. elizagizon (Lh), elizagizun (S ap. Lrq). "Qui aime le ministère à l'intérieur de l'église: prédication, confession, belles cérémonies" Lh. "Homme d'église, en restreignant le sens de l'expression, qui se dit seulement du 'prête faisant parfaitement les cérémonies, aimant et soignant ses fonctions d'église'" Lrq.
    Eliza badu aski eliza gizonak, hala nola herria baldar-aphez onak. Hb Esk 192. Eliza gizona zen [Adéma apeza] : predikaria, kantaria; gostu handia zuen elizaren apaintzen, ba eta hortako jakitatea ere. HU Aurp 161. Haritxabalet apez fede handikua zen eta eliza gizon ederra eta seriusa. Const 25.
    azpisarrera-1
    ELIZGIZON NAGUSI. Sumo sacerdote; obispo.
    Caifas eleizgizon nagusija. Ur MarIl 44. Izentau dabélako onetarako elexgizon naausi jakitun eta birtutez beteriko bat. "Pastor" (1862). BBatzarN 195. Da baeukan eliz-gizon nagusiak [=el obispo Amando] laguntasunen bearra, bada Auñamendiko euskaldunik geienak fedegabeak egozan oraindiño. Ag AL 69. Eztala inortxo ere lurrean eleizgizon nagusiaren egolekua Erroma dala ezagutzen eztuanik. Ag Serm 454s.

    elizgizon

    elizgizon
    << elizate 0 / 0 elokada >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper