OEH - Bilaketa

195 emaitza dado bilaketarentzat

Sarrera buruan (1)


Sarrera osoan (194)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
zantzu.
sense-1
1. (G-to-bet ap. A; Izt 62r (-nz-), VocCB Dv, H), zantzo, zaantzu, santzu (G-azp-goi-to-bet ap. A), santso, sentzu (AN-gip-araq ap. A).
Indicio, señal, signo.
Baldin iñori jalkitzen bazitzaion errendatzeko zantzuaren itzik, berak bere atzaparraz kenduko ziola bizia. Izt C 349. Jainkoaren zigorrada urreratzen zitzaielako aztarna eta zanzua, Erromatik zijoazkien Eraentzalleetan zekusten. Lard 537. Faraonek gaitz aien iturriaren aztarna eta zantzua nonbait izan zuen. Ib. 13. Otsegiten zuten [...]; baña ezeren zantzurik etzan. Ib. 290. Eluke bizi nai ill da gero, gaizki dabill da, gero biziko dan zaantzuba badu ordea. Ayerb EEs 1914, 12. Dirutsua danaren zantzuak badakuskigu. A Ardi 24. Ezkenion ez damutasun ez itzulpide-zantzurik, igargarririk, ikusten. Ib. 116. Eguberriko iru argizagiari begiratu zenien? Izar antza zuten. Onezko zantzua duk ori. Or Mi 87. Galdurik gertatzen da [...], eper-kanta beste zantzurik ez dula. Ib. 110. Bizi-zantzurik ez zuen [anduak]. Or Eus 382. Euriaren zantzua omen-dakar egazti oiulari onen kantuak. TAg Uzt 108. Bein piztiaren zantzua sendu zuan ezkero. Ib. 168. Giro epela zan, ordea; eguraldia laster jasoko zun zantzurik onena. Ib. 262. Igarle edo ameslari bat zurean yaikirik, zantzu edo alatz bat eskeñiko balizu. Ol Deut 13, 2 (Ker ezagungarri). Zantzu argiak ikusita, berri oni siñesten diot. Zait Sof 34. Lur-ikarak sortuko dira alderik alde, izurri, gosete, mirari ta zeruko zantzu aundi (Lc 21, 11). Or MB 738 (Lç signo, He, TB, IBe seinale, Oteiza, Brunet señale, Dv sendagaila, Ker, IBk ezaugarri). Ikusi zuan toki bat zelai antzekoa eta an urre lanean ibillitako zantzua. JAIraz Bizia 81. Ozkorri, egoaize errearen zantzu ta agerkai. Erkiag Arran 152. Ta santsorik nabari ote adi-adi gelditu zan Poli. Anab Poli 33. Darwin-ek idatzi zuen, munduak [...] adimen ordenatzaille batengandik datorrelako zantzua edo susmoa uzten ziola. Vill Jaink 53. Oietxek dituzute lenengo egunetan, il aurretik, ageri dituten zantzuak. Ibiñ Virgil 104. Nork daki nere / etor-egunak / nun luken bere zantzoa? NEtx LBB 232. Zerbaiten zantzua urrutira. Ib. 98. Ardiak urte-garai guztitan / badauka bere lantxua, / gutxinez ere iduki bear / nundik dabillen zantzua. Uzt Sas 64. Udaberriaren zantzu garbiak nabarmen zirenean. MIH 301. Gertatuaren zantzua Chomsky beraganaino barreiatu ote den. MEIG VI 109. Zantzo bat somatzen dut. MEIG IX 140 (en colab. con NEtx). En DFrec hay 8 ejs. de zantzu.
azpiadiera-1.1
Marca, señal.
Berela lurrean ikusten dugu golde zantzua. Or Mi 132. Peruk berriz, adar zantzua / or zedukak atzimurtzi. "Por señal un arañazo como una cornada" . Or Eus 174. Perra-zantzuak igarri. Ib. 327. Baiña makaleriak zantzu ta seiñale zitalak ezarten ditu gizonaren soin, kemen ta izakeran. Erkiag Arran 127.
azpiadiera-1.2
Signo, señal distintiva.
Gurutzearen zantzua egiten diote gorputzean. Or Mi 149. Zantzua artu zutenen zenbatza ere entzun nun. Ol Apoc 7, 4 (Lç seiñalatu izan ziradenén kontua). Ar nazatela Musa atsegiñak, nere kutunak, euren zantzu gurena daramadan au. "Quarum sacra fero" . Ibiñ Virgil 92.
azpiadiera-1.3
Resto.
Oraindik an du belarrietan / maite-kantaren zantzua. Or Eus 88. Beatz ark ez du ateratzean / ekarriko odol-zantzurik. Ib. 314. Eta baien gañetik, ura gelditu gabe lur eta zikiñ-zantzu guztik kentzeko. JAIraz Bizia 84. Alare maltzurkeri zarraren zenbait zantzu or izango dira. "Pauca [...] uestigia" . Ibiñ Virgil 43.
azpiadiera-1.4
(G-to ap. Or Eusk 1926 ), zantzo (AN-5vill ap. Gte Erd 234 ), zantz (H) .
(En oraciones negativas). (Ni)rastro, (ni) resto, (ni) asomo. "Le dial. labourdin dit zantza, et l'emploie au sens de quoique ce soit, la moindre, la plus petite des choses, en cette locution: ezta zantzik ageri " H. " Ez da zantzurik, no hay rastro (G-to)" Or Eusk 1926 (3-4), 44. " Ez dugu aren zantzorik (AN-5vill)" Gte Erd 234.
Soñekoak ere garbiak eta ariñak [...] zinzilika zabuan oi dabiltzan egal aize-artzalle aetakoen zantzurik ere bagekoak. Izt C 279s (Azkue traduce "semejanza"). Eldu da plazara. Iñoren zantzurik ez. Mok 16. Kartaren zantzurik eztegu sumatu. Or SCruz 114. Larreko xamorro ozenen zantzurik / ez da iñon. Ldi BB 128. Musu orren argiak / gandu-zantzurik bage / zakidan agertu. Or BM 64. Ixil osoa... Iñoren zantzo / t'aztarnik ez beiñ-ere an. EA OlBe 87. Aize zantzurik gabe, itxas ertzean bañan berogo. JAIraz Bizia 47. Baiña gizaki baten zantzurik ere ez. AZink 158 (ib. 104 zantzorik).
sense-2
2. zantsu (AN-larr ap. A Apend). "Eco lejano" A Apend.
sense-3
3. Señal convenida. " Zantzu, toque de atención, grito convencional. Basurdea arrapatu izan bear due, zantzue eman due ta, [...] porque han dado el grito (G-to)" Or Eusk 1926 (3-4), 44. " Zantzua edo deadarra lagunei egiten zaie, eizea zertan dan" Or Eus 48n.
Eziñegonez ta ikaraz, oina zuinean yarrita, zantzuaren begira geundenan. Egin zutenean, tximistak arturik zabaldira irurok. Or Mi 14. Denaren jabe nerau naiz; ez dut egin zantzurik. "Seña de ayuda" . Or Eus 48. Su-ziri bat izan zan apustua asteko zantzua. TAg Uzt 230. Ziztualdi ariñez otsegiten zion noizbeinka Malentxori. Zantzu ura entzun izan balu arek, nola edo ala erantzungo ziokean. Ib. 165.
sense-4
4. Característica.
Ona emen euskaldunen zantzurik ederrena: sendotasuna, barne indarra. EgutAr 7-7-1958 (ap. DRA ).
sense-5
5. Aire, estilo.
Erri-zantzu aundia dute bibion olertitzak. Gazt MusIx 161. Ezta bear bezela [...] Donibane Gurutzen olertigintza osoak kantetako -- eta ez idatziz emandako-- dun berarizko zantzua adierazi izan. Ib. 166. Berez kantetarako olerti-zantzua dutelako [koplak] . Ib. 167.
sense-6
6. Estado normal. v. sen (I, 5).
Baiña maltzurkeri guztiokin iges-biderik eztaukala ikusita, garaiturik, bere zentzura biurtzen da berriz ere [Proteu] . "In sese redit" . Ibiñ Virgil 116.
sense-7
7. Figura, representación gráfica.
Erdiunean bi zantzu. Konon eta... bestea nor ote zan, gizadiarentzat urte-aroak [...] bere zotzez marratu zituna? Ibiñ Virgil 38.
azpisarrera-1
ZANTZUA HARTU. Escudriñar, investigar.
Liberalen geiegikeriak, eta zantzua artzen zebiltzen ispia aienak, aizatu-bearra zegoen. Or SCruz 12. Ba zekin egueldien zantzua artzen eta alda-aldiak ezagutzen. Or Mi 90.
azpisarrera-2
ZANTZUAN. a) "Zantzuan egon (G), estar aguardando. Aren zantzuan emen nago (G-to), aquí estoy aguardándole" A.
azpisarrerakoSense-2.1
Vigilando. " Zantzuan egon, estar a la mira (G-azp)" A EY III 314. " Zantzuun dago, está atendiendo, está en acecho (G-to)" Or Eusk 1926 (3-4), 44.
Gauzkion zantzuan, aterrik bage erne. "Estémosle en acecho" . Or BM 138. Amaika iñartsi badituzue zantzuan, uriak adei-erakutsiz eta eskatzeke nire esku yarri zun agintzaren gosez! Zait Sof 68. Baña beko Yainkoen asarre-bizi, apentzalle, oin-astun, eta apara-bearrak zure zantzuan dauzkatzu, gaitz oietantxe atzemateko. Ib. 191.
En busca de.
Ibai koskor bat zala aspalditik urre zantzun miatua. JAIraz Bizia 80s.
b) En señal de.
Bandera zuria atera zuten pake-zantzuan. Or SCruz 104. Pake-zantzuan Bildotsak berriz / besoz lurra jo dezaño. Or Eus 256.
azpisarrera-3
ZANTZUDUN. Señalado, marcado, que porta una señal distintiva.
Zantzua artu zutenen zenbatza ere entzun nun; eun ta berrogei ta lau milla ziran Israeldarren leñu guzietako zantzudunak. Ol Apoc 7, 4 (He seiñalatu, TB, Ur (G) markatu, Ur (V) sillutu, Ker, IBk ezaugarridun, IBe zigilatu).
azpisarrera-4
ZANTZUKO (H). Aparente, supuesto; sospechoso.
Dabid-en odoleko edo adiskide zantzukoa izatea asko zan, Saul-ek gorrotatzeko. Lard 170. Argiro asi ziran kristauaren zantzuko guzia galdu naiez. Ib. 491.
azpisarrera-5
ZANTZU ONEKO. De buen agüero, que anuncia algo bueno.
Ez al didazu utziko zantzu-oneko idi-larru-oparia eskeintzen. Zait Sof 27. Ta txalak, ango zera ez ezaguna ba eban bere, laster susmau eban zantzu onekoa ez zan zeozer, egoera larri aretan. Erkiag BatB 52.
azpisarrera-6
ZANTZU ONEZKO. De buen agüero.
Bitariko ametsetan bart ikusi ditudan iratxoak, zantzu-onezkoak badira, burutu itzazu Likei Yauna. Zait Sof 28.
azpisarrera-7
ZANTZU TXARREKO. De mal agüero.
Eskuetaratu nun, zantzu txarreko itzik esateke. Zait Sof 35.
zantzu
<< 2 xirrista 0 / 0 zapelatz >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper