Harremana

    OEH - Bilaketa

    3255 emaitza daN bilaketarentzat

    Sarrera buruan (0)

    Emaitzarik ez


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    aztura.
    sense-1
    1. (G, L-ain, B, Sal ap. A ; O VocPo, SP, Lar, Mg Nom, Añ (AN), VocBN , vEys, Dv, H (G, L), VocB , Foix; h- Ht VocGr 439, H), azdura ( VocB ; h- Ht VocGr 341, H), astura (L ap. A ; Lar), hatzdura.
    Costumbre, hábito. "Habitude, façon de vivre" SP. "Habitude" O VocPo. "Vieille habitude" VocBN . "Coutume, habitude" Dv. "Mœurs, coutume, habitude" H. " Aztura, vicio, aztura gaistoko gizona, hombre de mal vicio" ; "azduragastoko, vicioso, a" VocB. "Indole, carácter, costumbre" A. "Coutume" Foix. v. 1 azta. Tr. Atestiguado por primera vez en los refraneros de Garibay e Isasti (tbn. en Sauguis y Oihenart). Parece poco o nada empleado en la tradición vizcaína. Hay formas con aspiración inicial en Chourio, Etcheberri de Sara, Hareneder y Archu, quienes emplean tbn. la forma sin h- . En DFrec hay 2 ejs.
    Axeriari narrua edegi, baia azturak ez. RG B, 59. Errik bere lege, itxeak bere aztura. RIs 32. Herrik bere lege, etxek bere aztura. Saug 189 (tbn. O Pr 229). Biluzi naiz behin aztura gaixto guztietarik, nola bada berriz beztituko naiz? Ax 472 (V 306). Ez behingoaz, baiña maiz eta anhitzetan usatzeaz egiten da trebetasuna, eta aztura. Ib. 91 (V 62). Hala bethi usain onez betherik dabiltzanak ere, usnatzen dira eta ikhusi gabe ikhusten, nolakoak, zer azturatakoak eta zertsu diren. Ib. 414 (V 269). Nik zuen [museen 'de las musas'] azturak et' atunak, / Gu baitan orano ez enzunak, / Argitaratu tut ilhunbeti. O Po 47. Iar zaite hastetik zure inklinazionearen kontra, eta ahantz bekizu zure aztura gaixtoa, beldurrez aphurka zaramatzan gauza gaitzagoetara. SP Imit I 11, 6. Deusek eztituela aztura onak hala gaixtatzen, nola solhas gaixtoek. SP Phil 338. Zeinetan gauza guztiak kausitu baititut fede katholikaren eta haztura onen eredurakoak. ES 147. Eta handik arlotekerian, eta gero gelditzen dira alferkeriaren azturan gogortuak. Ib. 182. Etzazula entzun zure hazdurak erraten darotzuna. Ch I 11, 6. Zure haztura gaixtoak traba egiten darotzu. Ch III 12, 5. Berrogoi urtheren ephean jasan izan ditu hekien hazdurak desertuan. " Mores" . He Act 13, 18 (Dv aztura tzarrak ). Zin ziñez eta kontiño trabaillatuko zare zure bihotzetik habituda edo hatzdura gaxtoak [...] errhoetarik atheratzera. He Gudu 261. Zeren konfesioak kenduagatik gerozko bekatua, uzten dituen animan bekatu barkatu berak bere kutsu ta aztur gaistoa; eta aztur, gaitz aldera agitz tiratzen duena. Mb IArg 272. Azturak dakar erraztura. Cb Eg III 388.
    ( s. XIX) Onelako edo alako pekatu egiteko oitura, aztura edo kostunbre gaiztoa. Gco I 418. Eta itsatsi ez dakizuen gaizki dirudian azturaren bat. AA I 577. Ez dala zugan oraindañokoan Kristauaren antzik izan zure bizimodu, ta azturetan. AA III 272. Etxahun gaizua hik aztüra bethi: / bortian heltzekua lagün huneki! Etch 338 (el ed. traduce 'c'est bien ta chance'). Baña bere aztura lasai gaiztoakgatik Jainkoak il zuen, ondorengorik utzi gabe. Lard 50. Hastura holakoa izan baliz bezala hanitz denboraz geroztik. "Un usage" . Arch Gram 72. Arthaz eta balakuz baizik eztaite mantsoeraz hoien [idien] astura basa. "Leur humeur farouche" . Ib. 145. Fernandok egin zuen berritan liburu, / Aztura zahar kontra, khoroa uzteko / Bere alaba maite Isabelendako. Hb Esk 160s. Azturak badituzte sobera lohiak. Ib. 227. Yesusek aztura garbienak zituen bizi guzian. Hb Egia 79. Nahi nuke hemen ere aztura hori hartzen bagindu. Dv Lab 284s. Eta eia gure aztura zaharrek oraino badirauten. Zby RIEV 1908, 84. Eskualdun aztureri / ukho hoi egitez, / Eskualduna da hola / Kaskointzen nahi-t'ez. Ib. 92. Sehi hetarik batek bazuen sobera edateko aztura edo kostuma madarikatua. Jnn SBi 169. Bainan bazterretako gezurkeria, egite makhur, aztura arrotz eta gaxtoak urruntzen ditu. Arb Igand 19. Oi herritar maiteak, gogo emazue beraz arbasoen aztura eta bizi-molde onak sekulan aldatzetik. Ib. 10. Balinbada Espainian aztura zoro makurrik, hori da, zezen-kurtsetako hori. HU Zez 76. Beti lazokeria, azdura tzar, bekhatu berekin. Dih Maiatzeco 131 (ap. DRA).
    ( s. XX) Herriko jende handien azturak, ahuleziak, ithaxurak deusek ez ditu boketa latsa batek bezain agerian ezartzen. JE Bur 36. Untzitik jautsi orduko, bazituzten gehienek laneko galdegileak, bainan nor? nundik jinak? zer aztura eta xedetako gizonak? Ib. 208. Erakutsi dugu bigarrenekorik, jaiduren gainera jiten direla, sortu ondoan, azturak. JE Med 81. Fedearen doaia, ta orrekiñ batean, aztura onak, jaiotetxearen naitasuna, anziñakoen oroipena, lurlantzarako asmua. Lh EEs 1915, 244. Aztura xaharrak ezin garaituz, urrats berari narraikio halere gaur den egunean, norbaitentzat noizbait ukanen duelakoan erakaspen zerbaitño. JE GH 1929, 505. Moda tzarrak uzteko/ ez baitira damu, / Eskualdun azturetan / gaude beti fermu. Etcham 214. Zeren gure eskuara, gure dantzak, gure ohidura eta aztura guziak, ba eta odoleko lokarriak ere, mendiz bertze aldeko direlakotz. Zub 57. Jaidurak dira sortzetik ditugun ekarri batzu. Aldiz azturak emaiten dauzku "hazteak" edo aita-amek altxatzeak. Lf Herr (ap. DRA). Mamiz, nolanahi ere, nahiz azala ñabartu, nafarra izan zen beti, haurtzaroko azturek eguzki-aldera zeramatena. MEIG VII 168.
    sense-2
    2. Experiencia.
    Azti bi jin dira gure okolura, batak du izen zohegi, bertzeak aztura. "Deux devins sont arrivés aux avenues de notre maison, l'un a pour nom prudence, & l'autre experiance" O Pr 548. Beren metoduak eta prozedurak, esperimentalak dira soilki: aztura eta oarkera, eztute besterik. Vill Jaink 68. Baiña azturak erakutsirik, aurki konturatu ziran [...] sentiduentzat atsegingari diren zenbait gauza egitetik, eztatorrela ondore onik. Ib. 79. Egunoroko azturak besterik erakusten digu. Baztandar edo aetz ez diren nafarrek, giputzek eta manexek (baita xuberoarrek ere) errazago aditzen dute elkar, bizkaitarrek eta azkeneko hauek baino. MIH 391.
    sense-3
    3. (H).
    Modo, manera. "Manières, habitudes d'agir, de dire. Eztituzte euskaldun guztiek mintzatzeko legeak eta azturak bat, tous les basques n'ont pas les mêmes règles et manières de parler (Ax)" H (en realidad, lo que se lee en Ax 17 (V 8) es: Eztituzte euskaldun guztiek legeak eta azturak bat, eta ez euskarazko mintzatzea ere).
    Parrasto Pintoreak azdura eta imintzione haiñitz ispiritutsu bat aurkhitu ohi zuen, erretaula edo porteret batean, Athenako populua, zen bezalako mudakor eta alditsu erakustekotzat. He Phil 271 (SP 268 asmu).
    sense-4
    4. "(L-côte), crecimiento" A. v. hazte, 2 azkura.
    sense-5
    5. " Aztura, instinto (BN-ciz)" A Apend.
    azpisarrera-1
    ANTZ-AZTURA. v. antz.
    azpisarrera-2
    AZTURAZ. Por costumbre.
    Hon bada benturaz, / hon ezpada azturaz. Saug 44. Nor edo nor jaiduraz borthitz aurki ditake, bainan azturaz frango ezti, ikasi nola garhait bere burua. Herr 14-11-1957 (ap. DRA ). Azturaz gara euskaldun, ez sorkuraz. MEIG V 92.
    azpisarrera-3
    AZTURAZKO. "Habitual" BeraLzM.
    Gure arimak, purgatuz eta garbituz gero, sentitzen duenean deskargatua dela bere azturazko ur gaixtoetarik, xoil du aphetitu handi gauza espiritualez. SP Phil 389.

    aztura

    aztura
    << azti 0 / 0 1 ba- >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper